به گزارش مسیر اقتصاد/ در سال ۱۹۵۳ که سال امضای آتش بس بود، جنگ نظامی کره به پایان رسید، این جنگ‌ها برای کره هزینه‌های فراوانی در پی داشت. بطوریکه بعد از پایان جنگ، کره‌جنوبی در وضعیت نابسامانی قرار گرفت و از نظر اقتصادی کشور فقیری محسوب می‌شد. میزان تولید ناخالص داخلی (GDP) در این کشور حدود ۲۰۰۰ میلیون دلار و سرانه GDP به اندازه ۱۳۴ دلار بود.
در چنین شرایطی ابتدا دولت کره تلاش زیادی برای بازسازی کرد که یک انتخاب اجتناب ناپذیر و لازم بود و ابزار اصلی برای آن، کمک های خارج از کشور بود. اگرچه در اواخر دهه ۵۰ بازسازی اساسی حاصل شد ، اما اوضاع اقتصادی کره بهبود نیافته بود.
وضعیت ضعیف اقتصادی کره‌جنوبی در دهه ۶۰
با اینکه دولت تلاش کرد با استفاده از کمکهای خارجی کشور را از وضعیت ضعیف پس از جنگ نجات دهد، اما این کمک‌ها به بهبود اقتصادی کره، کمک چندانی نکرد. فضای اقتصادی کره‌جنوبی در اوایل دهه ۶۰ تفاوت چندانی با سایر کشورهای توسعه نیافته نداشت. بطوریکه حتی سرانه تولید ناخالص داخلی کره‌جنوبی از ۱۳۴ دلار در سال۱۹۵۶ به حدود ۸۰ دلار در سال ۱۹۶۰ (با قیمت فعلی) رسید.
نرخ رشد اقتصادی در سال ۱۹۶۰ بسیار پایین و در حدود ۱.۱ درصد بود. ساختار صنعتی کره‌جنوبی در آن زمان از نظر اقتصادی توسعه نیافته بود ، یعنی سهم بخش کشاورزی حدود ۴۰٪ از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌داد. و بخش‌های تولیدی و صنعتی در حدود ۵ الی ۱۳ درصد در تولید کره‌جنوبی نقش داشتند که ۷۵٪ از این تولیدات صنعتی را نیز صنایع سبک تشکیل می دادند و صنایع بزرگ صنعتی در این کشور نقش چندانی نداشتند.
در این حالت، مقامات کره‌جنوبی مشاهده کردند که با کمکهای خارجی نمی‌توان وضعیت اقتصادی کشور را بهبود داد. به همین دلیل تصمیم گرفتند با استفاده از برنامه‌ها و سیاست‌های داخلی خود کشور خود را از این وضعیت نامناسب نجات دهند.
تلاش دولت کره‌جنوبی برای هدایت اعتبارات به بخش‌های مولد اقتصادی
یکی از برنامه‌های مقامات کره‌جنوبی در این وضعیت، گسترش تولیدات صنعتی و بهبود صنایع بزرگ تولیدی در این کشور بود. اما یکی از مشکلات کشور در این زمینه، کمبود منابع برای تامین مالی این پروژه‌های بزرگ صنعتی و اقتصادی بود.
مقامات کره‌جنوبی با علم بر این موضوع که بانک‌های تجاری دیگر فقط نقش واسطه مالی را ندارند بلکه دارای قدرت خلق پول هستند و حجم عظیمی از نقدینگی موجود در کشور، پول‌های خلق شده توسط بانک‌های تجاری است. و همچنین با توجه به اینکه اگر بر خلق پول بانک‌ها، نظارت مناسبی اعمال ننماید، این منابع و اعتبارات خلق شده توسط بانک‌های تجاری به قصد کسب سودهای هنگفت، به سمت بخش‌های غیر مولد حرکت می‌کند و بخش واقعی اقتصاد را با کمبود منابع مالی روبرو می‌کنند.
به همین منظور، دولت تلاش کرده است با ملی کردن بانک‌ها در کره، بتواند با نظارت مناسب بر شبکه بانکی و خلق پول هدفمند و هدایت صحیح آن ، با تامین مالی پروژه‌های بزرگ صنعتی بخش واقعی اقتصاد را رشد دهد. همچنین با نظارت خود و جلوگیری از ورود منابع مالی به بخش‌های غیرمولد و سفته بازانه از رشد این بخش‌ها بکاهد.
افزایش رشد اقتصادی کره‌جنوبی با نظارت هدفمند بر خلق پول بانکی
با اجرای این سیاست، منابع مالی برای بسیاری از پروژه‌های بزرگ اقتصادی فراهم شد. تولیدات صنعتی در کره‌جنوبی افزایش یافت. نکته قابل توجه در این زمینه این است که با اینکه حجم پول در اقتصاد کره‌جنوبی از سال ۱۹۶۰ بسیار افزایش پیدا کرد و میزان نقدینگی رشد چشمگیری داشت و حتی در برخی از سال‌ها، همانطور که در نمودار زیر قابل مشاهده است، بیش از ۷۰ درصد رشد کرد. اما دولت کره‌جنوبی توانست با نظارت مناسب، این میزان نقدینگی را به سمت بخش واقعی و مولد اقتصاد هدایت کند و رشد بالا در این بخش را ایجاد کند.
اگر این حجم از نقدینگی به صورت صحیح هدایت نمی‌شد، می‌توانست تهدید جدی برای اقتصاد کره‌جنوبی باشد و اثرات زیانباری را بر جای بگذارد. اما مسئولین دولتی توانستند با تزریق مناسب منابع مالی و افزایش میزان نقدینگی از محل پایه پولی و هدایت صحیح این اعتبارات با نظارت هدفمند بر خلق پول شبکه بانکی، تهدید این میزان از نقدینگی را به فرصت مناسبی برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ صنعتی تبدیل نمایند.
نتایج مناسب نظارت هدفمند کره‌جنوبی بر خلق پول شبکه بانکی
نتیجه این سیاست قابل توجه بود. تولید ناخالص ملی این کشور به طور متوسط با نرخ سالانه ۹.۵٪ به صورت واقعی رشد کرده است. در نتیجه ، GNP واقعی بیش از چهار برابر گسترش یافت. تولید ناخالص داخلی سرانه در قیمت های فعلی از۸۰ دلار در سال ۱۹۶۰ به ۱.۵۹۷ دلار در سال ۱۹۸۰ رسید.
رشد سریع اقتصادی با تغییر در ساختار صنعت همراه بود. در دوره زمانی ۱۹۶۲-۱۹۷۹ ، بخش معدن و تولید با رشد ۱۳.۳ درصدی سالانه رشد كلی را به خود اختصاص داد. سهم این بخش در کل تولید ناخالص داخلی از ۳/۱۶ درصد در سال ۱۹۶۲ به ۳۰.۳ درصد در سال ۱۹۷۹ رسید ، در حالی که بخش کشاورزی ، جنگلداری و شیلات از ۳۶.۶ درصد به ۱۹.۱ درصد کاهش یافته است.
منبع:
[۱]. plink.ir/T1KJD
Korea’s Economic Development: Lessons and Suggestions for Developing Countries,Ilho Yoo,2008
انتهای پیام/ نظام مالی
