به گزارش مسیر اقتصاد به طور قطع یکی از مناطق جهان که چین در مسیر توسعه نفوذ و قدرت خود در عرصه بین‌الملل به آن میندیشد، منطقه غرب آسیا است؛ و ابرپروژه جاده ابریشم جدید ابزار مهم چین برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی خود با کشورهای این منطقه محسوب می‌شود. در قالب این طرح، چین تلاش کرده است از طریق سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های زیرساختی در کشورهای منطقه غرب آسیا حوزه نفوذ خود را توسعه دهد.
بر اساس آمار موسسه آمِریکَن اینترپرایز، چین از سال ۲۰۰۵ تا به حال بیش از ۲ هزار میلیارد دلار در دیگر کشورهای جهان سرمایه‌گذاری نموده است؛ که بخش قابل توجهی از آن مربوط به ابرپروژه جاده ابریشم جدید بوده که از سال ۲۰۱۳ در دستورکار این کشور قرار گرفته است.
سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیارد دلاری چین در منطقه غرب آسیا
چین باهدف توسعه روابط خود با کشورهای منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا موسوم به «مِنا»، در طول ۱۵ سال اخیر بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در این کشورها سرمایه‌گذاری نموده است. همچنین انتظار می‌رود با پایان جنگ داخلی در کشورهایی همچون عراق و سوریه و توسعه ابرپروژه جاده ابریشم چین، در طول سال‌های آتی این رقم به صورت نمایی رشد نماید.
کشورهای منطقه غرب آسیا در طول سال‌های اخیر همواره درگیر جنگ‌های داخلی بوده‌اند. از این رو در زمینه توسعه زیرساخت‌های حیاتی همچون شبکه توزیع آب و برق، جاده و پل، به اجرای پروژه‌های جدید نیاز دارند.
عقب ماندگی زیرساختی این کشورها یک امتیاز برای کشوری همچون چین محسوب می‌شود که می‌تواند در سریعترین زمان ممکن این پروژه‌های زیرساختی را بدون نیاز به انتقال فناوری و با به کار گیری نیروی متخصص چینی اجرایی نماید. علاوه بر این شرکت‌های چینی به پشتوانه حمایت دولتی، در مقایسه با شرکت‌های دیگر کشورها، تمایل بیشتری دارند در مناطق با سطح امنیت کمتر، همچون کشورهای جنگ زده در غرب آسیا و قاره آفریقا، به اجرای پروژه‌های اقتصادی و زیرساختی مشغول گردند؛ و این مسئله نیز به نوبه خود یک امتیاز برای شرکت‌های چینی محسوب می‌شود.
توسعه روابط تجاری و اقتصادی چین با پاکستان، عراق و سوریه
در منطقه غرب آسیا چین بر روی برخی کشورها برای توسعه سریعتر روابط تجاری و اقتصادی حساب ویژه باز کرده است؛ که مهم‌ترین آن‌ها پاکستان، عراق و سوریه هستند.
به طور خاص چین در طول سال‌های اخیر تلاش کرده است روابط خود را با کشور پاکستان توسعه دهد؛ و در این زمینه کریدور اقتصادی چین-پاکستان در قالب طرح جاده ابریشم جدید در دستورکار دو کشور قرار گرفته است. بر اساس آمار از سال ۲۰۰۵ تا به حال چین بیش از ۵۶ میلیارد دلار در پاکستان سرمایه‌گذاری کرده است.
آغاز به کار این کریدور اقتصادی برای هردو طرف مزیت‌های اقتصادی فراوانی به همراه داشته و در عین حال به تقویت حضور دولت و شرکت‌های چینی در پاکستان منجر شده است.
برنامه ریزی ویژه چین برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی با عراق
عراق کشور دیگری در غرب آسیاست که در ماه‌های اخیر به طور ویژه مورد توجه مقامات چینی قرار گرفته است. در همین راستا در اواخر سال گذشته میلادی مقامات عراقی به طور رسمی اعلام کردند به ابرپروژه جاده ابریشم چین پیوسته‌اند. اما همکاری‌های اقتصادی چین و عراق تنها به سال‌های پس از جنگ داخلی مربوط نمی‌شود؛ به طوریکه بر اساس آمار از سال ۲۰۰۵ تا به حال چین بیش از ۲۴ میلیارد دلار در عراق سرمایه‌گذاری کرده است.
به تازگی مقامات متعددی از کشور عراق، از جمله عادل عبدالمهدی نخست وزیر این کشور، برای همکاری با چین در پروژه‌های زیرساختی ابراز تمایل نموده‌اند. همچنین با وجود حضور گسترده نظامی آمریکا در عراق، درحال حاضر چین بزرگترین شریک تجاری این کشور محسوب می‌شود و عراق رتبه دوم را در بین تأمین کنندگان جهانی نفت چین به خود اختصاص داده است.
نگرانی آمریکا از تقویت حضور اقتصادی چین در منطقه غرب آسیا
تقویت حضور اقتصادی چین در کشورهای منطقه غرب آسیا و به طور خاص عراق، همواره مورد انتقادات مقامات آمریکایی قرار داشته است. در این راستا مایک پومپئو و دیگر مقامات ارشد دولت آمریکا کشورهای منطقه غرب آسیا را از همکاری اقتصادی با کشور چین برحذر داشته‌اند. آن‌ها معتقدند همکاری اقتصادی با چین در قالب جاده ابریشم جدید، در نهایت چیزی جز بدهی‌های کلان برای این کشورها درپی نخواهد داشت.
کارشناسان معتقدند یکی از دلایل اصلی انتقاد مقامات آمریکایی از تقویت روابط اقتصادی و تجاری کشورهای منطقه با چین، عدم توان رقابتی شرکت‌های آمریکایی با شرکت‌های چینی است. به نوعی می‌توان گفت منطقه غرب آسیا اکنون به یکی از عرصه‌های تقابل اقتصادی آمریکا و چین تبدیل شده است.
از طرف دیگر کشور عراق در طول ماه‌های اخیر صحنه تقابل آمریکا و ایران بوده است و هردو طرف در تلاشند حوزه نفوذ طرف مقابل در این کشور را تضعیف نمایند؛ در این شرایط ورود کشور قدرتمندی همچون چین می‌تواند به کلی معادلات را به ضرر آمریکا تغییر دهد.
برنامه ریزی چین برای حضور گسترده اقتصادی در سوریه
سوریه کشور دیگری در منطقه غرب آسیا است که به تازگی از بحران جنگ داخلی رهایی یافته و تشنه سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه‌های زیرساختی است. از این رو کشور چین نیز برنامه ریزی ویژه‌ای برای توسعه حضور خود در این کشور انجام داده است. حضور چین در سوریه و اجرای پروژه‌های زیرساختی مورد استقبال بشار اسد رئیس جمهور این کشور نیز قرار گرفته است.
نکته مهم درخصوص کشور سوریه در آن است که برخلاف عراق، دولت مستقر در این کشور هیچ گونه رابطه‌ای با آمریکا ندارد و از این نظر شرکت‌های چینی برای اجرای پروژه‌های زیرساختی کار ساده‌تری پیش روی خود دارند.
منبع: واشنگتن تایمز plink.ir/IZOJG
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
