مسیر اقتصاد/ در لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت درآمدی بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد تومان از محل اخذ عوارض خروج از مسافران به کشورهای خارجی در نظر گرفته است. عوارض خروج یک مالیات غیر مستقیم است که عمدتا از اقشار با درآمد بالا اخذ می‌شود. افزایش عوارض خروج ابزاری برای رونق دهی به گردشگری داخلی در برابر سفرهای خارجی است و به طور متوسط تنها ۱ تا ۵ درصد به هزینه‌های سفرهای خارجی می‌افزاید.
شایعه عوارض خروج ۵ میلیون تومانی برای هر سفر خارجی
برخی رسانه‌ها با استناد به افزایش بیش از ۱۳ برابری درآمدهای حاصل از عوارض خروج بودجه ۱۴۰۱ نسبت به بودجه سال ۱۴۰۰، نرخ آن برای سال آینده را رقمی درحدود ۵ میلیون تومان عنوان کردند؛ که رقمی غیر واقعی است. این ردیف درآمدی دولت در بودجه سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شود بود و به این ترتیب در لایحه سال آتی میزان درآمد در نظر گرفته شده، کمتر از سال ۹۹ است.
در سال ۱۴۰۰ نیز بر اساس پیش بینی کاهش چشمگیر میزان سفرها، درآمد حاصل از عوارض خروج تنها ۱۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود؛ که بر اساس آمارها، تنها در ۶ ماه ابتدایی سال جاری، بیش از ۷ برابر این رقم محقق شده است. بنابراین با توجه به کاهش محدودیت‌های کرونایی در مقایسه با سال جاری، حتی بدون افزایش میزان عوارض خروج نیز درآمد پیش بینی شده در لایحه بودجه ۱۴۰۱، محقق خواهد شد.
عوارض خروج سال ۱۴۰۱ چه میزان خواهد بود؟
در سال جاری عوارض خروج از کشور برای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان است. همچنین این مبلغ برای سفر دوم ۵۰ درصد و برای سفرهای سوم و بیشتر ۱۰۰ درصد افزایش می یابد و به ترتیب به ۶۰۰ هزار تومان و ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد. همچنین میزان عوارض خروج برای هر مسافر حج تمتع و حج عمره ۵۰ درصد و میزان عوارض خروج هر مسافر عتبات عالیات تقریبا ۱۰ درصد میزان مصوب در نظر گرفته شده است.
اما برخلاف معمول، در لایحه بودجه ۱۴۰۱ تعرفه عوارض خروج تعیین نشده است و تنها این اجازه به دولت داده شده است که تعرفه‌ها را مطابق با برنامه‌های خود اصلاح کند. در عین حال طرح‌هایی همچون تعیین عوارض خروج بر اساس نسبتی از مبلغ بلیت نیز مطرح شده که در مقایسه با روش فعلی، مزایای متعددی دارد.
بودجه ۱۵۰۰ میلیارد تومانی عوارض خروج صرف توسعه گردشگری داخلی شود
هدف از اخذ عوارض خروج رونق دادن به گردشگری داخلی در برابر سفرهای تفریحی خارجی است. از این رو افزایش مبلغ عوارض خروج از کشور صرفا برای مسافرینی توصیه می‌شود که با اهداف تفریحی اقدام به خروج از کشور می‌نمایند و اخذ این مالیات از مسافرینی که با اهداف کاری، تحصیل، درمانی و یا زیارتی قصد خروج از کشور را دارند پیشنهاد نمی‌گردد. در عین حال بر اساس آمارها، در دوران پیش از کرونا، بیش از ۸۰ درصد سفرهای خارجی ایرانیان با هداف تفریحی انجام شده است.
افزایش نرخ عوارض خروج از کشور علاوه بر افزایش درآمدهای دولت و کاهش اختلاف طبقاتی، به رونق گردشگری داخلی در برابر گردشگری خارجی می‌انجامد؛ اما برای تحقق این هدف لازم است تدابیر دیگری در کنار آن در نظر گرفته شود. در واقع تنها درصورتی که از منابع حاصل از عوارض خروج از کشور، در راستای بهبود زیرساخت‌های گردشگری داخلی استفاده شود، در نهایت به سود اقتصاد کشور است و به افزایش سطح رضایت مندی مردم از سفرهای داخلی و همچنین جذب گردشگران خارجی بیشتر منجر می‌شود.
در حال حاضر بخش عمده منابع حاصل از اخذ عوارض خروج از کشور به مانند دیگر منابع دولت در بودجه، به خزانه واریز می‌شود و بخش کمی از آن به منظور توسعه زیرساخت‌های گردشگری داخلی به سازمان گردشگری اختصاص می‌یابد. بنابراین لازم است منابع حاصل از آن در صندوقی جداگانه ذخیره شود و تنها برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری و تسهیل سفرهای داخلی اقشار کم درآمد هزینه گردد.
انتهای پیام/ حکمرانی
