به گزارش مسیر اقتصاد مصوبات ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به عنوان اولویتهای سال ۱۳۹۵، مجموعهای متشکل از موضوعات و حوزههای تخصصی گوناگون است؛ لذا ارزیابی جزئی این مصوبات، مستلزم کسب نظر از کارشناسان حوزههای مرتبط است.
از اینرو، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی، پروژه های مصوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مربوط به ۱۸ دستگاه را مورد بررسی قرار داده است. این مرکز پژوهشی برای این بررسی، در مورد هر یک از پروژهها سه سؤال اساسی به شرح زیر مطرح کرده است:
۱- با توجه به مفهوم اقتصاد مقاومتی، آیا طرحها و پروژههای معرفی شده در راستای رفع چالشهای اساسی بخش مورد نظر هستند؟
۲- آیا از لحاظ مالی، منابع کافی، از لحاظ کارشناسی توان لازم و نیز عزم جدی برای اجراییسازی این طرحها و پروژهها وجود دارد؟
۳- آیا طرحها و پروژههای پیشنهاد شده، باعث ایجاد تحول و پویایی دربخش مورد نظر میشود، یا تنها برنامه و عملکرد رایج دستگاهها در دستور کار قرار میگیرد؟
بر اساس یک جمع بندی از پروژه های ۱۸ دستگاه، مرکز پژوهش های مجلس در گزارش خود بیان می کند که مؤلفه مقاومت و رفع آسیبپذیری اقتصاد به معنای دقیق کلمه، در بسیاری از پروژهها دیده نشدهاست. به عبارت دیگر، سؤال مشخص این است که چنانچه اقتصاد مقاومتی مطرح نبود، کدام یک از موارد فهرست پروژههای مصوب کنار گذاشته میشد؟
افزودن پارامتر هویتی مقاومت، نگاه به برنامهریزی را از نگاه سنتی دور میکند. در نگرش سنتیِ برنامهریزی، با استفاده از روندهای گذشته، روندهای آینده ترسیم میشود و با سیاستگذاری، این روندها اصلاح میگردد. اما در نگاه متکی به اقتصاد مقاومتی، روندهای آینده و ضربههای مخربِ ساخت و هویت اقتصاد ملی مبنای برنامهریزی قرار میگیرد. بنابراین اقتصاد مقاومتی بر مبنای نگرش از آینده به حال طراحی شده و درصدد ایجاد چارچوبی است که به موجب آن، اقتصاد کشور نسبت به ضربههای مخرب ساخت و هویت اقتصاد ملی، مقاومت داشتهباشد. این نگاه تا حد زیادی در پروژههای مصوب مغفول مانده است.
به عنوان مثال پروژههایی نظیر «احداث و تکمیل شبکههای فرعی آبیاری و زهکشی»، «ایجاد و ساماندهی ۱۸۰ تشکل بهرهبرداران آب و زمین»، «اصلاح نظام اداری و استقرار دولت الکترونیک»، «ساخت ماهواره سنجش از راه دور و ماهواره مخابراتی بومی»، «ایجاد یک کریدور فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاهها»، «تکمیل و بهرهبرداری از نیروگاه پرند»، «اتمام عملیات برقرسانی به کلیه روستاهای دارای ده تا بیست خانوار»، «تکمیل و بهرهبرداری از خطوط راه آهن و آزادراهها»، «رونق بخش مسکن»، «بهسازی حاشیه کلانشهرها و بافتهای فرسوده»، «یکسان سازی نرخ ارز»، «ساماندهی بازار آرد و نان»، «تهیه واگن برای متروهای تهران و کلانشهرها» و… مورادی هستند که اگرچه میتوان ارتباط آنها را با سیاستهای اقتصاد مقاومتی استخراج کرد، اما باید گفت که پروژههای ذکرشده و دیگر پروژههای گزینششده برای اجرا در سال ۱۳۹۵، اغلب جزء وظایف ذاتی دستگاهها بودهاند و چنانچه مفهوم اقتصاد مقاومتی مطرح نبود، باز هم اکثریت این پروژهها در دست اجرا قرار میگرفتند.