به گزارش مسیر اقتصاد در فرآیند مدیریت نرخ ارز باید به دو عامل یعنی «اهداف مدیریت ارز» و «سازوکارهای تعیین نرخ ارز» توجه کرد. تجربیات کشورهایی که همانند ایران به درآمدهای نفتی وابسته هستند، نشان می دهد این کشورها عمدتاً بازار ارز خود را در راستای دستیابی به دو هدف کاهش نوسانات نرخ ارز و واقعی سازی نرخ کنترل کرده اند.
از آنجا که به دلیل مشکلات ساختاری از قبیل نظام بانکی معیوب و افزایشی بودن دائمی نقدینگی، نرخ ارز در ایران هر چند سال یکبار با جهش مواجه می شود، لذا بانک مرکزی نباید از اصلاح قیمت ارز متناسب با متغیرهای مرتبط جلوگیری کند؛ بلکه باید این اجازه داده شود که نرخ ارز حول مسیر بلندمدت خود تعدیل شود. همزمان با این اقدام، اصلاح عوامل ساختاری افزایش نرخ ارز نیز ضروری است.
جلوگیری از تعدیل نرخ ارز متناسب با متغیرهای اثرگذار از قبیل رشد نقدینگی در بلندمدت، به لحاظ روانی نیز اعتبار سیاستگذار ارزی در بازار ارز را کاهش می دهد. از طرفی نیز در مواقع جهش ارزی نیاز به منابع ارزی فراوانی برای تزریق در بازار است و دوره نوسان نیز طولانی می شود. علاوه بر این، تلاش برای تثبیت نرخ ارز با عرضه منابع ارزی توسط بازارساز، به تنهایی نمی تواند باعث مهار نوسانات شود و تداوم این رویه باعث هدر رفت منابع ارزی کشور می شود.
تجربه روسیه در مدیریت نرخ ارز
کشور روسیه نیز در سالیان گذشته با جهش های ارزی مواجه شد و بانک مرکزی این کشور برای عبور از نوسانات و کنترل نرخ، راهکار تزریق ارز به بازار را انتخاب کرد. این سیاست در کوتاه مدت باعث شد بخش قابل توجهی از ذخایر ارزی برای کنترل نوسانات استفاده شود؛ اما در نهایت نتوانست راه حل اساسی برای کنترل نوسانات ارزی باشد.
روسیه در ابتدا برای مدیریت بازار ارز با یک ناسازگاری بین اهداف ارزی و سازوکارهای تعیین نرخ ارز مواجه بود؛ اما در ادامه این ناسازگاری را با یک اصلاح ارزی برطرف کرد. این کشور هدف اصلی خود را از کاهش نرخ به کاهش نوسانات نرخ ارز تغییر داد و نقش عوامل عرضه و تقاضا در تعیین نرخ ارز را افزایش داد. همچنین در عین مدیریت غیرمستقیم بازار ارز، از ظرفیت بانک ها و بازار آتی استفاده نمود.
کاهش نوسانات نرخ ارز نیازمند بازار کارآمد برای کشف نرخ
به طور کلی کشورها به این نتیجه رسیده اند که کاهش نوسانات نرخ ارز حول روند بلندمدت حرکت آن، بسیار مهمتر از کاهش نرخ ارز است. البته لازمه تعدیل نرخ ارز متناسب با روند بلندمدت، وجود یک بازار کارآمد ارزی است.
در صورتی که بازاری مختص ارز با حضور تمامی عوامل عرضه و تقاضا شکل بگیرد، با انجام معاملات عمیق، کشف نرخ واقعی صورت می گیرد. در این صورت نوسانات نرخ ارز در بازار هموار می شود و حتی در صورت وقوع جهش ارزی در بازار ارز، نرخ ارز سریع تر به ثبات خواهد رسید.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
