به گزارش مسیر اقتصاد برنج پس از گندم دومین محصول پرمصرف غذایی کشور است؛ به نحوی که سرانه مصرف هر فرد به طور متوسط ۳۷ کیلوگرم در سال است. طی سال های اخیر بیش از ۲ میلیون تن از تقاضای بازار داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی تامین و مابقی از طریق واردات تامین می شد.
بررسی آمار واردات برنج در سال گذشته نشان می دهد که بیش از ۱.۶ میلیون تن از این محصول توسط کشورهای هند، پاکستان، تایلند به ایران صادر شده است. ارزش واردات این محصول غذایی نیز بیش از ۱.۶ میلیارد دلار بوده است.
لازم به ذکر است میان تقاضای برنج داخلی و خارجی تفاوت وجود دارد؛ در واقع تقاضای برنج های کم کیفیت خارجی به دلیل قیمت ارزان‌تر، با تقاضای برنج های ایرانی که عمدتا با کیفیت و با قیمت بالاتر بوده متفاوت است.
خودکفایی در تولید برنج آخرین دستاورد وزارت کشاورزی خواهد بود؟
کشاورز معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی ۱۸ مهرماه در خصوص وضعیت تولید برنج در کشور گفت: با توجه به افزایش سطح روان آبها در مناطق مستعد جنوب کشور، تولید محصول برنج در سال زراعی جاری به ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تن رسیده است.
این مسئول ضمن تایید افزایش ۴۲ درصدی تولید برنج در کشور، اظهار داشت: این رکورد برای نخستین بار در بخش تولید محصول برنج به ثبت رسیده است و در صورت خودکفایی پایدار این محصول پرمصرف و حذف واردات آن، سالانه بیش از ۱.۱ میلیارد دلاری صرفه جویی ارزی برای کشور به ارمغان می‌آورد.[۱]
بررسی برنامه های وزارت جهاد کشاورزی در مدیریت واردات این محصول اساسی نشان می دهد این وزارتخانه با ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت و اعمال تعرفه ۴۰ درصدی برای واردات این محصول، کمک شایانی به تولیدکنندگان داخلی در جهت افزایش تولید برنج کرد.
اقدام وزارت صمت در اعطای مجوز واردات برنج
این در حالیست که چندی پیش مسئولین وزارت صمت با در اختیار گرفتن وظایف تجارت محصولات کشاورزی، اقدام به صدور مجوز واردات برنج در فصل برداشت این محصول کردند. این تصمیم وزارت صمت در خصوص واردات برنج در فصل برداشت، باعث ایجاد موجی از اعتراضات توسط کارشناسان و تشکل های تولیدی نسبت به اجرای چنین سیاستی شد.
وزارت صمت با دراختیار گرفتن وظایف بازرگانی محصولات کشاورزی و تقطیع مدیریت یکپارچه تولید و توزیع محصولات کشاورزی، اقدام به اتخاذ چنین تصمیمی کرد. به عبارت دیگر وزارت صمت به عنوان متولی بازار، بدون توجه به وضعیت تولید داخلی، اقدام به صدور مجوز واردات برنج در فصل برداشت این محصول نمود.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان، نهادهای پژوهشی و تشکل های تولیدی پس از لغو اختیارات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، هشدارهای جدی به دولت در جهت وقوع چنین مشکلاتی در بازار و تولید محصولات کشاورزی داده بودند.
تبعات تفکیک تولید و تجارت در معرض دید نمایندگان مجلس
بررسی عملکرد دولت در حوزه های تولید و تجارت طی سال های ۹۲ تا ۹۶ نشان می دهد در این سالها دولت با ایجاد وحدت مدیریت در امر تولید و تجارت، توانست به خودکفایی در تولید محصولاتی نظیر گندم، شکر و برنج برسد. اما طی یکسال اخیر با حذف اختیارات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی و واگذاری این اختیارات به وزارت صمت، کلیه این دستاوردها در معرض خطر قرار گرفته است.
چندی پیش نمایندگان مجلس بدون توجه به نظرات نهادهای کارشناسی و تشکل های تولیدی، با تصویب طرح تشکیل وزارت بازرگانی، زمینه را برای تفکیک کامل وظایف تولید و تجارت بخش کشاورزی فراهم کردند.
از آنجایی که شورای نگهبان طرح تشکیل وزارت بازرگانی را به دلیل نامشخص بودن وظایف وزارت جهاد کشاورزی در این طرح، طبق اصول ۸۵ و ۱۳۵ قانون اساسی به مجلس بازگردانده است، بنابراین نمایندگان مجلس باید نسبت به تعیین صحیح وظایف بازرگانی حوزه کشاورزی دقت بیشتری داشته باشند تا دستاوردهای بدست آمده در این حوزه کماکان استمرار داشته باشد و امنیت غذایی کشور به خطر نیفتد.
پینوشت:
[۱] وزارت جهاد کشاورزی؛ کد خبر: ۱۲۱۶۱
انتهای پیام/ غذا و کشاورزی
