سهم ۷۰ درصدی ۸ شرکت بزرگ از کل بودجه شرکت های دولتی

مسیر اقتصاد/ برخی از موافقان واگذاری شرکت ‌های دولتی و خصوصی سازی، بالا بودن سهم بودجه شرکت های دولتی از بودجه کل را به عنوان یکی از دلایلی که باید خصوصی‌ سازی با قدرت و سرعت بالایی اتفاق بیفتد، مطرح می‌کنند.

بودجه شرکت های دولتی ۳ برابر بودجه عمومی است

این افراد معتقدند با توجه به بودجه ۱۲۴۳ هزار میلیارد تومانی شرکت ‌های دولتی و ۳ برابر بودن این بودجه به نسبت بودجه عمومی، واگذاری شرکت ‌های دولتی به منظور اصلاح ساختار بودجه در اولویت قرار دارد و باید هر چه سریع‌تر اتفاق بیفتد.

اما ارزیابی بودجه شرکت‌ های دولتی نشان می‌دهد اغلب این بودجه به تعداد معدودی از شرکت‌ها اختصاص دارد و به این ترتیب واگذاری دیگر شرکت‌ های دولتی اثر چندانی در کاهش نسبت بودجه شرکت‌‌های دولتی به بودجه عمومی ندارد.

۸ شرکت بزرگ، ۷۰ درصد بودجه شرکت‌ های دولتی را به خود اختصاص داده‌اند 

همان طور که در جدول زیر مشخص است، در قانون بودجه سال ۹۹، از بودجه ۱۲۴۳ هزار میلیاردی شرکت‌ های دولتی، در حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومان آن مربوط به دو شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی و شرکت ملی نفت ایران است. یعنی چیزی در حدود ۵۶ درصد از بودجه شرکت‌های دولتی به این دو شرکت اختصاص دارد.

در صورتی که بودجه ۶ شرکت بعدی نیز لحاظ شود، چیزی در حدود ۸۷۸ هزار میلیارد تومان از بودجه شرکت های دولتی را در بر می‌گیرد. به بیان دیگر ۸ شرکت بزرگ دولتی بیش از ۷۰ درصد بودجه شرکت ‌های دولتی را به خود اختصاص داده‌اند.

۸ شرکت بزرگ دولتی، غیرقابل واگذاری هستند

همان طور که در بالا عنوان شد، بیش از ۷۰ درصد بودجه شرکت های دولتی به ۸ شرکت بزرگ دولتی اختصاص دارد. این شرکت ها جزو گروه سوم بند ج سیاست های کلی اصل ۴۴ محسوب می شوند و غیر قابل واگذاری هستند و باید دولتی باقی بمانند.

بنابراین برخلاف ادعای مطرح شده، تسریع در روند خصوصی سازی شرکت ‌های دولتی در نهایت نمی‌تواند اثری در کاهش قابل ملاحظه نسبت بودجه شرکت ‌های دولتی به بودجه عمومی داشته باشد؛ چرا که بیش از ۷۰ درصد بودجه شرکت‌های دولتی در اختیار ۸ شرکت غیرقابل واگذاری است و بیش از ۸۰ درصد آن در اختیار ۵۰ شرکت اول که عمدتا غیرقابل واگذاری هستند، قرار دارد.

بیان این نکته نیز ضروری است که ماهیت بودجه شرکت‌های دولتی با بودجه عمومی متفاوت است و قیاس این دو با یکدیگر غیر منطقی است و نباید حجم بالای آن تصمیم گیران را دچار خطا نماید.

پینوشت:

[۱] بودجه شرکت های دولتی از ۷ بخش درآمدها، اعتبارات هزینه ای، اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای، تسهیلات بانکی و سایر وام های داخلی، وام های خارجی، دارایی های جاری و سایر دریافت ها تشکیل شده که در مجموع ۱۴۸۳ هزار میلیارد تومان است اما به دلیل سهولت در محاسبه و اینکه بیشتر حجم بودجه شرکت‌های دولتی در بخش درآمدی آن آمده است، از درآمدها به عنوان بودجه شرکت‌های دولتی استفاده شده که رقم آن برابر با ۱۲۴۳ هزار میلیارد تومان است. به همین منوال منظور از بودجه شرکت‌های دولتی در این گزارش بخش درآمدی شرکت هاست.

[۲] ارقام به هزار میلیارد تومان است.

انتهای پیام/ دولت و حاکمیت