به گزارش مسیر اقتصاد محمد مسیحی معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور در چهارمین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی و در نشستی تحت عنوان «اصلاحات ساختاری نظام مالیاتی» به ارائه دیدگاه های خود در زمینه اصلاح نظام مالیاتی کشور پرداخت.
بودجه نفتی عامل عقب افتادگی نظام مالیاتی کشور
مسیحی در پاسخ به این سوال که برای حل مسئله درآمد مالیاتی دولت چه اقداماتی باید انجام داد، عنوان داشت: مالیات به عنوان بهتربن ابزار تامین مالی دولت‌ها است و میزان توسعه یافتگی کشورها با نظام مالیاتی آنها ارتباط مستقیم و معناداری دارد اما به علت وجود منابع نفتی در کشور ما که عمده درآمدهای کشور در بودجه از محل منابع نفتی تامین میشود باعث شده تا از توسعه نظام مالیاتی غافل باشیم.
حکمرانی خوب لازمه توسعه نظام مالیاتی کشور
معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی با اشاره به اینکه مالیات از نگاه رفتاری پدیده‌ای پیچیده و غامض است عنوان کرد: به همین خاطر دولت ها باید توجه داشته باشند که نباید با عملکردشان باعث پیچیدگی بیشتر آن شوند و باید تلاش کرد در قالب یک حکمرانی خوب در باب مالیات، موضوعات شفافیت، اعتماد، اطمینان، سادگی قوانین مد نظر باشند تا بتوان یک نظام مالیاتی در قالب یک حکمرانی خوب، کیفیت مالیات ستانی را افزایش دهد.
وی ادامه داد: در بعد قانون گذاری باید اختلالات سیاستگذاری به حداقل برسد و در باب اجرا باید این سیاست‌گذاری‌ها به شکل بهینه و مطلوب اجرا شوند و همچنین در باب مودیان مالیاتی یا فعالان اقتصادی باید بالاترین سطح اعتماد و آگاهی از حقوق مربوطه وجود داشته باشد که تمامی موارد ذکر شده کمک می‌کند یک فرایند مستمری در باب حکمرانی خوب اتفاق بیفتد که باعث ایجاد توازن بین منافع متفاوت و بعضا متضاد میشود.
اهمیت نظام مالیاتی در اصلاح نظام بودجه ریزی
مسیحی با بیان اینکه جایگاه نظام مالیاتی از لحاظ ساختاری، سطح اهمیت و ارتباط آن با نظام بودجه ای باید مورد بازنگری جدی قرار گیرد عنوان داشت: لازمه این موضوع این است که حوزه سیاستگذاری و اجرا تعامل بیشتری با هم داشته باشند. به طور مثال در بحث فرار مالیاتی عدد هایی شنیده می‌شوند که اختلاف‌های معناداری بین آنها وجود دارد، گاهی اوقات در باب ظرفیت بالقوه مالیات ستانی و فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی خلط مبحث میشود که اگر آحاد تصمیم‌گیر در باب مالیات به یک درک مشترکی از مقوله مالیات ستانی و مفاهیم مالیات ستانی برسند این مشکل حل خواهد شد.
وی افزود: نکته حائز اهمیت در باب مالیات این است که مالیات ستانی اصول مشترکی دارد مثل عدالت مالیاتی، اعتماد و اطمینان، سهل الوصول بودن مالیات، هزینه منفعت مالیات ستانی که باید این موضوعات در مباحث بودجه‌ای مد نظر باشد. هم چنین باید در سطوح عالی حاکمیتی هم به مبحث مالیات توجه شود و نکته اساسی این است که حرف مشترک تمام کشورها دولت‌ها و مکاتب اقتصادی این است که تامین مالی از محل مالیات بهترین ابزار تامین مالی دولت است.
اثر نامطلوب قوانین پیچیده مالیاتی بر فضای کسب و کار
معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی با اشاره به اینکه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در ایران پایین است اظهار داشت: برای تحلیل این موضوع باید عوامل متعددی مثل سهم معافیت‌ها و شبه معافیت‌ها و نرخ های موثر را هم باید در نظر گرفت و همچنین پیچیدگی‌هایی که در نظام مالیات ستانی وجود دارد که خود باعث فرار و اجتناب مالیاتی میشود.
