به گزارش مسیر اقتصاد هفته گذشته عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، از اتصال شبکه بانکی روسیه به سامانه سپام ایران خبر داد؛ خبری که از سوی یوری اوشاکوف، دستیار امور سیاست خارجی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز تأیید شده است.
اوشاکوف اعلام کرده است ایران و روسیه اقداماتی را در راستای راه اندازی یک سامانه پیام رسان بین بانکی به عنوان جایگزینی برای سیستم سوئیفت در مبادلات مالی دو کشور انجام داده اند.
قابلیت سامانه سپام در پردازش معاملات داخلی و خارجی
سامانه سپام یک سیستم پیام رسانی مالی است که به منظور الکترونیکی کردن مراودات بانکی و ایجاد زیرساخت یکپارچه خدمت رسانی راه اندازی شده است. این سامانه به سفارش بانک مرکزی ایران و توسط شرکت خدمات انفورماتیک راه اندازی شده است.
با راه اندازی این سامانه توسط بانک مرکزی ایران، این امکان فراهم شده است که تمامی سیستم های بانکی توسط آن تحت پروتکل‌های استاندارد مبادلات مالی به یکدیگر متصل و ارتباطات، مکاتبات و مراودات میان بانک ها و بانک مرکزی را به صورت کاملاً الکترونیکی و امن میسر کرد و ابزارهای نظارتی بانک مرکزی بر این مراودات بر روی آن قابل پیاده سازی است.
همچنین با استفاده از سامانه سپام نه تنها برای اولین بار یک زیرساخت پیام رسانی واحد مالی ملی در کشور برای تمام مراودات مالی عمده بانک ها از قبیل «اعتبارات اسنادی ارزی و ریالی»، «ضمانت نامه های ارزی و ریالی»، «حوالجات ارزی، مکاتبات، استعلام ها و مذاکرات» از طریق یک شبکه واحد پیام رسانی قابل انجام بوده است؛ بلکه امکان اتصال به بانک های خارجی در خارج از کشور را می توان به گونه ای برقرار کرد که بدون به کارگیری امکانات سیستم سوئیفت و نگرانی های مربوط به آن، با زبانی مشترک و آشنا، تعاملات مالی با آخرین فناوری های موجود صورت گیرد.
پیوستن روسیه به سپام اولین تجربه عملیاتی این سامانه
ریشه راه اندازی این سامانه به تحریم های سوئیفت در سال ۱۳۹۰ برمی گردد. در اسفند سال ۱۳۹۰ دسترسی بانک های ایرانی به سوئیفت قطع شد. مشکل این بود که علاوه بر تبادلات بین المللی بانک های ایرانی، تبادلات داخلی نیز وابسته به سوئیفت بود که با قطع دسترسی به آن مختل شد. در نتیجه بانک مرکزی در سال ۱۳۹۱ سامانه سپام را با دو هدف پرداخت های ریالی و ارزی راه اندازی کرد.
استفاده از این سامانه در تبادلات داخلی از سال ۱۳۹۱ آغاز شد، اما ظرفیت آن در پرداخت های بین المللی بانک های ایرانی با بانک های خارجی به غیر از دسترسی چند شعبه ایرانی مستقر در خارج از کشور، تاکنون بلااستفاده مانده است. در نتیجه اتصال بانک های روسی به این سامانه اولین استفاده عملیاتی از آن در عرصه بین المللی خواهد بود.
چرا پیوستن بانک‌های خارجی به سامانه سپام اهمیت دارد؟
سامانه سپام از دو منظر برای اقتصاد و فضای معاملات مالی بین المللی کشور اهمیت دارد. اول اینکه از آنجا که با قطع دسترسی ایران به سیستم سوئیفت، تبادلات ارزی و مالی بانک های کشور دچار مشکل شده است، عملیاتی شدن این سامانه با کشورهای طرف تجاری، مشکلات ناشی از قطعی سوئیفت در معامله با آن کشورها را برطرف می کند. بدین ترتیب امکان دخالت آمریکا در مسیر پیام رسانی و معاملات مالی بین المللی کشور نیز از بین می رود.
مزیت دوم استفاده از سامانه سپام در تبادلات مالی با کشورهای طرف تجاری، افزایش امنیت اطلاعات مالی بین المللی کشور است. چرا که سیستم سوئیفت توسط آمریکا مورد رصد قرار می گیرد و در مواقع لزوم با اطلاعات به دست آمده، مسیر معاملات بین المللی کشور را دچار اختلال می نماید.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
