به گزارش مسیر اقتصاد سید حمید حسینی، عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در گفتگو با شبکه ایران کالا به بررسی ابعاد تجارت ایران و عراق پرداخت. حسینی با اشاره به تاثیر منفی ویروس کرونا بر تجارت جهان گفت: به دنبال شیوع کرونا اختلال‌های زیادی در روابط اقتصادی و اجتماعی در سراسر دنیا ایجاد شد، کرونا چهار و نیم میلیارد جمعیت دنیا را به حالت قرنطینه فرو برده و این مسئله شامل عراق نیز می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر نیز شرایط فعلی عراق شرایط سالمی نیست و برخی از شهرها در قرنطینه هستند. زیرساخت بهداشتی عراق به شدت ضعیف است و از این‌رو سخت‌گیری زیادی در امر قرنطینه مردم می‌شود تا آمار مبتلایان کاهش یابد؛ همین ماجرا منجر به کاهش تجارت خارجی با عراق شده است، اما با این حال وضعیت تجاری ایران با عراق بهتر از تجارت کشور با سایر همسایگان است.
حسینی در توضیح این مطلب گفت: هم اکنون هفت گذرگاه اقلیم کردستان به روی ایران باز است که سه گذر گاه پرویز خان، باشماق، تمرچین به صورت رسمی فعالیت دارند و چهار بازارچه مرزی نیز مثل سیراوند، شوشمی، شیخ صله و کله نیز در تبادل تجاری ایران و اقلیم کردستان فعال هستند.
ممنوعیت‌های وارداتی کشور عراق همواره به صورت مقطعی و موقتی بوده است
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک ایران و عراق در ادامه با بیان این موضوع که کشور عراق در یک بازه زمانی نسبتا طولانی از زیرساخت‌های صنعتی و کشاورزی مناسبی برخوردار بوده است، گفت که این کشور همچنان و با وجود آسیب‌های حاصل از بمباران‌ها توسط آمریکا و حملات گروهک‌های تروریستی به دنبال احیای تولید و صنعت خود است که از میزان بیکاری و وابستگی به اقتصاد نفتی رهایی یابد.
وی افزود: در این راستا در برخی ایام خاص اقدام به ممنوعیت وارادت برخی محصولات یا افزایش تعرفه می‌کنند. البته تجربه این چند سال نشان داده است که چون این قبیل اقدامات بدون برنامه‌ریزی و اطلاعات دقیق از آمار و ارقام صورت می‌گیرد، همواره با شکست روبرو بوده و به دلیل عدم تامین نیاز بازار مجددا واردات این گونه محصولات در عراق آزاد می‌شود. البته گاهی هدف از افزایش تعرفه‌ها، افزایش درآمد دولت نیز هست که غیرقابل انکار است.
ارزیابی تجارت ایران با عراق در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱
عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در ادامه با اشاره به حضور موفق ایران در بازار عراق طی سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ بیان کرد: ایران طی سال‌های گذشته بالاتر از ترکیه و چین، رتبه نخست حضور در بازارهای عراق را از آن خود کرده است.
وی افزود: اگرچه با توجه به بحران کرونا، کاهش فروش نفت و در نتیجه کاهش درآمد کشور عراق، پیش‌بینی می‌شود واردات کشور عراق از میانگین ۴۰ میلیارد دلار سالیانه کمتر شود؛ اما انتظار می‌رود این کاهش واردات بیشتر متوجه کشورهای دیگر صادرکننده به عراق باشد و آنچنان تاثیری روی صادرات ایران به این کشور نداشته یاشد.
حسینی ادامه داد: صادرات ایران به عراق شامل مواردی از قبیل مواد غذایی، کشاورزی، محصولات شوینده، فرآورده‌های نفتی، پتروشیمی و شیمیایی، ابزار و مصالح ساختمانی که عمدتا جز محصولات اساسی شمرده می‌شوند، است و کالاهای تجملاتی و غیرضروری در آن‌ها دیده نمی‌شود. بنابراین بدیهی است که کشور عراق اگر بخواهد واردات خود را کاهش دهد، امکان کاهش در محصولات اساسی صادراتی از ایران را ندارد. به‌علاوه اینکه قیمت و کیفیت محصولات ایرانی بسیار خوب است و کالاهای کشورهای دیگر امکان رقابت با آن را ندارند.
لزوم افزایش خدمات فنی مهندسی در سبد صادراتی ایران به عراق
عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با اشاره به روند حمایت از تولید در کشور عراق و برنامه‌ریزی دولتمردان عراقی برای افزایش واحدهای صنعتی و اشتغال حاصل از آن گفت: صادرات ایران به کشور عراق همواره نمی‌تواند در سطح صادرات محصولات مصرفی نهایی باشد. در هر صورت صادرات ایران باید با روندی معقول به سمت خدمات فنی مهندسی نیز حرکت کند.
