به گزارش مسیر اقتصاد در طول سالهای اخیر اقبال مردم کشورهای جهان به ارزهای دیجیتال افزایش یافته است. این مسئله از یک طرف یک تهدید برای حکومتها و در واقع بانک های مرکزی محسوب میشود که نتوانند بر بخشی از تراکنشهای مردم نظارت داشته باشند و قدرت سیاستگذاری خود در عرصه پولی را از دست بدهند؛ اما از سوی دیگر یک فرصت برای هر بانک مرکزی محسوب میشود که با انتشار ارز دیجیتال رسمی خود، به بازار جذاب این حوزه وارد شود؛ کما اینکه بسیاری از بانکهای مرکزی سراسر جهان برنامه خود برای حرکت به این سمت را به طور رسمی اعلام کردهاند.
توسعه ارزهای دیجیتال در طول سالهای اخیر، که عمدتا از سوی بخشهای غیر حاکمیتی کشورها در دستورکار قرار گرفته، موجب کاهش قدرت ارزهای ملی کشورهای جهان در عرصه پولی داخلی شده است. در کشورهای توسعه یافته حکومتها به طور جدی نگران کاهش استفاده شهروندان از ارزهای ملی و جایگزینی آن با ارزهای دیجیتال هستند.
چین پیشتاز انتشار ارز دیجیتال رسمی از سوی بانک مرکزی
چین اولین کشوری بود که به طور رسمی اعلام کرد قصد دارد یک ارز دیجیتال رسمی از سوی بانک مرکزی خود منتشر نماید. این اقدام یک فرصت برای انجام معاملات با استفاده از یوآن (رنمینبی) دیجیتال منتشر شده از سوی بانک مرکزی این کشور، خصوصا برای اشخاص خارجی است.
برنامه چین برای توسعه ارز دیجیتال رسمی خود به طور حتم بخشی از برنامه این کشور برای مقابله با سلطه دلار آمریکا بر نظام های پولی بینالمللی است؛ اما در عین حال هدف مهم دیگر این اقدام جلوگیری از کاهش قدرت مالی بانک مرکزی این کشور بر عرصه سیاست پولی داخلی، درپی رشد ارزهای دیجیتال خصوصی، به طور خاص «علی پی» نیز بوده است.
در کنار چین کشورهای دیگری از جمله آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا نیز تلاش های جدی خود را برای توسعه و راه اندازی ارز دیجیتال رسمی خود آغاز کردهاند.
چالش بانکهای تجاری با توسعه ارزهای دیجیتال
اقبال مردم به ارزهای دیجیتال برای بانکهای تجاری نیز چالشهایی به همراه داشته است. در طول سالهای اخیر بسیاری از بانکهای تجاری برای عقب نماندن از عرصه تبادلات جهانی، اقدام به راه اندازی پلتفرمهایی برای نقش آفرینی در نقل و انتقال ارزهای دیجیتال کردهاند و امکان استفاده از ارزهای دیجیتالی همچون بیت کوین را برای مشتریان خود فراهم کردهاند.
اما باید توجه داشت کسب و کار سنتی بانکهای تجاری از آغاز فعالیت آنها در اروپا همواره بر جذب سپردههای خُرد با نرخ سود پایین و دریافت بهره بالاتر از وامها و اعتبارهای اعطا شده به متقاضیان از محل همان سپردههای جذب شده متکی بوده است. انتشار ارز دیجیتال رسمی از سوی بانک مرکزی امکان جذب مستقیم سپردههای مردم به این بانک را فراهم میکند و از این جهت کسب و کار بانکهای تجاری را با دگرگونی مواجه خواهد کرد.
تحول نظام بانکداری با انتشار ارز دیجیتال از سوی بانک مرکزی
حرکت بانک های مرکزی جهان به سمت انتشار ارز دیجیتال رسمی خود به طور حتم عرصه بانکداری را با تحولات اساسی روبه رو خواهد کرد. بسیاری از انواع ارزهای دیجیتال جدید به سادگی قابل نگهداری هستند و استفاده از آنها در انواع معاملات بسیار سهل است و از این جهت انتظار میرود به مرور زمان مردم به جای ارزهای ملی کنونی به ارزهای دیجیتال رسمی که در آینده منتشر میشود، اقبال نشان دهند.
ارز دیجیتال نسخه الکترونیکی اسکناس و سکههای رایج در کشورهاست که توسط کارت یا تلفن هوشمند قابل استفاده خواهد بود؛ نسخهای که برای نخستین بار این امکان را به اشخاص حقیقی و حقوقی میدهد که بر پایه آن به طور مستقیم در بانکهای مرکزی سپردهگذاری کنند و در ازای آن ارز دیجیتال دریافت کنند.
مزایای استفاده از ارز دیجیتال رسمی بانک مرکزی
استفاده از ارز دیجیتال رسمی بانک مرکزی به منزله سپرده گذاری مستقیم مردم در این بانک است که با روش فعلی استفاده از ارزهای ملی (به جز اسکناس و مسکوک) متفاوت است.
این روش چند مزیت برای مردم دارد؛ نخست این که امنیت بانکهای مرکزی بیش از بانکهای تجاری است و دوم این که بانکهای مرکزی برخلاف بانکهای تجاری مدام در خطر ورشکستگی قرار ندارند. افزون بر این ارائه خدمات ارزهای دیجیتالی از سوی بانکهای مرکزی رایگان است ولی خدمات بانکهای تجاری مشمول پرداخت کارمزد خدمات است. همچنین نقل و انتقال بینالمللی آن بدون نیاز به شرکتهای واسطه امکانپذیر میشود و در عین هزینه پایینتر از امنیت بالایی نیز برخوردار خواهد بود.
توسعه ارزهای دیجیتال از سوی بانکهای مرکزی کشورهای جهان و استفاده گسترده مردم از آنها به طور حتم تحولی اساسی در عرصه بانکداری بین الملل محسوب میشود. اما این حرکت در کنار مزایای آن به طور حتم ممکن است چالشهایی نیز درپی داشته باشد؛ که مهمترین آن میتواند افزایش آسیب پذیری نظامهای مالی کشورها در زمان بحرانهای مالی جهانی باشد.
منبع: فایننشال تایمز
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل