مسیر اقتصاد/ نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه ایرادات شورای نگهبان را در خصوص طرح اصلاح قانون اخذ مالیات بر خانه خالی پاسخ دادند و با ارسال تغییرات صورت گرفته خواستار تصویب این اصلاحیه شدند. در صورتی که شورای نگهبان ایرادی به مفاد این طرح نگیرد، می‌توان انتظار داشت کسانی که صاحب خانه‌های خالی هستند و با هدف کسب سود و منفعت از اجاره دادن یا فروش آن خودداری می‌کنند، حسابی نقره‌داغ شوند.
کدام خانه‌ها، خالی محسوب می‌شوند؟
بر اساس متن قانون خانه‌هایی که در شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت واقع باشند و به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور، موضوع تبصره (۷) ماده ۱۶۹ مکرر این قانون، در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشند، به عنوان خانه خالی محسوب می‌شوند. همچنین در صورتی که ملکی به شخص جدیدی فروخته شود، مالک جدید نیز می‌تواند ۱۲۰ روز خانه خود را خالی نگه دارد مشروط بر اینکه معامله صورت گرفته به شکل اسناد رسمی انجام گرفته باشد و برای معاملات قولنامه‌ای و … این معافیت برقرار نیست.
نکته دیگر اینکه قانون بین خانه‌های نوساز و قدیمی تفکیک قائل شده است؛ به طوریکه خانه‌های نوساز تا ۱۲ ماه و پروژه‌های انبوه‌سازی تا ۱۸ ماه پس از صدور گواهی اتمام عملیات ساختمانی، از معافیت مالیاتی برخوردار هستند. اما پس از گذشت این مدت در صورت عدم فروش یا اجاره، «خانه خالی» محسوب خواهند شد.
علاوه بر این واحدهای مسکونی واقع در شهرهای بالای یکصد هزار نفر جمعیت که در بازه زمانی معین هر یک از اطلاعات مربوط به اقامت یا مالکیت آن‌ها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد، به دلیل عدم ثبت سکونت هیچ خانواری در آن کد پستی، در حکم خانه خالی محسوب می‌شود.
مالیات یک خانه یک میلیارد تومانی چقدر است؟
بر اساس متن اصلاحیه قانون، خانه خالی شناسایی شده به ازای هر ماه که خالی محسوب می‌شوند (هر ماه بیشتر از ۱۲۰ روز مجاز)، بدون لحاظ معافیت‌های تبصره (۱۱) ماده (۵۳) قانون مالیات های مستقیم، یعنی بدون معافیت واحدهای مسکونی زیر ۱۵۰ متر در تهران و ۲۰۰ متر در سایر نقاط (همه خانه‌ها مشمول مالیات بر خانه خالی هستند و متراژ تأثیری در آن ندارد) مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب زیر می‌شوند:
سال اول- معادل ۶ برابر مالیات متعلقه
سال دوم- معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه
سال سوم به بعد- معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه
ضرایب مالیاتی فوق برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی از جمله اشخاص موضوع ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه که دارای بیش از ۵ خانه خالی در هر سال مالیاتی باشند، نسبت به کل واحدها، دو برابر ضرایب مذکور اعمال می شود.
بنابراین برای برآورد میزان مالیات، در ابتدا باید مالیات بر درآمد اجاره محاسبه شود که بر اساس دفترچه ارزشِ اجاری ملک و ۲۵ درصد معافیت محاسبه می‌شود. با توجه به آخرین نسخه جدول ارزشِ اجاری که برای سال ۹۷ است، مالیات بر خانه خالی در سال اول تقریباً ۴ درصد قیمت واقعی آن ملک بدست می‌آید. درواقع طبق نسخه نهایی طرح در سال اول برای خانه یک میلیارد تومانی، مالیات برابر با ۴۰ میلیون تومان است که نسبت به تعداد طبقات، عرض معابر و … کمی بالا و پایین خواهد شد.
حال با توجه به محدودیت تعداد خانه‌های خالی و تنظیم‌گری بیشتر، افرادی که بیش از ۵ خانه خالی به ارزش یک میلیارد داشته باشند به ازای تمامی املاک خود دو برابر ۴۰ میلیون تومان یعنی حدود ۸۰ میلیون تومان را در سال اول پرداخت خواهند کرد.
مضاف بر موارد مذکور مالکان باید تا یکماه پس از ابلاغ و صدور برگ توسط سازمان مالیاتی، مالیات خود را پرداخت کنند و در صورت عدم پرداخت یا تأخیر، جریمه موضوع ماده ۱۹۰ قانون مالیات های مستقیم یعنی معادل ۲.۵ درصد مالیات به ازای هر ماه اعمال خواهد شد.
آیا خانوارها می‌تواند هر تعداد خانه را به عنوان خانه‌ای که در آن سکونت دارند اعلام کنند؟
سرپرستان خانوارها مکلفند اقامتگاه اصلی خانوار را (یک واحد ملکی یا استیجاری یا رایگان) حداکثر ظرف دو ماه پس از انتشار دستورالعمل در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت نمایند. علاوه بر اقامتگاه اصلی، هر خانوار می تواند یکی از واحدهای تحت تملک خود را در شهری غیر از شهر محل اقامتگاه اصلی، به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید. علاوه بر این در صورتی که اقامتگاه اصلی خانوار، تحت تملک یکی از اعضای خانوار باشد، خانوار مذکور می تواند حداکثر یک واحد دیگر از واحدهای تحت تملک خود را در همان شهر محل اقامتگاه اصلی، به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید.
دانشجویان، بیماران، طلاب و … که در شهر دیگری اجبار به سکونت دارند، چه باید کنند؟
دانشجویان، طلاب، دانش آموزان، شاغلان و مبتلایان به بیماریهای خاص در صورت اقامت در شهری غیر از اقامتگاه اصلی و فرعی خانوار، تنها با ارائه اسناد مثبته از جمله گواهی پرداخت حق بیمه برای شاغلان و گواهی اشتغال به تحصیل، امکان ثبت یک واحد مسکونی دیگر، معاف از مالیات موضوع ماده ۵۴ مکرر این قانون را دارند.
اخذ مالیات از خانه‌های خالی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
مالیات موضوع این ماده تا زمانی که تعداد واحد مسکونی موجود در شهرهای بالای یکصد هزار نفر جمعیت به استناد مرکز آمار ایران به یک ممیز بیست و پنج صدم (۱.۲۵) برابر تعداد خانوارهای ساکن در این شهرها برسد، قابل اجرا است.
در حال حاضر نسبت این شاخص در کشور حدوداً ۱.۱۲ است؛ یعنی حدود ۲۷ میلیون خانه در مقابل ۲۴ میلیون خانوار و در شهرهای بالای یکصد هزار نفر چیزی حدود ۱.۱۵ برآورد می‌شود. بنابراین براساس شاخص مذکور به عنوان نمونه و تخمینی، در شرایط فعلی و با ثبات تعداد خانوار (۲۴ میلیون) باید تعداد واحدهای مسکونی در کشور تقریباً به ۳۲ میلیون برسد تا مالیات بر خانه‌های خالی اخذ نشود. طبیعتاً در صورتی که تعداد خانوارهای کشور افزایش یابد؛ اما در مقابل آن واحد مسکونی ساخته نشود، شاخص مذکور تأمین نشده و اخذ مالیات از خانه‌های خالی ادامه خواهد داشت.
انتهای پیام/ راه و ساختمان
