مسیر اقتصاد/ با ارتقای کیفیت رفاه و تغییر سبک زندگی مردم به ویژه در کشورهای در حال توسعه و در نتیجه تغییر رویکرد مصرف از فرآورده‌های نفتی به محصولات پتروشیمیایی، بسیاری از سرمایه‌گذاران صنایع پالایشی دنیا، طرح‌های چندساله اخیر خود را به جای احداث پالایشگاه به صورت پتروپالایشگاه تعریف کرده‌اند تا بدین صورت بخشی از فرآورده‌های پالایشی به مواد پتروشیمیایی تبدیل شود.
رویکرد راهبردی و آینده بینانه تغییر از پالایشگاه به پتروپالایشگاه
نگاهی به تغییرات سرانه مصرف مواد شیمیایی در کشورهای دنیا و تغییر سوخت وسایل نقلیه، نشان می‌دهد رویکرد تغییر از پالایشگاه به پتروپالایشگاه کاملاً راهبردی و آینده بینانه است. با افزایش جمعیت کره زمین و تغییر سبک زندگی افراد به خصوص در کشورهای توسعه یافته، مصرف مواد شیمیایی مشتقات نفتی روند کاملاً رو به رشدی دارد.
اما از سوی دیگر با پیشرفت فناوری وسایل نقلیه و ملاحظات محیط زیستی، سوخت خودروها در حال تبدیل شدن به سوخت‌های پاک است. در این میان با توجه به مطالعات ارائه شده در کنگره جهانی پالایشگاه و پتروشیمی، تقاضای بنزین و نفت کوره در سال‌های آینده با کاهش قابل توجهی در اروپا و شمال آمریکا مواجه خواهد شد، اما کشورهای غرب آسیا و آفریقا همچنان با افزایش تقاضا روبرو هستند.
افزایش قابل توجه تقاضا برای محصولات پتروشیمایی تا سال ۲۰۴۰
در نمودار زیر روند تقاضای محصولات پالایشی و پتروشیمیایی تا سال ۲۰۴۰ پیش بینی و مقایسه شده است.
با توجه به نمودار بالا که توسط موسسه آماری و تحلیلی IHS ارائه شده، از سال ۲۰۳۰ رشد تقاضای محصولات پالایشی ثابت و از سال ۲۰۴۰ به بعد با روند کاهشی مواجه خواهد شد؛ درحالیکه رشد تقاضای محصولات پتروشیمیایی همواره روندی صعودی خواهد داشت که بخش زیادی از این افزایش تقاضا مربوط به مواد الفینی است.
منظور از الفین‌ها عمدتاً اتیلن و پروپیلن است، که به طور معمول از طریق واحد کراکینگ بخار با خوراک پالایش شده از نفت خام نظیر اتان، نفتا و پروپان تولید می‌شوند. در حقیقت اتیلن و پروپیلن مواد اولیه برای تولید پلیمرها هستند که این مواد به محصولاتی همچون پلاستیک، الیاف پلی استر و لاستیک‌های مصنوعی تبدیل خواهند شد.
تولید مستقیم محصولات پتروشیمی از نفت خام در چین
شرکت نفتی سینوپک[۱] چین برای اولین بار در این کشور توانست واحد فرآیندی که طی آن نفت خام بصورت مستقیم به الفین[۲] تبدیل می‌شود، را بصورت آزمایشی به بهره‌برداری برساند. این واحد پتروپالایشگاهی در تیانجین قرار دارد. پیش از این شرکت آمریکایی اکسان‌موبیل[۳] توانسته بود به چنین فناوری دست پیدا کند.
در این فرآیند نزدیک به ۵۰ درصد از نفت خام مستقیماً به الفین تبدیل می‌شود و هزینه‌های تولید و انتشار کربن دی اکسید کاهش قابل توجهی پیدا می‌کند. لذا این فرآیند می‌تواند بازده اقتصادی تجارت مواد الفینی را افزایش دهد. در واقع این فناوری قادر است ۱ میلیون تن نفت خام را مستقیماً به ۵۰۰ هزار تن محصولات پتروشیمیایی با ارزشی نظیر اتیلن، پروپیلن و آروماتیک‌های سبک فرآوری کند.
شرکت سینوپک چین که یکی از بزرگترین شرکت‌های نفتی دنیا است، در سال ۲۰۲۱ توانست ظرفیت تولید اتیلن خود را به بیش از ۹ میلیون تن در سال برساند. این شرکت قصد دارد به عنوان گام بعدی، تحقیق و توسعه فناوری تولید مستقیم الفین از نفت خام را ادامه دهد و در این راستا پالایشگاه پایلوت تاهه[۴] را در استان سین کیانگ احداث کند[۵].
پی‌نوشت:
[۱] Sinopec
[۲] crude-to-olefins technology
[۳] ExxonMobil
[۴] Tahe
[۵] موسسه آماری و تحلیلی آرگوس
انتهای پیام/ انرژی
