به گزارش مسیر اقتصاد سیاست صنعتی بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان، تجمیع واحدهای خرد و متوسط به منظور استفاده از صرفه های مقیاس و جبران کاهش سود ناشی از تشدید رقابت است.
در واقع کشورها به منظور بهره گیری از دو عنصر «اقتصاد مقیاس» و «افزایش رقابت پذیری در بازارهای جهانی» به دنبال تجمیع واحدهای خرد و متوسط در بسیاری از صنایع هستند.
سهم عمده بازار جهانی در اختیار شرکت های بزرگ
هم اکنون در سطح جهانی، بسیاری از بازارها ساختار یافته اند و در آن ها رقابت بالا و گسترده به چشم نمی خورد؛ در واقع در اغلب صنایع سهم عمده بازار در اختیار چند شرکت معدود است.
طی دهه های اخیر، این مسئله رشد چشمگیری داشته است، چرا که دستیابی به صرفه های مقیاس و تنوع و قابلیت سرمایه گذاری گسترده در بازاریابی و ارائه خدمات به مشتریان و انجام تحقیق و توسعه، از ضرورت های بنیادین فعالیت بنگاه ها در عرصه جهانی است و این مهم، نیازمند بزرگ بودن بنگاه است.
تشکیل «قهرمانان ملّی صنعتی» از شرکت‌های بخش خصوصی در بریتانیا
دولت بریتانیا در اواسط دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰، پس از کاهش سهم تولیدات داخلی این کشور از بازارهای صادراتی، سیاست تشکیل «قهرمانان ملی» را اتخاذ کردند. در همین راستا دولت مصمم شد تا بنگاه های بزرگ اقتصادی را با تجمیع و ادغام واحدهای کوچک بخش خصوصی تشکیل دهد. دولتمردان این کشور معتقد بودند با بهره گیری از اقتصاد مقیاس می توان سهم تولیدات داخلی را از بازارهای صادراتی بهبود بخشید.
البته بریتانیا تجربه موفقی در تشکیل کارخانه های بزرگ کشتی سازی با تجمیع بنگاه های کوچک و متوسط دولتی نیز داشت. اما بیشترین تمرکز دولتمردان این کشور، هدایت بخش خصوصی برای تشکیل قهرمانان ملی بود.
به عنوان نمونه دو شرکت خصوصی جنرال الکتریک و کورتالدز که روابط خوبی با دولت نیز داشتند، با اتخاد سیاست صنعتی دولت ادغام شدند و این اقدام منجر به بهبود تولیدات این کارخانه شد. در صنعت خودرو نیز دولت تجربه موفقی در ادغام بنگاه ها داشت. دو شرکت خودروسازی BMC و جگوار در سال ۱۹۶۶ با یکدیگر ادغام شدند و گروه خودروسازی Motor British را تشکیل دادند. در سال ۱۹۶۸ نیز شرکت خودروسازی Motor British با Leyland ادغام شد و شرکت خودروسازی BLMC آغاز به کار کرد.
ادغام شرکت های تولیدکننده ماشین آلات صنعت تابلوسازی در سال ۱۹۵۹، منجر به نوآوری در این صنعت شد و رایانه ها و تابلوهای بین المللی (ICT) در آن سال ها به بازارهای جهانی عرضه شد.
شکست تولیدکنندگان مستقل بریتانیا در زمینه صنعت هواپیمایی در دهه ۱۹۶۰، دولت را بر آن داشت تا به تجمیع شرکت های مختلف هواپیماسازی بپردازد. این اقدام دولت منجر به تأسیس دو شرکت هواپیمایی بریتانیایی BAC و کنکورد شد.
همچنین مشکلات مالی شرکت Declining در صنعت کشتی سازی دولت را به سمت ادغام این شرکت با سایر شرکت های دولتی کشتی سازی سوق داد. این اقدام دولت منجر به ملی شدن صنعت کشتی سازی در دهه ۱۹۷۰ شد.
تأسیس هیئت صنعتی با هدف ادغام بنگاه های اقتصادی
در ابتدای سال ۱۹۶۶، دولت با هدف ادغام بنگاه های اقتصادی بزرگ، هیئت صنعتی را تاسیس کرد. مجموعه ای از ادغام های انجام شده ذیل این هیئت بزرگ صنعتی صورت می گرفت.
اگر چه دولتی که در دهه ۱۹۷۰ روی کار آمد، موافق سیاست های عدم مداخله بود، اما این سیاست دولت در آن زمان به نتیجه نرسید و دولت سیاست های قبلی را پیش گرفت.
افزایش قدرت بازار نتیجه ادغام بنگاه های اقتصادی در بریتانیا
بررسی کارشناسان بریتانیایی نشان می دهد که پس از ادغام این بنگاه های اقتصادی، قدرت بازار تولیدات بریتانیایی افزایش یافته است. اما توسعه صادرات و افزایش سرمایه گذاری در بخش های تحقیق و توسعه آنچنان که باید بهبود نیافت.
با این حال ادغام بهترین سیاست صنعتی بود که دولت بریتانیا پیش از دهه ۲۰۰۰ میلادی انجام داد و به نتایج مثبتی رسید.
منبع: مقاله سیاست های تولیدی دولت بریتانیا بعد از سال ۱۹۴۵ yon.ir/YL1fh
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
