مسیر اقتصاد/ دستیابی به شفافیت مالیاتی و رصد دقیق تراکنش‌های مالی در میان کسب و کارها، دولت‌ها را بر این داشته است که از پایانه‌های فروشگاهی برخط[۱] استفاده کنند. چرا که با این پایانه‌ها می‌توان به صورت آنی و لحظه‌ای جریان تبادلات مالی را رصد و ممیزی کرد. کشور روسیه نیز از جمله کشورهایی است که در سال‌های گذشته از این اقدام برای ساماندهی مشاغل خرده‌فروشی خود استفاده کرده است.
کاهش اجتناب مالیاتی با پایانه فروشگاهی برخط
استفاده از پایانه‌های فروشگاهی غیر برخط[۲] در روسیه از گذشته متداول بوده است، اما طبیعتا این ابزارها نمی‌توانستند نیازهای اطلاعاتی و مالیاتی مورد نیاز برای رسیدن به شفافیت اقتصادی را فراهم کنند. زیرا منبع قابل اطمینانی از درآمد اشخاص و یا کامل بودن سوابق درآمدی افراد را تضمین نمی‌کرد. همچنین این امر به ابتلای بالای اجتناب از مالیات در بخش خرده‌فروشی نیز منجر شده بود.
به همین دلیل، نظام خدمات مالیاتی فدرال روسیه[۳] به تدریج کسب و کارهای خرده‌فروشی را ملزم به استفاده از پایانه‌های فروشگاهی برخط کرد. نظام خدمات مالیاتی فدرال روسیه اهدافی چون ایجاد رقابت عادلانه‌تر در کسب و کارها، کاهش امکان تقلب مالیاتی، کاهش هزینه‌ها برای کسب و کارها و نظام مالیاتی از طریق کاهش تعداد بازرسی‌ها را به عنوان مزیت پایانه‌های فروشگاهی برخط معرفی کرده است.
الگوگیری از تجربه کشور کره جنوبی
نظام خدمات مالیاتی این کشور، به منظور کاهش هزینه‌های وصول مالیات و افزایش تمکین مالیاتی، مطالعات خود را در زمینه استفاده از فناوری‌های مدرن انجام داده بود. در نتیجه این مطالعات که از منابع بین‌المللی، به ویژه کشور کره جنوبی استفاده شده بود، منجر به پیاده‌سازی پایانه‌های فروش برخط به صورت آزمایشی در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ شد.
دولت فدرال روسیه در آن مقطع با یک مصوبه، پشتوانه قانونی لازم برای انجام چنین طرح آزمایشی را انجام داد. اساس این ایده، ثبت برخط هر پرداخت بود که اجازه تأیید آن توسط خریدار انجام می‌شد. چنین طرحی با ایجاد سیستمی از ابزارهای کنترل اجتماعی، ضمن اطمینان از منافع مشاغل، دامنه تخلفات را به حداقل می‌رساند.
اجرای آزمایشی پایانه فروشگاهی با همراهی همه ذینفعان
نظام خدمات مالیاتی روسیه برای ثبت برخط تراکنش‌ها، شرح مختصر اما جامعی از چشم اندازی که به تشریح عملکرد سیستم آینده می‌پردازد را منتشر کرد. این موضوع برای رسیدن به اتفاق نظر در مورد فرایند انتخاب سخت‌افزار و نرم‌افزار فناوری کمک کرد و همچنین به شناسایی راه‌حل‌هایی که برای اجرای سیستم انتخاب شده‌اند نیز کمک شایانی کرد.
پس از نتایج مثبت طرح آزمایشی که در سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۵ انجام شد، پیش‌نویس الزامی شدن استفاده از این پایانه‌ها در سال ۲۰۱۶ تهیه و به پارلمان ارسال شد. پس از تحلیل و بررسی نظرات طیف وسیعی از ذینفعان، از نهادهای دولتی تا کسب و کارها، در نهایت مورد تصویب قرار گرفت و در طی سه مرحله اجرا شد.
در نظر گرفتن مشوق‌های مالیاتی برای نصب پایانه‌های جدید
اداره مالیات روسیه نظام دریافت داده‌ای را ایجاد کرد که مسئول ثبت و ورود به صندوق‌های برخط و همچنین دریافت، ذخیره و تجزیه و تحلیل داده‌ها است. در این نظام پرداخت برخط که عمدتا هم با مصرف‌کننده نهایی در ارتباط بودند، ملزم به ثبت هر نوع پرداخت برخطی شدند. مراحل ثبت نام می‌توانست به صورت برخط انجام شود و مشابه ثبت رایانه یا دستگاه تلفن همراه باشد. برای پرداخت‌های نقدی نیز فرمی وجود دارد که اطلاعاتی با مشخصات زیر باید در آن درج می‌شد: شماره شناسایی مودی، آدرس (برای معاملات برخط- آدرس وب سایت)، محل نصب و استفاده از صندوق فروش، نام مدل صندوق و درایو اطلاعات مالی آن.
