به گزارش مسیر اقتصاد یکی از الگوهای سیاست صنعتی در بسیاری از کشورها، حمایت از صنایع داخلی با ایجاد بنگاه های بزرگ است. تا از این مسیر، حمایت از صنایع داخلی و رقابت پذیر کردن آنها محقق شود.
کشور چین نیز به عنوان کشوری که با تولید ناخالص داخلی ۱۰ هزار میلیارد دلاری، دومین اقتصاد بزرگ دنیا را داراست، در سیاست صنعتی خود همواره برنامه های متعددی طی سالیان متمادی برای توسعه صنایع داخلی در دستور کار داشته است.
این کشور به منظور ارتقاء بهره وری بنگاه های خود، سهام داری خود در بنگاه های دولتی را محدود نمود؛ اما این محدودیت به گونه ای بود که نظارت دولت بر این بنگاه ها محدود نگردید و حتی تقویت شد.
بر اساس آمارهای موجود سهم بنگاه های دولتی در تولید ناخالص صنعتی چین از ۵۰ درصد در سال ۱۹۹۸ به ۲۵ درصد در سال ۲۰۱۳ کاهش یافته است.
تشکیل «تیم ملی» صنعتی در چین از شرکت‌های بزرگ دولتی
دولت چین در دهه ۱۹۸۰ به منظور بهره گیری از اقتصاد مقیاس و افزایش تخصص گرایی، بنگاه های دولتی را برای تبدیل به گروه های تجاری تشویق کرد. دولت چین معتقد بود راهبری اقتصاد توسط تعدادی از گروه های تجاری بزرگ یک سیاست صنعتی کم هزینه تر و کارآمد محسوب می شود.
مهمترین تمرکز این سیاست، توسعه حدود ۱۰۰ گروه متشکل از شرکت های بزرگ در صنایع مهم بود که به نام «تیم ملی» شناخته شدند. دو هدف مهم از ایجاد «تیم ملی» حفظ کنترل بر بخش های مهم اقتصادی و ایجاد بنگاه های رقابتی در سطح بین المللی بود.
از سال ۱۹۸۷ گروه های تجاری با سرعت زیادی هم داوطلبانه و هم با کمک دولت عمدتا در بخش دولتی پدیدار شدند. در سال ۱۹۹۳، مالکیت خصوصی به طور رسمی در چین مورد توجه قرار گرفت. در نتیجه بسیاری از بنگاه های غیردولتی ظهور پیدا کردند و تعداد زیادی از آن ها نیز گروه های تجاری خودشان را ساختند.
فعالیت ۷۰ درصد گروه های تجاری چین در بخش تولیدات صنعتی
یکی از مهمترین مشخصات گروه های تجاری بزرگ در چین که آن ها را از سایر رقبا در کشورهای کره جنوبی و ژاپن متمایز می کند، این است که اکثر گروه های تجاری، نهادهای چند صنعتی متعلق به دولت هستند و تحت مالکیت خانواده های خاص (مانند مدل کره جنوبی و ژاپن) نیستند.
آمارها نشان می دهد که تعداد گروه های تجاری از ۲۴۷۲ مورد در سال ۱۹۹۸ با ۱۸ درصد افزایش به ۲۹۲۶ مورد در سال ۲۰۰۷ رسیده است. همچنین رشد تعداد کل کارگران شاغل در گروه های تجاری سریع تر بوده است به طوری که تعداد شاغلین با ۵۵ درصد رشد از ۲۰ میلیون نفر در سال ۱۹۹۸ به ۳۲ میلیون نفر در سال ۲۰۰۷ افزایش داشته است.
با نگاهی به ۵۰۰ گروه تجاری برتر چین، می توان فهمید که اکثر شرکت ها در زمینه تولیدات صنعتی فعالیت می کنند. به طوری که بخش تولیدات صنعتی با حدود ۷۰ درصد سهم در همه شاخص ها، اعم از تعداد بنگاه ها، حقوق صاحبان سهام، درآمد فروش، سود، مالیات و تعداد کارکنان، بزرگترین سهم را دارد و بخش خدمات با سهم بین ۲۰ تا ۳۵ درصدی از شاخص ها در رتبه دوم قرار دارد.
امتیازات ویژه دولت چین برای گروه های تجاری
دولت چین نقش بسزایی به عنوان هماهنگ کننده برای تأمین مالی بلند مدت در توسعه صنعتی این گروه های تجاری داشته است. دولت در دهه های اخیر به گروه های تجاری ملی امتیازات مختلفی اعم از تصمیم گیری در سرمایه گذاری، تأمین مالی، تجارت خارجی، ترکیب بدهی سرمایه و تزریق سرمایه اعطا نموده است.
بنابراین سیاست صنعتی دولت چین نشان می دهد که این کشور با هدف بهره گیری از اقتصاد مقیاس و رشد اقتصادی در کشورش، بنگاه های دولتی را تبدیل به گروه های تجاری نموده است. گروه هایی که اکثر آن ها را در بخش های صنعتی مشغول هستند و تحت نظارت و حمایت دولت فعالیت می کنند.
منابع:
نقش شرکت های دولتی در اقتصاد چین yon.ir/nWMWC
راهنمای آکسفورد گروه های تجاری yon.ir/6igtS
تجربه دولت چین در حمایت از تولید مرکز پژوهش های مجلس (شماره ۱۵۵۴۱)
انتهای پیام/ تولید و اشتغال
