مسیر اقتصاد/ همان‌گونه که در گزارش قبل اشاره شد، طی سال‌های توسعه صنعت پتروشیمی در سنگاپور، دولت این کشور با اتخاذ راهبردهای بالادست و تنظیم‌گری مناسب عملکرد مناسبی در توسعه متوازن صنعت پتروشیمی داشته است. در حال حاضر کشور سنگاپور با احداث کیمیاشهر و تکمیل زنجیره ارزش از این مسیر، سعی در تولید محصولات پتروشیمی تخصصی و با ارزش افزوده بالا دارد.
سنگاپور؛ قطب محصولات پتروشیمی بدون داشتن منابع نفت و گاز
کشور سنگاپور فاقد منابع هیدروکربوری است و تمامی نفت و گاز مورد نیاز خود را از طریق واردات تامین می‌کند. گاز طبیعی وارداتی این کشور از طریق ۲ خط لوله از کشور اندونزی و یك خط لوله از کشور مالزی وارد این کشور می‌شود. همچنین ساخت ترمینال گاز مایع به منظور متنوع کردن ذخایر سوخت و عدم تكیه بر دو کشور مالزی و اندونزی برای واردات گاز، در دستور کار قرار گرفته است.
گاز طبیعی از غرب دریای ناتونا در اندونزی به طور مستقیم از طریق ۶۴۰ کیلومتر خط لوله زیر دریا به ورودی ترمینال سم گاز در ساکرا جورانگ وارد می‌شود. طبق توافق امضا شده در سال ۱۹۹۸ میلادی اندونزی متعهد به عرضه ۳۲۵ میلیون فوت مكعب گاز طبیعی در هر روز، به مدت ۲۲ سال به سنگاپور شد. نفت خام نیز طبق شكل زیر بیشتر از کشورهای امارات، عربستان و قطر وارد کشور سنگاپور می‌گردد.
احداث پتروپالایشگاه نقطه جهش صنعت پتروشیمی سنگاپور
وجود محصولات شرکت‌های پالایشی در سنگاپور شامل نفتا، گاز مایع و مایعات گاز طبیعی که خوراک فرآیندهای پتروشیمی هستند، باعث شد که شرکت‌های عظیم پتروشیمی دنیا به منظور کاهش هزینه‌های نقل و انتقال خوراک به این منطقه جذب شوند. بر همین اساس، دولت سنگاپور ایده احداث مجتمع‌های تلفیقی پالایش نفت و پتروشیمی یا اصطلاحا مجتمع‌های پتروپالایشگاه و پایه‌گذاری احداث کیمیاشهر را در جزایر جورانگ بنا نهاد.
در شكل زیر نمایی از زنجیره ارزش صنایع پالایشگاه و پتروشیمی سنگاپور در قالب یك خوشه و نحوه ارتباطات آن با سایر بخش‌ها ارائه شده است:
همان‌طور که شكل بالا نشان می‌دهد، زنجیره ارزش شرکت پتروشیمی سنگاپور، به عنوان یكی از اصلی‌ترین بازیگران صنعت پتروشیمی این کشور تا تولید محصولات میان‌دستی نظیر پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، اتیلن‌اکساید، اتیلن‌گلایكول‌ها، وینیل‌استات‌مونومر، اتوکسیلات‌ها و… توسعه یافته است.
جهت بررسی دقیق‌تر میزان توسعه زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی سنگاپور، درآمد خوشه‌های تولیدی مختلف صنعت نفت و پتروشیمی این کشور طی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ در شكل زیر نشان داده شده است.
همان‌گونه که شكل بالا نشان می‌دهد، طی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ در صنعت شیمیایی و پتروشیمی سنگاپور، درآمد گروه مواد شیمیایی همواره به طور قابل توجهی از درآمد گروه پتروشیمی پایه بیشتر بوده که این امر، با توجه به ارزش‌افزوده بالاتر مواد شیمیایی نسبت به حلقه پیش از خود (مواد پتروشیمیایی پایه)، مطابق انتظار بوده و نشان از توسعه و تولید متناسب این حلقه و درواقع توسعه متوازن و منضبط صنعت پتروشیمی سنگاپور تا حلقه میان‌دست دارد.
سرمایه‌گذاری سنگاپور برای تکمیل زنجیره ارزش پتروشیمی و احداث کیمیاشهر
این در حالی است که درآمد خوشه مواد شیمیایی تخصصی در مقایسه با حلقه‌های پیش از آن (مواد شیمیایی و پتروشیمی پایه) همواره با اختلاف زیادی کمتر بوده و رشد ناچیزی داشته است که نشان‌دهنده عدم توسعه حلقه‌های بعدی صنعت پتروشیمی این کشور است.
اخیرا دولت سنگاپور تحت برنامه مشترکی میان کمیته توسعه اقتصادی و آژانس علم، فناوری و تحقیقات، سعی در ارتقای حوزه تحقیق و توسعه در شرکت‌های تولیدکننده مواد شیمیایی تخصصی دارد. بنابراین با مشاهده رشد آرام درآمدهای حاصل از خوشه مواد شیمیایی تخصصی، می‌توان در آینده انتظار توسعه متناسب این خوشه را نیز درصورت تصمیم این کشور بر ادامه سرمایه‌گذاری و تمرکز بر این خوشه داشت. سهم مواد شیمیایی تخصصی در خوشه شیمیایی سنگاپور طی سال‌های اخیر رشد داشته است و به حدود ۱۱ درصد رسیده است.
احداث کیمیاشهر برای توسعه متوازن صنعت پتروشیمی در سنگاپور
کشور سنگاپور توانسته است با احداث پتروپالایشگاه ها، قراردادهای بلندمدت خرید خوراک و تضمین تامین خوراک صنعت پتروشیمی از یك طرف و استفاده از سازوکار خوشه‌سازی، تأمین و توزیع یكپارچه تمامی زیرساخت‌های ضروری توسعه این صنعت از قبیل خوراک، دانش فنی، منابع مالی، منابع انسانی و … در خوشه‌ها و کیمیاشهر (پارک شیمیایی) و ایجاد ارتباط کارآمد بین دولت، صنعت و مراکز تحقیقاتی از طرف دیگر، به توسعه یكپارچه و متوازن صنعت پتروشیمی خود و خلق ارزش‌افزوده بالای سالیانه از طریق تولید محصولات میان‌دست با مقدار و تنوع بالا دست یابد. [۱]
پینوشت:
[۱] گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس؛ شماره مسلسل: ۱۵۶۳۱
انتهای پیام/ نفت و انرژی