به عنوان مثال بخش خصوصی ایران می‌تواند در عوض صادرات ماهی، دام و محصولات کشاورزی، به صادرات صنعت این محصولات روی بیاورد. با این کار به عنوان مثال صادرات تجهیزات صنعتی، کود شیمیایی، خوراک دام و شیلات و همچنین صادرات خدمات فنی مهندسی افزایش چشم‌گیری خواهد یافت.
حسینی در ادامه با ذکر این نکته که اقبال عمومی در عراق به خرید ماشین‌آلات و ابزار صنعتی از ایران بیشتر است، گفت: به‌دلیل ارائه سرویس و خدمات مناسب و به‌موقع از طرف ایران در مقایسه با کشورهای دیگر مانند چین، طرف عراقی تمایل دارد که خط تولید خود را از ایران تامین کند. بنابراین ما قطعا باید سبد صادراتی خود به کشور عراق را متناسب با وضعیت صنعت و تولید آن کشور هماهنگ کنیم تا بتوان سریع‌تر از رقبا وارد بازار عراق شویم و به صورت مرحله به مرحله به کشور عراق خدمات برسانیم تا به سطح صنعتی‌شدن برسد و از وضعیت کنونی خارج شود.
وی افزود: در مسیر صنعتی‌سازی عراق، ایران ظرفیت بسیار مناسبی از جهت صادرات مواد اولیه، ارسال نیروی متخصص، تجهیزات و تکنولوژی دارد و باید مطابق با روند پیشرفت کشور عراق، صادرات خود به آن را نیز با شرایط تطبیق دهیم؛ این موضوع سبب حضور پایدارتر ایران در بازار عراق نیز خواهد شد.
یکی از ظرفیت‌های بسیار مناسب در حال حاضر، صادرات خدمات فنی مهندسی به کشور عراق است. با توجه به کیفیت خوب نیروهای متخصص ایرانی در حوزه‌های فنی، مدیریت، درمان و آموزش، فضای کشور عراق ظرفیت بسیار مناسبی در این زمینه خواهد بود و با شروع جدی‌تر بازسازی و نوسازی عراق، باید برای این ظرفیت برنامه‌ریزی مناسبی داشت.
حسینی گفت: همانطور که برای مقابله با داعش می‌توان پیمان‌های همکاری منطقه‌ای منعقد کرد، در زمینه‌های اقتصادی نیز می‌توان پیمان‌های همکاری چندجانبه را مطرح کرد.
حضور نرم در فضای عمومی عراق مقدمه صادرات خدمات فنی مهندسی
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک ایران و عراق با اشاره به برخی فضاسازی‌ها در کشور عراق بیان کرد: طی چند سال اخیر شایعات و فضاسازی منفی علیه کالا، محصولات و نیروهای متخصص ایرانی در فضای مجازی کشور عراق منتشر می‌شود که لازم است با آن مقابله کنیم. در حال حاضر میانگین سنی مردم عراق حدود ۲۰ سال است و بیش از ۱۵ میلیون نفر از جمعیت ۴۰ میلیونی عراق در سنین کمتر از ۱۵ سال هستند که درکی از وضعیت آن کشور در زمان حکومت صدام و آمریکا ندارند و از نابودی زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی عراق توسط آمریکا بی‌اطلاع هستند.
وی افزود: در مقابل، کشور ایران هموراه در زمینه کمک‌های امنیتی، بازسازی، احداث واحدهای صنعتی و گردشگری، بازسازی عتبات مقدسه، نیروگاه برق، کارخانه‌های لوازم خانگی و خودروسازی در کنار مردم عراق بوده است. اما عدم حضور نرم در فضای مجازی سبب شده است که برخی شایعات در مورد ایران گسترش پیدا کند.
در این زمینه پیشنهاد می‌شود با استفاده از دیپلماسی عمومی مقامات ایرانی و عراقی همسو با ایران، ظرفیت دانشجوهای عراقی در ایران و دانشجویان ایرانی در عراق و ظرفیت هموطنان بومی استان خوزستان در خرمشهر و آبادان، حضور فعال‌تری در فضای مجازی عراق داشته باشیم.
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
بهره گیری از نمونه واقعی جهاد سازندگی در ایران می تواند در سایر کشور های اسلامی همسایه به کار رود.
بهترین روش نجات امت اسلامی و بهترین تاثیر را بر آبادانی و امنیت جمهوری اسلامی ایران در پی دارد.
ان شاءالله