مسیر اقتصاد/ مجمع عمومی سازمان ملل متحد به منظور توسعه شهری در دنیا، برنامه‌ای را تحت عنوان «هبیتات»[۱] ارائه داده است. این سازمان ذیل این برنامه، مطالعاتی در زمینه تامین مسکن مقرون به صرفه انجام داده است.
در تعریف مسکن مقرون به صرفه در این گزارش اینگونه آمده است: به طور کلی مسکن مقرون به صرفه مسکنی است که در کیفیت و مکان مناسب بوده و با توجه به سایر هزینه های زندگی و حقوق ابتدایی خانوار، هزینه متناسبی برای تهیه آن می‌شود.
به طور کلی «مسکن مقرون به صرفه»[۲] جهت توصیف نوع مسکن برای افراد کم درآمد، استفاده می شود. این نوع از واحد‌ها دارای اسامی مختلفی مانند «مسکن اجتماعی»[۳]، «مسکن عمومی»[۴] و «مسکن کم هزینه»[۵] است.
در گزارش سازمان ملل، مقرون به صرفه بودن مالی مسکن نسبت به درآمد خانوار مد نظر است؛ بدین معنا که مسکن مقرون به صرفه تحت تاثیر دو مولفه قیمت مسکن و درآمد خانوار است.
شناخت اجزای اقتصادی مسکن پیش‌نیاز ساخت مسکن مقرون به صرف
در این گزارش اجزای اساسی مسکن مقرون به صرفه برای خانوارها به دو بخش اصلی متغیرهای سرمایه ای و متغیرهای شغلی تقسیم شده است.
متغیرهای سرمایه ای آن دست از متغیرهای مربوط به توانایی یک خانوار برای خرید خانه را شامل می‌شود و تحت تاثیر هزینه‌های خرید یعنی مجموع هزینه های زمین، زیرساخت ها، مصالح ساختمانی، کار و سود حاصل از تولید و توانایی تامین مالی خرید مانند پرداخت پایین‌تر و یا پس‌اندازهای شخصی است.
همچنین متغیرهای شغلی به توانایی یک خانوار برای اشتغال و پرداخت هزینه‌های خانه از زمان خرید یک واحد مسکونی گفته می‌شود و تحت تأثیر هزینه‌های استفاده از خانه مانند نرخ اجاره، هزینه‌های خدمات، تعمیر و نگهداری ساختمان و همچنین مدت و بهره وام دریافتی و درآمد خانواده و سایر هزینه‌های غیر مسکنی قرار دارد.
حذف قیمت زمین تنها راه خانه دار کردن دهک های کم درآمد
طبق متغیرهای گفته شده در گزارش هبیتات و بررسی وضعیت موجود در کشور، سهم متغیر زمین در بین قیمت تمام شده مسکن بیشتر از سایر پارامترهاست؛ که این مسئله در شهر تهران به طور متوسط به ۷۰ الی ۹۰ درصد رسیده است. بنابراین مطابق با بررسی های انجام شده، مهمترین استراتژی در خانه دار کردن دهک‌های کم درآمد می تواند حذف پارامتر زمین در اجزای اقتصادی مسکن است. مسکن مهر از نمونه هایی بود که این سیاست را در دستور کار داشت و لذا در کاهش قیمت نهایی مسکن موثر بود.
پینوشت:
[۱] برنامه اسکان بشر ملل متحد (UN Habitat)
[۲] Affordable housing
[۳] Social housing
[۴] Public housing
[۵] Low cost housing
انتهای پیام/ راه و ساختمان
