مسیر اقتصاد/ برزیل یکی از کشورهای آمریکای جنوبی است که با جمعیت ۲۲۰ میلیون نفری اقتصادی مبتنی بر صنعت و کشاورزی دارد. طبق آمار فائو، این کشور در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱.۲ میلیارد تن انواع محصولات کشاورزی و دامی برای تغذیه بیش از ۷۸۰ میلیون نفر از جهان تولید کرده است. بر اساس آمار رسمی منتشر شده از سوی وزارت کشاورزی برزیل، صادرات محصولات کشاورزی این کشور در سال ۲۰۲۰ با رشد ۴.۱ درصدی به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار و میزان واردات با کاهش ۵ درصدی به ۱۳میلیارد دلار رسیده است. دانه سویا، شکر، گوشت گوساله، گوشت مرغ، کنجاله سویا، ذرت، خمیر چوب و قهوه مهم ترین کالاهای صادراتی و گندم، نوشیدنی مالت و روغن زیتون مهم ترین کالاهای کشاورزی وارداتی برزیل در سال ۲۰۲۰ بودند.
برزیل یکی از تولیدکنندگان بزرگ دانه سویا و ذرت در جهان است که سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۲۴ میلیون تن از این دو محصول تولید و حدود ۱۱۶ میلیون تن آن را به دیگر کشورها صادر کرد. این میزان تولید ذرت و سویا در بیش از ۶۰ میلیون هکتار از اراضی این کشور تولید می شود.
هزینه ۳۵۰ میلیون دلاری «واردات غیرمستقیم» سویا و ذرت از برزیل
صادرات مستقیم محصولات کشاورزی برزیل به ایران در سال ۲۰۲۰ (بدون احتساب صادرات غیر مستقیم) به ۱.۲۷ میلیارد دلار رسید که کاهش حدود ۱ میلیارد دلاری نسبت به سال ۲۰۱۹ داشته است . برزیل یکی از تامین کنندگان بزرگ دانه سویا و ذرت ایران است و هر ساله بیش از ۵ میلیون تن از این دو محصول کشاورزی را به ارزش تقریبی ۹۹۰ میلیون دلار به ایران صادر می کند.
مبادی وارداتی اصلی ذرت و سویای ایران به شرح زیر است:
ایران برای تامین ذرت و سویای مورد نیاز خود از برزیل اقدام به خرید آن از طریق شرکت های چندملیتی فعال در این کشور نظیر کارگیل، بنگه، آرچر، لوئیس دریفوس و … می کند. این موضوع علاوه بر افزایش قیمت تمام شده محصول وارداتی، احتمال شناسایی و هرگونه تحریم توسط دولت آمریکا را فراهم می کند.
با توجه به رویه موجود گمرک در ارائه اطلاعات آخرین کشور صادرکننده محصول به ایران (کشوری که در آن تبادل بانکی و مالی انجام شده)، به راحتی واسطه های واردات ذرت و سویا به کشور مشخص می شود:
همانطور که در دو نمودار بالا مشخص است، ایران برای تامین ذرت و سویای مورد نیاز خود از برزیل اقدام به تبادل مالی از طریق کشورهای اروپایی نظیر انگلستان، هلند، سوئیس و آلمان می کند که هزینه واردات و تحریم را بالا می برد. در جدول زیر قیمت واردات مستقیم از برزیل با قیمت وارداتی از کشورهای واسطه اروپایی مشخص شده است:
همانطور که در جدول فوق نیز مشخص است، قیمت واردات مستقیم این دو محصول از برزیل به مراتب پائین تر از متوسط قیمت واردات از کشورهای واسطه است. البته به صورت میانگین حدود ۲۵ دلار در هرتن هزینه های جاری واردات است که می توان به قیمت وارداتی از برزیل اضافه کرد و در این صورت با توجه به حجم واردات این دو محصول از این کشور، ایران هر ساله نزدیک به ۳۵۰ میلیون دلار مازاد بر قیمت آن، هزینه واسطه گری برای واردات می پردازد. «نداشتن یک برنامه بلندمدت برای تامین این محصولات» و «انحصار واردات و وابستگی به افراد خاص» از عوامل موثر در تحمیل چنین هزینه ای به کشور است.
تجارت مستقیم و کشت فراسرزمینی راهبرد مناسب تامین ذرت و سویا از برزیل
کشت فراسرزمینی در برزیل و حتی امکان تامین مستقیم محصولات مورد نیاز از طریق تجارت دوجانبه با این کشور، از جمله اقداماتی است که با آن می توان چالش های این حوزه را مدیریت کرد. طبق اعلام سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در برزیل مالکیت هرفرد خارجی بر زمین های کشاورزی در این کشور به رسمیت شناخته می شود و طی سال های گذشته کشورهایی مانند چین به میزان ۲ میلیون هکتار و ژاپن ۱.۵ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی برزیل را برای تولید محصولا کشاورزی مورد نیاز خود، خریداری کردند.
از سویی دیگر برزیل یکی از واردکنندگان عمده محصولات پتروشیمی نظیر کود اوره و خدمات فنی و مهندسی به شمار می رود و دولت سیزدهم با برنامه ریزی مناسب می تواند بخشی از تقاضای برزیل برای این محصولات و خدمات را در قبال کشت فراسرزمینی ذرت و سویا در این کشور پوشش دهد.
انتهای پیام/ کشاورزی
