مسیر اقتصاد/ طی سال های اخیر، ایران تقریبا به خودکفایی در تولید گوشت مرغ و تخم مرغ دست یافته است؛ اما وجود مشکلات ریشه ای در زنجیره طیور باعث ایجاد بحران های مقطعی در زمینه تولید و عرضه مرغ و تخم مرغ شده است. در جدیدترین بحران زنجیره طیور، تولیدکنندگان جوجه یکروزه به دلیل کاهش تقاضای مرغ و افزایش هزینه های تولید، اقدام به معدوم سازی جوجه های یکروزه خود کردند.
این در حالی است که همچنان برخی از واردکنندگان علیرغم دریافت یارانه ارزی، حاضر به توزیع نهاده های وارداتی در بازار برای کاهش هزینه های تولید مرغ نیستند. دولت از سال ۱۳۹۷ برای مدیریت بازار محصولات اساسی اقدام به تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی به واردات انواع نهاده های دام و طیور کرد تا از این طریق بتواند هزینه های تولید را کاهش دهد و مصرف کنندگان نیز توانایی خرید محصولات پروتئینی را داشته باشند. سیاستی که طی دو سال اخیر موفقیت های چندانی به همراه نداشته و در مقاطع مختلف بازار گوشت مرغ و تخم مرغ را نیز با مشکلاتی مواجه کرده است.
مدیریت نامناسب وزارت صمت دلیل اصلی مشکلات کنونی مرغداران
طی دو ماه گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا در ایران میزان مصرف گوشت مرغ کاهش پیدا کرده است. بسیاری از کارشناسان دلیل اصلی کاهش مصرف گوشت مرغ را ناشی از تعطیلی دانشگاه ها، رستوران ها و بسیاری از مراکز دولتی اعلام کردند.
این در حالی است که وزارت صمت به عنوان متولی بازار محصولات اساسی همچنان اقدام مشخصی برای مدیریت بازار گوشت مرغ انجام نمی دهد. طبق اعلام مرغداران در صورت تداوم شرایط کنونی، مرغداران بسیاری از مرغ های خود را معدوم خواهند کرد.
وزارت صمت در اواخر سال ۱۳۹۸ با مصوبه سران هماهنگی قوا مسئولیت تولید و تجارت محصولات غذایی را برعهده گرفت. این اقدام سران هماهنگی قوا با اصرار دولت و برای مدیریت بازار محصولات اساسی انجام شد؛ اما با گذشت زمان نتایج منفی این اقدام مانند سال های قبل از ۱۳۹۲ تکرار شده است.
خسارت ۲۶۰۰ میلیارد تومانی مرغداران به دلیل مدیریت نامناسب زنجیره طیور
بر اساس اعلام رئیس انجمن ملی طیور ایران در اردیبهشت ماه سال جاری حدود ۷۰۰ واحد مرغ مادر و ۲۰ هزار واحد مرغ گوشتی در کشور فعال هستند که در دو ماه اسفند و فروردین با خسارت ۲۶۰۰ میلیارد تومانی مواجه شدند. این رقم برای واحدهای مرغ مادر در هر ماه بیش از ۳۵۰ و برای واحدهای گوشتی بیش از ۹۰۰ میلیارد تومان بوده است.[۱]
عضو هیات مدیره اتحادیه مرغداران میهن نیز با اشاره به عملکرد مسئولین وزارت صمت در ستاد تنظیم بازار گفت: این ستاد در بهمن ۹۸ به واحدهای گوشتی گفته بود ۱۱۵ میلیون قطعه جوجه برای اسفند بریزند تا بازار شب عید تنظیم شود. اما اکنون این مرغ‌ها بیش از ۲ ماه است در مرغداری‌ها مانده و خریدار ندارد و حتی کیلویی ۵ هزار تومان هم از آنها نمی‌خرند.
از سویی دیگر شرکت پشتیبانی امور دام مرغ‌های با وزن بیش از ۱۸۰۰گرم را از آنها نمی‌خرد که در پی اعتراضات اتحادیه و مرغداران این عدد تا ۲۲۰۰گرم افزایش پیدا کرد اما مرغ‌ها همچنان در مرغداری‌ها مانده‌اند و وزنشان در حال حاضر به بالای ۳ کیلوگرم رسیده است. در صورتی که شرایط کنونی به همین صورت ادامه پیدا کند به زودی مرغداران، مرغ‌هایشان را زنده به گور خواهند کرد.[۲]
وزارت صمت موظف به خرید تضمینی و صادرات گوشت مرغ مازاد است
در حالی چنین مشکلاتی در بازار طیور برای تولیدکنندگان داخلی رخ داده است که دولت بر اساس ماده ۱۹ و ۲۰ قانون نظام جامع دامپروری کشور موظف به خرید تضمینی و صادرات محصولات مازاد مرغداران و دامداران در شرایط مازاد عرضه شده است.
دولت باید بر اساس این قانون بدون هیچ محدودیتی، اقدام به خرید تضمینی و ذخیره سازی گوشت مرغ مازاد در کشور کند تا در ماه های آینده در صورت افزایش تقاضا آن ها را وارد بازار کند. علاوه بر این دولت می تواند برای مدیریت عرضه و تقاضا با ابلاغ احکامی میزان جوجه ریزی را نیز مدیریت کند تا طی ماه های آینده میزان عرضه و تقاضای گوشت مرغ به تعادل برسد.
از سویی دیگر به نظر می رسد زمان تخصیص ارز دولتی به واردات نهاده های دام و طیور با افزایش چشم گیر قیمت این محصولات در بازارهای داخلی به پایان رسیده است و دولت باید برای جلوگیری از فساد گسترده و اتلاف منابع ارزی خود اقدام به حذف این سیاست کند.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری تسنیم؛ کد خبر ۲۲۵۱۲۸۱
[۲] خبرگزاری تسنیم؛ کد خبر ۲۲۵۱۲۶۹
انتهای پیام/ غذا و کشاورزی
