به گزارش مسیر اقتصاد سازمان تجارت جهانی نهادی است که ۲۳ سال قبل و با هدف سازماندهی به عرصه تجارت جهانی شکل گرفته است. اما به تازگی و با موضع گیری های مقامات آمریکایی و به طور خاص دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور علیه WTO، این سازمان در موقعیت نامطلوبی قرار گرفته است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند مخالفت هایی که از سوی دولت آمریکا و برخی دیگر از کشورها علیه WTO مطرح شده است، این سازمان را تا مرز نابودی و شکست پیش برده است.
دولت آمریکا تهدید کرده است اگر سازمان تجارت جهانی به رویه فعلی خود پایان ندهد و سازوکارهای خود را مطابق با خواست این کشور اصلاح ننماید، آمریکا از این سازمان خارج خواهد شد و در صورت چنین اتفاقی، در عمل عمر سازمان تجارت جهانی نیز به پایان خواهد رسید.
دولت آمریکا معقد است WTO باید درخدمت این کشور باشد
دولت آمریکا از سال گذشته شروع به موضع گیری های منفی شدید علیه سازمان تجارت جهانی نموده است. مقامات آمریکایی در موضع گیری های خود عملکرد این سازمان را یکی از دلایل اصلی از دست رفتن صدها هزار شغل در آمریکا دانسته اند.
مقامات دولت آمریکا صراحتا اظهار کرده اند که سازمان تجارت جهانی نیازمند یک بازطراحی است. هدف آن ها این است که در نهایت تعداد قاضی های این سازمان افزایش یابد و قوانین آن نیز به طور خاص در بخش های مربوط به یارانه های دولتی، نحوه تعامل با شرکت های دولتی و انتقال فناوری تغییراتی مطابق با خواست آن ها داشته باشد.
از طرف دیگر مقامات آمریکایی معتقدند قاضی های فعلی سازمان تجارت جهانی، مسئولیت پذیری کافی را ندارند و این مسئله موجب شده است در بسیاری از موارد، آن ها در تنازع میان آمریکا و چین، در خصوص مسائل مربوط به حمایت های دولت این کشور از تولیدکنندگان داخلی، به سود آمریکا رأی ندهند.
تعریف مبهم حمایت های مجاز و غیر مجاز از زمان آغاز به کار WTO
اما کارشناسان معتقدند در ابتدا و در سال ۱۹۹۵ که سازمان تجارت جهانی تشکیل شد، مسئله مربوط به حمایت های دولتی، یکی از ابهامات اساسی بود که از آن زمان نیز درخصوص آن اتفاق نظری وجود نداشت.
در واقع در حال حاضر مسئله این نیست که سازمان تجارت جهانی تغییر رویه داده است و یا قاضی های آن مسئولیت پذیری سابق را ندارند؛ بلکه مسئله آن است که از ابتدا در این سازمان تعریف مشخصی از حمایت های مجاز و غیرمجاز وجود نداشته و در این زمینه سلیقه ای عمل شده است.
نمایان شدن مشکلات ذاتی WTO با موضع‌گیری‌های اخیر دولت آمریکا
جیمز بوشاس، قاضی سابق سازمان تجارت جهانی در این خصوص معتقد است: اقدامات و اظهارات اخیر دولت آمریکا، مشکلات ذاتی سازمان تجارت جهانی را نمایان کرده و آن را به یک بحران برای ادامه حیات این سازمان تبدیل نموده است.
مقامات آمریکایی در طول دهه های اخیر عادت کرده اند که قاضی های سازمان تجارت جهانی، در مواردی که با تعریف مبهم مواجه می شوند، به سود آن ها رأی بدهند؛ درحالیکه اکنون و با شکایت های دیگر کشورها، این روند با مشکل مواجه شده است و همین مسئله است که آمریکا را به سمت ایجاد تغییرات بنیادین در سازمان تجارت جهانی سوق داده است.
منبع: رویترز yon.ir/e2eQq
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
سلام در سیستم WTO قاضی نداریم بلکه اربیتور داریم و شکل محاکم به جای قضایی به فرم داوری است. سایر مطالب مورد تایید است. دکتر مرادی متخصص WTO و استاد حقوق اقتصاد بین الملل دانشگاه تهران.