برای کمک به انتقال به نظام پرداخت برخط تراکنش‌ها، دولت روسیه هزینه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری در این حوزه را برای مشاغل کوچک با کسر مالیات ویژه پوشش داده است. در شکل زیر روند تغییرات پایانه‌های فروشگاهی در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ نشان داده شده است.[۴]
همچنین نظام مالیاتی فدرال روسیه دستورالعمل‌های ویدیویی را در مورد نحوه ثبت نام پایانه‌های برخط و همچنین اطلاعاتی در مورد قوانین و تعهدات قانونی این پایانه‌ها در وب سایت خود منتشر کرده است.
ویژگی‌های موردنیاز پایانه‌های فروشگاهی برخط
طبق قانون، همه خرده‌فروشان موظف به استفاده از پایانه‌های برخط هستند، به جز خرده‌فروشانی که در مناطق دور افتاده یا صعب‌العبور با ارتباطات ضعیف واقع شده‌اند. لیست این مناطق توسط مقامات منطقه‌ای تأیید می‌شود.
صاحبان کسب و کار نیز باید از دستگاه‌هایی به عنوان پایانه فروشگاهی برخط استفاده کنند که ویژگی‌های خاص زیر را در خود داشته باشد. برخی از این ویژگی‌ها عبارت است از:
- یک قطعه سخت افزاری با شماره سریال مشخص و یک ساعت که زمان را نشان دهد.
- امکان ثبت و ذخیره داده‌های مالی در درایوهای سخت‌افزاری
- تشکیل اسناد مالی به شکل الکترونیکی همراه با جزئیات معاملات
- انتقال اسناد مالی به صورت رمزگذاری شده به نظام مالیاتی
- چاپ اسناد مالی بر روی کاغذ (به استثنای خرده‌فروشان برخط و برخی از انواع ماشین‌های فروش).
شکل زیر نیز معماری این نظام پرداخت برخط را نشان می‌دهد.
پایانه‌های فروشگاهی باید بتوانند رسیدهای مشتری را با کد (QR) در ابعاد ۲۰ × ۲۰ میلی متر چاپ کند. این کد حاوی جزئیات رمزگذاری شده‌ای است که برای تأیید صحت رسیدها مورد نیاز است. همچنین پایانه فروشگاهی باید بتواند رسید را از طریق هر دستگاه چاپی منتشر کند.
افزایش ۳۸ درصدی درآمد مالیات بر ارزش افزوده با الزامی شدن نصب پایانه فروشگاهی
معرفی نظام پرداخت برخط منجر به توسعه یک بازار جدید و رقابتی در فدراسیون روسیه برای پایانه‌های اینترنتی برخط شد. بیش از ۵۲ تولید کننده داخلی، بیش از ۱۵۰ مدل پایانه‌ِ برخط ارائه می‌دهند که مجموعه‌ای از نیازهای تجاری در بخش‌های خرده‌فروشی و خدمات را برآورده می‌کنند. بیش از ۵۰ مدل پایانه برخط با قابلیت‌های محدود با قیمت‌های کمتر از حدود ۲۵۰ یورو ارائه می‌شود که آنها را به گزینه‌ای مناسب برای مشاغل کوچکتر تبدیل می‌کند.
تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از بخش خرده‌فروشی از اقتصاد غیررسمی خارج شده است. طبق برآوردهای مختلف، درآمد هر پایانه نسبت به قبل از اصلاحات، به طور قابل توجهی و در برخی موارد نیز ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. طبق داده های موجود در سال ۲۰۱۷ ، ۳۸ درصد افزایش در جمع‌آوری مالیات بر ارزش افزوده از بخش خرده فروشی نسبت به سال ۲۰۱۶ وجود دارد.
مانند هر اصلاح قابل توجهی، مشارکت طیف گسترده‌ای از ذینفعان از نهادهای مختلف دولت، قانون‌گذاران و همچنین انجمن‌های صنفی و مشاغل ضروری است. این امر به بهبود طراحی پایانه‌های فروشگاهی برخط شده و به جلب حمایت برای معرفی آن نیز کمک می‌کند. کسب و کارها ممکن است با به اشتراک گذاشتن ایده‌ها، تجربیات و بینش‌های خود بر فرآیند تصمیم‌گیری تأثیر بگذارند.
پینوشت:
[۱] (OCR) Cash Registers Online
[۲] Cash Registers Offline
[۳] Federal Tax System (FTS)
[۴] نظام خدمات مالیاتی فدرال روسیه
منبع: OECD (2019), Implementing Online Cash Registers: Benefits, Considerations and Guidance.
انتهای پیام/ مالیات
