مسیر اقتصاد/ در ادامه بررسی مزایای پیوستن به پیمان شانگهای برای ایران، ظرفیت‌های عینی متعددی در این سازمان وجود دارد که می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد. امکان رشد تجارت خارجی جمهوری اسلامی با اعضای این سازمان و همچنین تعهد اعضا نسبت به مقابله با تهدیدات امنیتی علیه هرکدام از کشورهای عضو از جمله مزایای عضویت دائم ایران در پیمان شانگهای به شمار می‌آید. با این حال، علاوه بر فرصت‌های عینی و بالفعل، باید پیشنهادات متعدد مطرح شده توسط اعضا در سال‌های اخیر را نیز شناخت و به عنوان ظرفیتی برای گسترش همکاری‌ها در این سازمان منطقه‌ای، برای تحقق آن‌ها تلاش کرد. در ادامه به دو مورد از این ابتکارات اشاره می‌شود.
کاهش آثار تحریم و گسترش بازار انرژی؛ دو مزیت شانگهای برای ایران
پیشنهاد حذف دلار از مناسبات تجاری میان اعضای پیمان شانگهای
یکی از مهم‌ترین ابتکاراتی که طی سال‌های اخیر در سازمان همکاری شانگهای مطرح شده، حذف دلار و جایگزین کردن ارزهای ملی در مبادلات تجاری میان اعضای سازمان است. این ابتکار که توسط پاکستان و روسیه مطرح شده و با حمایت چین و سایر اعضا همراه بوده است، اثری قابل توجه بر کاهش وابستگی به دلار و کاهش احتمال تحریم‌پذیری مالی کشورها دارد. علاوه بر آن، تحقق کامل این ایده، در میان مدت خروج حجم بالایی از تبادلات تجاری اعضا از چرخه دلاری را به دنبال خواهد داشت و همین امر، جایگزین کردن سازکارهای مالی و استفاده از سیستم‌های پرداخت بومی به جای سوئیفت نیز را ضرورت خواهد بخشید.
در شرایط تحریم، یکی از موضوعات مهم که برای گسترش تجارت خارجی ایران نیز، بدون توجه به وجود یا رفع تحریم‌ها، اولویت دارد، کاهش وابستگی به دلار است. به این منظور، اولین و مؤثرترین گام برای حرکت به این سمت و کاهش اثر تحریم‌های بانکی، انعقاد پیمان‌های پولی با دیگر کشورهاست.
فراهم کردن شرایط استفاده از پول‌های ملی در تجارت خارجی موجب می‌شود صادرکنندگان ایرانی در زمان صادرات، ریال دریافت کنند و در مقابل، واردکنندگان ایرانی نیز به‌راحتی با پرداخت ریال در داخل کشور، کالای موردنیاز خود را خریداری و به کشور منتقل کنند. با این اقدام، از فشار موجود در قسمت تقاضا برای دلار در بازار ارز کشور کاسته خواهد شد و ضروری است که تحقق چنین امری در تعامل با اعضای سازمان شانگهای به صورت دوجانبه یا چندجانبه، مورد توجه قرار بگیرد.
با این همه، ملاحظه‌ای که باید در این امر به آن توجه داشت این است که لازمه چنین پیمان‌هایی در این مقطع، با توجه به نوسانات نرخ ارز، دارا بودن سقف مشخص و محدود بودن میزان آن‌هاست.
پیشنهاد انعقاد توافقات تجاری میان اعضا
از جمله ایده‌های اقتصادی که چین، مبدع آن در سازمان همکاری شانگهای به شمار می‌رود، انعقاد موافقت‌نامه ایجاد منطقه تجارت آزاد (FTA) میان کشورهای عضو این سازمان است. موافقتنامههای تجارت آزاد که شکل گسترده‌تری از تجارت ترجیحی را میان اعضا به دنبال دارد، در بلند مدت باعث کاهش و به صفر رسیدن بسیاری از تعرفه‌های تجاری میان کشورهای عضو خواهد شد.
در خصوص نکات مثبت این طرح باید گفت اگر توافق تجاری با توجه به همه جوانب آن منعقد شود و به طور خاص به مزیت نسبی هر کدام از اعضای موافقت‌نامه توجه شود، کاهش هوشمندانه تعرفه‌ها موجب می‌شود واردات کالاهای مورد نیاز هر عضو از دیگر اعضا، ارزان‌تر از واردات از سایر کشورها تمام شود و سود حاصل از این کاهش قیمت به مصرف‌کننده می‌رسد.
علاوه بر این، در ادامه و در صورت تعهد هر عضو به تأمین مقدار مشخصی از کالا یا خدمات برای سایر اعضا، مبداء وارداتی آن محصول برای سایر اعضا مشخص می‌شود و این امر بر ثبات بازار و قیمت‌ها اثری چشم‌گیر خواهد داشت.
با وجود این، قرار گرفتن ایران در چنین ترتیبات منطقه‌ای آن‌گاه مفید خواهد بود که اولاً حجم تجارت کشورهای عضو به طور معناداری افزایش یابد و دوماً، جمهوری اسلامی با افزایش صادرات بتواند تراز تجاری خود با اعضای موافقت‌نامه را تنظیم نماید. بنابراین، لازمه حرکت به سمت حمایت از این ایده در پیمان شانگهای، علاوه بر حرکت گام به گام و هوشمندانه در مسیر کاهش تعرفه واردات، برطرف کردن موانع تولید در داخل و رشد صادرات به کشورهای عضو این سازمان منطقه‌ای است.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
استفاده از ارز کشورها تبدیل به استفاده از سیستم بانگی چین برای تبادلات مالی بشود بسیار موثرتر خواهد بود !!!! چین تبادلات بسیار گسترده ای با تمام دنیا دارد و کشورهای مختلف می توانند از همین مزیت برای تبدلات مالی چون ذیل سیستم بانکی چین بهره ببرند !!!!