مسیر اقتصاد/ دولت چین در سال ۲۰۱۳ و همزمان با اعلان رسمی طرح اقتصادی جاده ابریشم جدید، از تمایل خود برای تاسیس یک بانک بین‌المللی خبر داد. بانکی که در تامین مالی پروژه‌های زیرساختی در حوزه‌های مختلفی نظیر احداث بنادر، خطوط ریلی، فرودگاه‌ها، حوزه انرژی و ارتباطات به همکاری با دولت‌ها بپردازد. با اعلام موافقت ۵۷ دولت به عنوان اعضای موسس، بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا در سال ۲۰۱۶ رسماً فعالیت خود را آغاز نمود و از آن زمان به عنوان یکی از بازوهای پشتیبانی مالی در طرح جاده ابریشم جدید، به توسعه زیرساخت‌ها و ارتباطات اقتصادی در آسیا کمک می‌کند.
ساختار و اهداف بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا
بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا اگرچه نقشی کلیدی در پیشبرد پروژه‌های جاده ابریشم دارد اما دارای وجودی مستقل از این طرح است و اعضای آن را دو گروه کشورهای منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای تشکیل می‌دهند. بانک مذکور در حال حاضر ۱۰۲ عضو تایید شده دارد که ۵۰ عضو آن از کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه و ۵۲ عضو آن از کشورهای غیرمنطقه‌ای می‌باشند.
سرمایه مجاز بانک ۱۰۰ میلیارد دلار امریکا است که به یک میلیون سهم به ارزش اسمی هرکدام ۱۰۰ هزار دلار تقسیم می‌شود و تاکنون بیش از ۹۶ میلیارد دلار آن توسط کشورهای عضو تامین شده است. در حال حاضر، دولت چین با حدود ۳۰ میلیارد دلار، بالغ بر ۳۰ درصد از کل وجوه پرداختی کشورها به بانک را متعهد شده است و با بیش از ۲۶ درصد، بیشترین حق رای را در میان اعضا دارد.
اهداف بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا مطابق ماده ۱ اساسنامه مواردی از قبیل «ترویج توسعه اقتصادی پایدار»، «ایجاد ثروت»، «بهبود ارتباطات زیرساختی در آسیا با سرمایه‌گذاری در این بخش» و «ترغیب مشارکت و همکاری منطقه‌ای برای مشخص نمودن چالش‌های توسعه‌ای با تلاش برای همکاری نزدیک با دیگر موسسات توسعه‌ای دوجانبه و چند جانبه» را شامل می‌شود.
در خصوص نوع فعالیت‌ها نیز باید گفت عملیات بانکی در این بانک بین‌المللی، مواردی از جمله «ارائه وام‌های مستقیم»، «سرمایه گذاری در یک موسسه یا شرکت»، «ارائه کمک‌های فنی» و تامین مالی پروژه‌ها به روش‌های دیگر را در بر می‌گیرد.
ایران و بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا
در سال ۱۳۹۵ و با تصویب مجلس شورای اسلامی، ایران رسماً به عضویت بانک مذکور درآمد و بر اساس تصمیم هیئت وزیران، وزارت امور اقتصادی و دارایی به عنوان دستگاه اجرایی طرف عضویت با بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا تعیین گردید.
در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران ۱/۶ درصد، معادل ۱/۵۸۰/۸۰۰/۰۰۰ دلار از سهام بانک مذکور را در اختیار دارد که به معنای دارا بودن ۲/۲۳ درصد از حق رای این بانک است.
بنا به گفته رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، جمهوری اسلامی به همراه کشورهایی مانند روسیه، تاجیکستان، قزاقستان و….گروهی را در این بانک تشکیل داده‌اند که درمجموع ۲۶ درصد سهام آن را دراختیار دارند و بعد از چین، در رتبه دوم سهامداران عمده قرار گرفته‌اند. [۱]
در خصوص فعالیت‌های مرتبط با ایران باید گفت تاکنون چهار هیأت از بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا برای بررسی طرح‌های قابل اجرا به ایران آمده و چندین طرح در حوزه توسعه سیستم فاضلاب شهری با سقف حدود ۵۰۰ میلیون دلار را برای ایجاد شبکه فاضلاب در گیلان، کرمانشاه وخراسان رضوی در دستور کار قرار داده‌اند.
تحقق شعار چندجانبه‌گرایی در ساختار سازمانی این بانک
از زمان ایجاد بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا، چندجانبه‌گرایی در ساختار سازمانی این بانک مورد توجه بوده است. به عنوان نمونه و بر اساس گزارش منتشره از سوی پایگاه خبری «بِلت اند رود» ، ۲۳۰ کارمند تمام وقت بانک از ۴۴ کشور و منطقه مختلف استخدام شده‌اند و ۱۲ عضو هیئت اجرایی نیز از اتباع کشورهای مختلف هستند.[۲]
همچنین، علی‌رغم این که رئیس بانک از کشور چین است، معاونین وی از کشورهای مختلف هستند. این پراکندگی نمایندگان از نظر ملیت و نیز، تصمیم گیری بر اساس اجماع، بانک مذکور را به سمت تصمیم گیری های متعادل و سیاست گذاری های استاندارد هدایت کرده است.
گفتنی است بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا رقیبی سرسخت برای موسسات تامین مالی غربی، مشخصاً صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی – که مقر هر دو در ایالات متحده است – به شمار می‌رود و دولت آمریکا بارها از عضویت کشورها در این بانک ابراز نگرانی کرده و از هم‌پیمانان خود خواسته است که از عضویت در این بانک آسیایی بپرهیزند.
پینوشت:
[۱] اقتصاد آنلاین؛ کد خبر: ۲۰۴۲۱۰
[۲]پایگاه خبری بلت اند رود؛ کد خبر: plink.ir/u7HHb
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