وی ادامه داد: موضوع دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که وزارتخانه‌ها تحت عناوین مختلف وجوهی را از فعالان اقتصادی دریافت می‌کنند که ماهیت مالیات دارند اما در محاسبه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در نظر گرفته نمی‌شوند و لازمه حل شدن این مشکل این است که حوزه سیاستگذاری و حوزه اجرا در زمینه مالیات بیشتر با هم تعامل داشته باشند تا مشکل عدم یکپارچگی و سیاستگذاری منسجم در زمینه حکمرانی مالیاتی حل شود.
مسیحی افزود: یکی از مشکلات در نظام مالیاتی ما این است که می‌خواهیم در حوزه قوانین مالیاتی عدالت مطلق داشته باشیم که کار عبثی می‌باشد زیرا نظام مالیاتی و قوانین حاکم بر آن باید از سادگی حداکثری برخوردار باشند زیرا پیچیدگی در نظام مالیاتی و قوانین مالیاتی خود باعث فرار و اجتناب مالیاتی خواهد شد و هم چنین اثرات نامطلوبی بر فضای کسب و کار خواهد داشت.
اجرای مالیات PIT مستلزم سیستم های اطلاعاتی یکپارچه
مسیحی با بیان اینکه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی سیستمی‌ترین نوع مالیات است عنوان داشت: برای این نوع از مالیات ها نیاز به انباشتی از اطلاعات موثر پالایش شده و قابل اتکا و یکپارچگی سیستم‌های اطلاعاتی کشور دارد که حتما باید دقت حداکثری را در اجرای آن رعایت نمود و نمی‌توان این مالیات را به صورت تعجیلی در کشور اجرا کرد.
وی ادامه داد: در بحث توسعه یافتگی نظام‌های مالیاتی از منظر هوشمند‌سازی، بازی حول محور ریسک و تمکین است یعنی تمام نظام‌های مالیاتی یک بازی را دنبال می‌کنند که چگونه ریسک را حداقل کنند و تمکین را به عنوان شاخص اثرگذاری و کارایی نظام مالیاتی به حداکثر برسانند. در کشور ما طی سنوات مختلف مدیریت ریسک در حوزه حسابرسی مالیاتی وجود نداشته است. مدیریت ریسک و تمکین به عنوان یک ابزار سیستم کنترل داخلی است و تمام سیستم‌های کنترل داخلی دارای یک سری محدودیت‌های ذاتی هستند، برای کسانی که نمی‌خواهند مالیات را بپردازند و این سیستم را زیر پا بگذارند، برای حل شدن این مشکل باید اعتماد به حاکمیت و نظام مالیاتی افزایش پیدا کند و حاکمیت هم نسبت به مالیات‌های دریافتی پاسخگو باشد که این خود مقدمه وجوب هوشمند سازی مالیاتی خواهد بود.
پاسخگویی بیشتر دولت به مردم نتیجه اتکاء بیشتر بودجه بر مالیات
مسیحی در پاسخ به این سوال که آیا اتکا دولت‌ها به درآمدهای مالیاتی آنها را پاسخگو‌تر می‌سازد، عنوان کرد: مالیات و مالیات ستانی خود یک ابزار دموکراسی است و مالیات و مالیات ستانی دولت‌ها را وادار به پاسخگویی در قبال هزینه‌کرد این منابع می‌سازد.
وی ادامه داد: تامین مالی دولت از طریق مالیات باعث میشود تا تورم‌های دو رقمی دیگر در کشور مشاهده نشود و فاصله دهک‌ها هم کم‌تر خواهد شد و مردم باید بدانند که مالیات‌ها صرف بهداشت آموزش و امنیت خواهد شد. به طور مشخص در حال حاضر ۳۰ درصد بودجه شهرداری و دهیاری‌های سراسر کشور از محل قانون مالیات بر ارزش افزوده تامین میشود. طرح تحول سلامت بسیار متاثر از قانون مالیات بر ارزش افزوده است در سال جاری حداقل ۸ هزار میلیارد تومان از محل قانون مالیات بر ارزش افزوده به بحث سلامت و بهداشت اختصاص پیدا کرده است و در حوزه مالیات بر درآمد هم مردم باید بدانند که این درآمدها در چه محل‌هایی هزینه میشود و این وظیفه نظام مالیاتی و حاکمیت است که این موضوع را برای مردم روشن سازند.
انتهای پیام/ مالیات
