به گزارش مسیر اقتصاد طبق سند INDC برنامه مشارکت ملی داوطلبانه، اجرای تعهدات توافقنامه پاریس در مجموع هزینه ای معادل ۵۲.۵ میلیارد دلار بر اقتصاد ایران تحمیل خواهد کرد؛ در حالی که مجموع بودجه عمومی دولت در لایحه پیشنهادی سال ۹۸ با نرخ ارز ۵۸۰۰ تومانی (۴۲۰۰ تومان برای کالای اساسی و ۸۰۰۰ تومان برای سایر – نرخ موثر ۵۸۰۰ تومان) حدود ۷۱ میلیارد دلار است.
هزینه ۵۲.۵ میلیارد دلاری اجرای توافقنامه پاریس
سند INDC تعهدات ایران را در دو قالب مشروط و غیرمشروط بیان کرده است؛ به طوری که در بخش غیرمشروط آورده است: «کشور ایران تمایل به مشارکت در کاهش انتشار کل گازهای گلخانه‌ای در سال ۲۰۳۰ میلادی به میزان ۴ درصد نسبت به سناریو پایه BAU (فعالیت طبق معمول) دارد». همین تعهد کاهش ۴ درصدی، هزینه‌ای معادل ۱۷.۵ میلیارد دلار را بر اقتصاد ایران تحمیل می کند.
این سند در بخش مشروط نیز عنوان کرده است: «با توجه به امکان رفع تحریم‌های ناعادلانه، حمایت مالی، انتقال فناوری و خرید گواهی‌های کربن و بهره‌گیری از حمایت‌های دو یا چندجانبه، انتقال فناوری‌های پاک و توانمندسازی کشور، پتانسیل کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای درصورت رفع موانع فوق به‌میزان ۸ درصد اضافه (درمجموع ۱۲ درصد) را دارد». برای تحقق این ۱۲درصد نیز، هزینه ای بالغ بر ۵۲.۵ میلیارد دلار بر دوش اقتصاد ایران خواهد بود.
کاهش یارانه های انرژی راهکار تأمین هزینه های اجرای توافقنامه پاریس
اگرچه به نظر کارشناسان اقتصاد انرژی و بودجه، تامین این هزینه ها در شرایط فعلی اقتصاد ایران مقدور نیست؛ اما آنچه که در صفحه ۷ سند INDC برای تامین مالی این تعهدات به عنوان منابع اعلام شده است، فشار اقتصادی بر مردم ایران را مضاعف خواهد کرد.
منابع مالی برای اجرای تعهدات توافقنامه پاریس طبق سند مشارکت ملی داوطلبانه به شرح ذیل است:
- کاهش تدریجی استفاده از یارانه های انرژی؛
- صندوق ملی محیط زیست؛
- تشکیل یک طرح جامع برای ترویج نقش بخش خصوصی، به خصوص در بخش انرژی؛
- بهینه سازی بهره وری انرژی از طریق ایجاد شرکت های خدماتی.
۵ برابر شدن نرخ حامل های انرژی پیش‌نیاز اجرای توافقنامه پاریس
با توجه به این تعهدات، از آنجا که بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، نرخ جهانی بنزین تقریبا ۵۰ سنت، معادل ۵ هزار تومان برای هر لیتر و هزینه کامل تولید هر کیلووات ساعت برق بدون احتساب هزینه های زیست محیطی و بر اساس سوخت مایع یا گاز رقمی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰ تومان است، اجرای توافق پاریس نرخ حامل های انرژی را چند برابر می کند. در حال حاضر بنزین در ایران ۱۰۰۰ تومان و هر کیلووات ساعت برق با قیمت ۶۶ تومان به مصرف کنندگان عرضه می شود.
در صورت اجرای تعهدات توافقنامه پاریس، باتوجه به هزینه های سرسام آور آن که حدود یک چهارم لایحه بودجه سال ۹۸ است، به طور معمول دولت توان تامین هزینه های آن را ندارد و لازم است قیمت حامل های انرژی به عنوان تنها منبع موجود در تامین مالی، در کمترین زمان ممکن آزاد شود.
با آزادسازی قیمت حامل های انرژی و نزدیک شدن به بهای تمام شده و نرخ های جهانی، قیمت بنزین حداقل ۵ هزار تومان و هرکیلووات ساعت برق حداقل ۳۰۰ تومان خواهد شد که ۵ برابر نرخ های فعلی برآورد می شود.
بر این اساس، اگرچه حرکت در مسیر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر به جای سوخت های فسیلی، گامی به سوی مدرنیزاسیون صنعت انرژی در کشور است، اما امضای معاهده پاریس و اجرای تعهدات آن برای ایران، که در مسیر توسعه صنعتی با استفاده از منابع هیدروکربوری قرار دارد، اقدامی منطقی نیست؛ همانگونه که کشورهایی مثل روسیه و عربستان نیز به دنبال عدم اجرای تعهدات خود در این توافقنامه هستند.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
