به گزارش مسیر اقتصاد به گفته شهرام رضایی مدیر برنامه ریزی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، در حال حاضر حدود ۱۶ میلیون خودرو و ۷ میلیون موتورسیکلت در کشور مصرف‌کننده بنزین هستند که آمار و اطلاعات حاصل از یازده سال استفاده از سامانه هوشمند سوخت نشان می‌دهد تقریبا به ازای هر خودرو در کشور، یک لیتر بیشتر از استاندار‌دهای جهانی بنزین مصرف می‌شود که ادامه این روند ممکن است به واردات بنزین منجر شود.
۲ برابر ظرفیت پالایشگاه اصفهان بنزین اضافه مصرف می‌شود
این به معنی آن است که اگر این تعداد خودرو و موتورسیکلت در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش تنها یک لیتر بیشتر از استاندارد جهانی بنزین مصرف کنند، کشور به میزان تولید یک پالایشگاه با ظرفیت تولید ۲۰ میلیون لیتر بنزین در روز بیشتر از میانگین جهانی بنزین مصرف می‌کند. این ظرفیت حدودا ۲ برابر ظرفیت بنزین تولیدی پالایشگاه اصفهان است.
چرا مصرف بنزین در ایران زیاد است؟
مصرف بالای بنزین در کشور دلائل متعددی دارد که می‌توان به مصرف بالای خودروهای داخلی، نبود خودروهای کم مصرف، عدم اصلاح الگوی مصرف، عدم توسعه مناسب حمل و نقل عمومی در کلان‌شهرها و بی‌توجهی به متنوع‌سازی سبد مصرفی سوخت وسایل نقلیه از جمله عدم توسعه CNG در کشور اشاره کرد.
کاهش ۱۰ درصدی مصرف CNG
به عنوان مثال مهرماه سال جاری اعلام شد که مصرف CNG در کشور بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که اگر سوخت مصرفی ۳ میلیون وسیله نقلیه از بنزین به CNG تغییر یابد، مصرف بنزین بیش از ۱۵ میلیون لیتر در روز کاهش خواهد یافت. به علاوه، در حالی که ظرفیت عرضه ۳۹.۶ میلیون مترمکعب در روز CNG در کشور وجود دارد، تنها ۲۰.۶ میلیون مترمکعب در روز استفاده می‌شود. در صورتی که بتوان مصرف CNG را فقط ۱۲ میلیون مترمکعب در روز افزایش داد، مصرف بنزین ۱۰ میلیون لیتر در روز کاهش می‌یابد. [۱]
همه ظرفیت تولید بنزین کشور در داخل مصرف می‌شود
به گفته مدیر برنامه ریزی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، هم اکنون همه ظرفیت پالایشگاهی کشور برای تولید بنزین در داخل مصرف می‌شود و اگر روند مصرف بیشتر از این شود این شائبه پیش خواهد آمد که یا باید مثل سال‌های گذشته کشور وابسته به واردات شود یا اینکه برای احداث پالایشگاه‌های جدید برنامه‌ریزی کنیم. [۲]
ادعای مصرف همه بنزین تولیدی پالایشگاه‌های کشور کمی عجیب به نظر می‌رسد؛ چرا که در مرداد سال جاری زنگنه وزیر نفت با اشاره به برنامه‌ریزی این وزارت برای افزایش صادرات نفت، گفت که در حال حاضر روزانه بیش از ۱۵ میلیون لیتر اضافه تولید بنزین وجود دارد. طبق آخرین اعلام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، ظرفیت تولید بنزین در کشور حدود ۱۱۰ میلیون لیتر در روز است.
همچنین مردادماه سال جاری مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در نامه‌ای به شرکت بورس انرژی عرضه هفتگی بنزین سوپر، بنزین یورو ۴ و بنزین معمولی در بورس انرژی ایران را به صورت هفتگی (روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه) اعلام کرد. [۳]
افزایش ۱۰ درصدی مصرف بنزین طی سال‌های گذشته
آمار مصرف بنزين در کشور طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ به شرح زیر است:
نیاز به روزانه ۲۵۰ میلیون لیتر بنزین در سال ۱۴۰۸
در هر صورت و حتی با فرض تولید مازاد بنزین در کشور، با افزایش تعداد خودروهای سبک در ایران طی سال‌های آینده، نیاز به تولید بیشتر سوخت و تامین پایدار این فرآورده نفتی امری ضروری است به طوریکه به گفته احمد امیرآبادی، دبیر هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی درصورتی‌که روند فعلی مصرف بنزین در کشور ادامه پیدا کند، در سال ۱۴۰۸ روزانه به ۲۵۰ میلیون لیتر بنزین نیاز داریم.
از طرف دیگر تاکید بر کاهش خام فروشی و افزایش سهم فرآورده در سبد صادرات نفتی کشور به عنوان یکی از سیاست‌های کلی نظام شناخته می‌شود که این مهم جز با کاهش مصرف داخلی و افزایش ظرفیت تولید فرآورده محقق نخواهد شد.
وابستگی به واردات بنزین یا احداث پتروپالایشگاه؟
در همین راستا ضروری است که وزارت نفت طی یک برنامه دقیق، ضمن برنامه‌ریزی برای مدیریت بهتر سوخت در کشور و کاهش مصرف آن و سیاستگذاری برای افزایش استفاده از CNG به عنوان سوخت جایگزین بنزین، با احداث پالایشگاه و پتروپالایشگاه های جدید و همچنین اجرای طرح‌های توسعه پالایشگاه‌های موجود ظرفیت تولید این فرآورده راهبردی را افزایش داده و در کنار تامین بنزین مورد نیاز کشور، صادرات بیشتر این محصول را در دستور کار خود قرار دهد.
پینوشت:
[۱] گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس؛ شماره مسلسل: ۱۶۳۵۶
[۲] خبرگزاری صدا و سیما؛ کدخبر: ۲۵۷۱۳۰۸
[۳] مسیر اقتصاد؛ کدخبر: ۹۶۶۲۳
انتهای پیام/ نفت و انرژی
