مسیر اقتصاد/ مطابق با آخرین آمار از میزان عرضه و تقاضای انرژی در کشور، ارزش سالانه سبد انرژی ایران در سال ۱۳۹۶ معادل ۱۸۵۱.۹ میلیون بشکه نفت خام و مقدار مصرف نهایی ۱۳۶۳.۵ میلیون بشکه معادل نفت خام است که از این مقدار ۱۶۸.۱ میلیون بشکه معادل نفت خام صرف مصارف غیر انرژی مانند خوراک پتروشیمی‌ها شده است [۱].
نمودار زیر روند صعودی مصرف نهایی انرژی و غیر انرژی انواع حاملهای انرژی ایران طی دهه‌ی گذشته را نشان می‌دهد.
رشد ۲۵ درصدی عرضه اولیه انرژی کشور در ۱۰ سال
عرضه انرژی اولیه جهت مصرف در داخل کشور در سال ۱۳۹۶، ۱۸۵۱.۹ میلیون بشکه معادل نفت خام است که نسبت به سال ۱۳۸۷، با عرضه‌ی ۱۴۷۲.۷ میلیون بشکه معادل نفت خام، ۲۵.۷۵ درصد افزایش یافته است. ضمن اینکه طبق اعلام مسئولان کشور امکان صرفه‌جویی در مصرف سالانه انرژی با ظرفیتی معادل با ۵۰۰ میلیون بشکه نفت خام وجود دارد [۲].
گسترش شبكه گازرسانی در سراسر كشور و در نتیجه دسترسی بخش‌های مختلف مصرف بویژه بخش خانگی به گاز طبيعی، عدم مدیریت مطلوب عرضه، پايين بودن قيمت انرژی، عدم سرمايه‌گذاری در وسايل و تجهيزات به منظور افزايش بهره‌وری و رشد مجدد قاچاق انرژی از عوامل اصلی این افزایش عرضه است.
مصرف نهایی انرژی نیز از ۱۱۰۶.۳ میلیون بشکه معادل نفت خام در سال ۱۳۸۷ به ۱۳۶۳.۵ میلیون بشکه معادل نفت خام در سال ۱۳۹۶ رسیده، که بیانگر رشد ۲۳.۲۵ درصدی است. ضمن اینکه رشد متوسط سالانه مصرف نهایی در این دوره ۲.۳۹ درصد بوده است.
سهم ۵۶ درصدی گاز طبیعی از ترکیب سبد انرژی ایران
مطابق با آخرین گزارش رسمی وزرات نیرو، در سال ۱۳۹۶ ترکیب سبد مصرف نهایی کشور شامل ۵۶.۰۲ درصد گاز طبیعی، ۳۱.۸۸ درصد فرآورده‌های نفتی، ۱۱.۰۹ درصد برق و حدود ۱ درصد نیز زغال سنگ و انرژی تجدیدپذیر بوده است. نمودار زیر سهم هر یک از حاملهای انرژی از مصرف نهایی انرژی و غیر انرژی در ایران را مشخص می‌کند.
افزایش سهم گاز طبیعی در ترکیب سبد مصرف نهایی انرژی ایران
با توجه به نمودار بالا سهم گاز طبیعی از ترکیب سبد مصرف نهایی از ۴۲.۹۵ درصد در سال۱۳۸۷ به ۵۶.۰۲ درصد در سال ۱۳۹۶ افزایش پیدا کرده که این امر ناشی از گسترش شبکه گازرسانی در سرتاسر کشور و در نتیجه جایگزینی گاز طبیعی با فرآوده‌های نفتی است. لذا برنامه‌ريزی برای صرفه‌جويی در مصرف اين حامل انرژی می‌تواند اثر بسزای در اصلاح الگوی مصرف نهایی انرژی داشته باشد.
سالانه ۲۶ درصد از سبد انرژی اولیه ایران تلف می‌شود
مقدار اتلاف تبدیلات و اتلافات ناشی از انتقال و توزيع در زنجیره تامین انرژی در سال ۱۳۹۶، ۴۸۸.۵ میلیون بشکه معادل نفت خام است که از این مقدار ۳۳۵.۹ میلیون بشکه معادل نفت خام مربوط به تلفات بخش نیروگاهی است. در حقیقت مقدار تلفات نیروگاهی معادل ۶۸.۷۶ درصد از کل بخش تبدیلات و تلفات است.
بخش خانگی دارای بیشترین سهم از سبد مصرف انرژی ایران
به لحاظ سهم بخش‌های مختلف از مصرف نهایی انرژی و غیرانرژی در ایران، بخش خانگی، صنعت و حمل و نقل در سال ۱۳۹۶ به ترتیب با ۲۸، ۲۵ و ۲۴ درصد بیشترین سهم را در بین بخش‌های مختلف از مصرف نهایی انرژی به خود اختصاص داده‌اند. در ضمن طی ۱۰ سال اخیر سهم بخش صنعت در سبد مصرف نهایی از ۲۳ به ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده و نیز سهم بخش خانگی از ۳۰ به ۲۸ درصد کاهش یافته است [۳].
نمودار زیر سهم بخش های مختلف از مصرف نهایی انرژی و غیر انرژی ایران در سال ۱۳۹۶ را نشان می‌دهد.
پینوشت:
[۱] ترازنامه انرژی ایران در سال ۱۳۹۶
[۲] ایسنا؛ کد خبر: ۹۸۰۷۱۴۱۰۱۳۰
[۳] ترازنامه انرژی ایران در سال ۱۳۹۶
انتهای پیام/ نفت و انرژی
