مسیر اقتصاد/ عمق مالی بازار بورس به تعداد شرکت های حاضر در بازار بستگی دارد. هر چه میزان شرکت های حاضر در بازار افزایش یابد، عمق مالی بازار افزایش یافته و رشد شاخص و قیمت ها نیز از معاملات سطحی اثر نپذیرفته و با حجم معاملات بالاتری تغییر می کند. در حال حاضر بورس ایران برای عمق یافتن نیازمند ورود شرکت های بیشتری است.
رفع نیاز تأمین مالی شرکت‌ها با ورود به بازار بورس
در پایان سال ۱۳۹۸ تعداد شرکت های فعال در بورس و فرابورس به بیش از ۶۰۰ شرکت رسیده است. این در حالیست که بورس ایران برای افزایش عمق معاملات و جلوگیری از رشد بی رویه شاخص و توانایی پاسخ به حجم نقدینگی ورودی، نیازمند حضور شرکت های بیشتری است. مزیت دیگر افزایش تعداد شرکت ها، افزایش سهم بورس در تأمین مالی بنگاه ها و رفع نیاز مالی آن ها است.
در حال حاضر اغلب شرکت ها در کشور جهت توسعه فعالیت های خود، نیازمند نقدینگی و منابع مالی جدید هستند که به دست آوردن این نقدینگی موردنیاز، در شرایط کنونی با هزینه و پیچیدگی بالاتری امکانپذیر است. این در حالیست که ورود به بازار بورس می تواند کمک بزرگی به برطرف شدن نیاز شرکت ها به نقدینگی کند.
به عنوان نمونه در سال ۱۳۹۸ تعداد شرکت های دانش بنیان و استارتاپی به بیش از ۵۰۰۰ عدد رسیده است که نزدیک به یک چهارم از این شرکت ها شرایط نوپا بودن را گذرانده اند و امکان حضور در بازار سرمایه را دارا هستند و جهت توسعه فعالیت های خود نیز، نیازمند منابع مالی جدید هستند.
یکی از موانع پیش روی حضور این شرکت ها در بازار بورس نگرانی از بابت از دست دادن حاکمیت شرکتی و نفوذ غیرمتخصصین در اداره شرکت است. به این دلیل که که هسته اصلی رشد این شرکت ها مؤسسین نخبه و کارآفرین آن است. به همین دلیل این نگرانی وجود دارد که عرضه عمومی سهام این شرکت ها به عموم و ورود سهامدارن جدید، موجب کنار گذاشته شدن مؤسسین نخبه از هدایت شرکت شود.
تسهیل ورود شرکت‌های جدید به بورس با ایجاد ساختار دوگانه سهام
ورود سهامدارن با دید کوتاه مدت ممکن است تصمیمات شرکت را از سرمایه گذاری های بلندمدت به سمت گزینه های زودبازده و خارج از استراتژی شرکت هدایت نماید. این مسأله نه تنها در مورد شرکت های دانش بنیان بلکه در مورد سایر شرکت های خارج از بورس نیز مطرح است.
این نگرانی موجب منصرف شدن مالکان شرکت از عرضه عمومی سهام خود در بازار بورس و محروم ماندن از تأمین مالی از طریق این بازار و عدم اتصال میان نقدینگی بورس با بخش های مولد اقتصاد می شود. از طرفی بازار سهام نیز از حضور تعداد شرکت های بیشتر جهت افزایش عمق مالی بی بهره می ماند.
در دو دهه اخیر در راستای افزایش عمق مالی بازار بورس در کشورهای توسعه یافته و همچنین جهت حضور شرکت های خارج از بورس، که نگرانی از دست دادن حاکمیت شرکتی با حضور در بورس را دارند، راهکار تفکیک سهام به دو نوع الف و ب مورد استفاده قرار گرفته است.
ورود شرکت‌های جدید زمینه‌ساز افزایش عمق مالی بازار بورس
در این شیوه، ساختار سهام شرکت به دو دسته سهام عادی و سهام دارای حق رأی ممتاز تقسیم بندی می شود. سهام ممتاز در اختیار مؤسیس و مالکین اصلی شرکت قرار می گیرد و نگرانی های هیأت مدیره از بابت روند بلندمدت هدایت شرکت برطرف می شود.
بدین ترتیب در عین اینکه شرکت ها می توانند با عرضه عمومی سهام خود در بازار بورس از ظرفیت نقدینگی عمومی در راستای تأمین مالی فعالیت های خود بهره ببرند، عموم سرمایه گذاران نیز می توانند از سرمایه گذاری در شرکت های با توانایی رشد بالا بهره مند شود. همچنین عمق مالی بازار بورس نیز با حضور شرکت های بیشتر افزایش یافته و نوسانات بازار متعادل تر می شود.
انتهای متن/ تولید و اشتغال
