مسیر اقتصاد/ در شرایطی که همه‌گیری کووید ۱۹ ضررهای اقتصادی متعددی به کشور وارد کرده و علاوه بر تبعات غیرقابل جبران انسانی و هزینه‌های بهداشتی، بسیاری از کسب و کارها را از رونق انداخته، بحث تسریع در تامین واکسن کرونا، به عنوان پایان بخش محدودیت‌های فعلی، به یکی از مباحث داغ محافل سیاسی و اقتصادی کشور تبدیل شده است. فارغ از مباحث علمی و بهداشتی در زمینه فواید و مضرات تزریق گسترده واکسن کرونا و اینکه آیا چنین اقدامی به پایان محدودیت‌های فعلی منجر خواهد شد یا خیر، بحث بر سر هزینه-فایده تولید داخلی و یا واردات این محصول قابل توجه است.
طرفداران واردات واکسن چه می‌گویند؟
از طرفی عده‌ای معتقدند نباید منتظر رسیدن واکسن تولید داخلی ماند و باید هرچه سریعتر و حتی با پرداخت هزینه‌های دلاری گزاف از منابع محدود خارجی کشور، واکسن‌های آمریکایی شرکت‌های فایزر-بایونتک یا مودرنا را خریداری کرد.
طرفداران این فرضیه هزینه‌های اقتصادی تأخیر در کاهش محدودیت‌های کرونایی تا پایان ۱۴۰۰ را تا ۹۵۰ هزار میلیارد تومان معادل ۴۸ میلیارد دلار برآورد می‌کنند و با مقایسه هزینه حدود ۵ میلیارد دلاری برای واردات واکسن، معتقدند کمترین تأخیر در فرآیند خریداری واکسن خارجی جایز نیست.
چرا حمایت از تولید داخلی واکسن کرونا به واردات اولویت دارد؟
از طرف دیگر عده‌ای معتقدند واردات واکسن علاوه بر هزینه‌های گزاف دلاری، حتی در صورت رفع مشکلات تحریمی و امکان پرداخت پول و واردات، از اطمینان لازم نیز برخوردار نیست و از این جهت باید در امر تولید واکسن داخلی تسریع شود و از تولیدکنندگان آن حمایت گردد.
حمایت از تولید داخلی واکسن کرونا هزینه‌ای به مراتب کمتر دارد؛ تأمین آن نیازی به صرف منابع ارزی محدود کشور ندارد؛ محصول نهایی آن به دلیل طی کردن فرآیند آزمایشات بالینی در داخل کشور، قابل اطمینان تر و ثمربخش تر است؛ در شرایط رکودی فعلی اقتصاد کشور به ایجاد اشتغال هرچند محدود برای شرکت‌های داروسازی دانش بنیان منجر می‌شود؛ امکان صادرات آن به کشورهای منطقه و دیگر کشورهای واردکننده تنها درصورتی فراهم خواهد بود که به طور گسترده در داخل کشور مورد استفاده قرار بگیرد؛ از بعد دیپلماسی خارجی نیز یک مانور قدرت برای جمهوری اسلامی محسوب می‌گردد.
مقایسه تولید داخلی و وادرات واکسن کرونا
نتایج مقایسه تولید داخلی و واردات واکسن در زمینه‌هایی همچون قیمت تمام شده، منابع لازم برای پرداخت هزینه، سرعت دسترسی، سهولت دسترسی، اطمینان، احتمال ثمربخشی، ایجاد ارزش افزوده، امکان صادرات و ارزآوری و مولفه‌های دیپلماسی اقتصادی در جدول زیر نشان داده شده است.
بر اساس جدول فوق تنها مزیت واردات واکسن در مقابل تولید داخلی سرعت دسترسی به آن است که احتمال می‌رود در صورت همکاری نهادهای بین‌المللی و پرداخت پول از سوی ایران، در اواخر سال جاری در دسترس قرار بگیرد. درحالیکه واکسن تولید داخلی احتمالا یک تا دو ماه دیرتر در دسترس عموم قرار خواهد گرفت و در اواسط سال آینده برای کل جمعیت کشور تولید خواهد شد. اما در تمامی جنبه‌های دیگر، واکسن تولید داخلی در مقایسه با واردات مناسب تر است.
هزینه اقتصادی محدودیت‌های کرونا روزانه ۱۰۰ میلیون دلار است؟
نکته دیگری که باید در این زمینه به آن توجه شود این است که مبالغ هنگفتی که درخصوص هزینه‌های اقتصادی ماندگاری محدودیت‌های همه‌گیری کرونا عنوان می‌شود، تا چه حد پایه علمی دارد؟ ذکر مبالغی تا بیش از ۹۵۰ هزار میلیارد تومان برای بازه زمانی ۱۵ ماهه، معادل هزینه روزانه ۲ هزار میلیارد تومان، معادل ۱۰۰ میلیون دلار، بیش از آنکه از واقعیت‌های علمی نشأت گرفته باشد، یادآور مطرح شدن هزینه‌های روزانه ۱۰۰ میلیون دلاری است که در زمان مذاکرات برجام برای هر روز تأخیر آن مطرح میشد و در نهایت به تسریع و بی دقتی در انعقاد برجام منجر شد.
بنابراین لازم است مسئولین دستگاه‌های اجرایی و به طور خاص ستاد ملی مبارزه با کرونا، با نهایت دقت، همه جنبه‌های لازم برای تصمیم گیری درخصوص تولید داخلی و یا واردات واکسن کرونا را بررسی کنند و بعد از آن اقدامات لازم را در دستورکار قرار دهند.
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
