مسیر اقتصاد/ تاکید بر استقلال اقتصادی و خودکفایی یا تولید ملی و اتخاذ سیاست جایگزینی واردات برخی محصولات اساسی، به معنای قطع روابط تجاری و اقتصادی با دنیا و انزوا و گوشه‌گیری از فرصت‌های عرصه اقتصاد و تجارت بین‌الملل نیست. در واقع عرصه تجارت بین‌المللی، عرصه رقابت و تلاش برای استقلال است و در چنین فضایی برندگان نهایی، کشورهایی هستند که ضمن شناسایی و افزایش توانمندی‌های تولیدی خود، فرصت‌های بین المللی را نیز به خوبی شناسایی و با هوشمندی و کوشش فراوان از آن بهره بگیرند. وجود اتحادیه های تجاری و اقتصادی در سطح دنیا، فرصتی را برای کشورها فراهم آورده است تا از مواهب همگرایی اقتصادی بهره‌مند شوند.
مزیت‌های تجارت خارجی برای کشورها
در حالت کلی تجارت خارجی برای تمام کشورها می‌تواند سودآور باشد؛ زیرا اصل مزیت نسبی موجبات تخصص و تقسیم کار بین‌المللی را فراهم می‌آورد و کشورها با توجه به برتری یا مزیت نسبی خود در تولید یک یا چند کالا و انتقال منابع از بخش بدون مزیت به بخش‌های دارای مزیت، کمیت و کیفیت تولید خود را افزایش می‌دهند.
در این صورت با تقسیم کار و مبادله، حجم و کیفیت کالاهای تولید شده کشورها افزایش یافته و مشکلات ناشی از رکود، بیکاری و فقر تا حدود زیادی حل می‌شود.
کشورهای در حال پیشرفت و اتحادیه های تجاری و اقتصادی منطقه‌ای
گسترش تجارت منطقه‌ای از طریق اتحادیه‌های تجاری و اقتصادی، فرصت‌های تازه‌ای را برای کشورهای در حال پیشرفت فراهم می‌کند و با افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و بهبود بهره‌وری از طریق توسعه بخش خصوصی به رشد و پیشرفت اقتصادی یک کشور، کاهش فقر و افزایش اشتغال آن کمک می‌کند.
تجارت منطقه‌ای همچنین به کشورهای درحال پیشرفت کمک می‌کند که هزینه نهاده‌های تولید را کاهش دهند، به منابع مالی جدید دسترسی پیدا کنند، ارزش‌افزوده کالاهای تولیدی خود را بالا ببرند و جایگاه بهتری در زنجیره تأمین منطقه‌ای کسب کنند. به عبارت دیگر تجارت منطقه‌ای موجب افزایش رقابت‌پذیری کشورهای درحال پیشرفت در منطقه‌های مختلف اقتصادی می‌شود.
تاریخچه مختصر اتحادیه تجارت آزاد اروپا
یکی از این اتحادیه های تجاری و اقتصادی، اتحادیه تجارت آزاد اروپا (افتا) است. افتا اتحادیه‌ای بین دولتی بین کشورهای لیختن اشتاین، ایسلند، نروژ و سوئیس است. این اتحادیه در سال ۱۹۶۰ با هدف ارتقاء تجارت آزاد و همگرایی اقتصادی تأسیس شد. کشورهای عضو اتحادیه افتا دارای مزیت‌های اقتصادی بسیاری هستند که از آن جمله می‌توان به فناوری، تجهیزات و تولیدات صنعتی، منابع طبیعی و همچنین اکتشاف، تولید و پالایش نفت و گاز اشاره نمود. [۱]
موافقتنامه لبنان و سوریه با اتحادیه افتا
اتحادیه تجارت آزاد افتا که از دهه ۱۹۹۰ میلادی به طور فعال روابط تجاری خود را با کشورهای ثالث در داخل و خارج از اروپا دنبال کرده است، با کشورهای لبنان و سوریه (در حال تعلیق) نیز موافقتنامه تجارت آزاد منعقد نموده است. [۲]
ایران و استفاده از ظرفیت اتحادیه های تجاری و اقتصادی
الگوی منطقه‌گرایی هوشمند تنها به معنای رشد تجارت درون منطقه‌ای نیست و یکی از مولفه‌های کلیدی آن استفاده از همه ظرفیت‌های موجود در یک ناحیه جغرافیایی برای افزایش توان تولیدی و در نهایت رشد و پیشرفت تجاری و اقتصادی کشورهای منطقه است.
یکی از ظرفیت‌های موجود در منطقه غرب آسیا، عضویت کشورهای همسایه و متحد ایران در اتحادیه های تجاری و اقتصادی است که بر توانایی‌ها و ظرفیت‌های بالقوه آن‌ها افزوده است. جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با استفاده از رویکرد دیپلماسی هوشمند و رایزنی با مقامات سیاسی کشورهای منطقه و تعریف منافع مشترک اقتصادی و تجاری از ظرفیت اتحادیه‌هایی که این کشورها در آن‌ها عضویت دارند، استفاده کند.
پینوشت:
[۲] وبسایت رسمی افتا
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
