تامین امنیت غذایی یکی از مهمترین مسائل پیش روی جهان است. فائو در طی سالیان مختلف برای افزایش ضریب امنیت غذایی، پیشنهاداتی عملیاتی ارائه می نماید. در این زمینه در سال های گذشته، پرورش ماهی تیلاپیا (گونه نیل) به عنوان گونه‌ی کلیدی ماهیان توسط فائو معرفی شده است.
کشورهای مختلف جهان به پرورش این گونه از ماهی روی آورده اند که در این میان، مهمترین کشورهای تولید کننده تیلاپیا عبارتند از: چین، اندونزی، تایلند، مصر، فیلیپین و برزیل.
از ۸۰ گونه ماهی تیلاپیا تعداد ۹ گونه از آنها پرورش داده می شود که مهمترین و اصلی ترین گونه، تیلاپیای نیل است. این گونه در استخر، تانک های بتنی، کانالهای جریان دار و قفس بصورت گسترده، نیمه متراکم، متراکم، تک گونه ای، چند گونه ای و تک جنسی پرورش داده می شود. در واقع انواع روش ها برای پرورش این ماهی قابلیت انجام دارد.
ماهی تیلاپیا نسبت به دیگر ماهی ها ارزان تر است. ارزانی این ماهی، قابلیت پرورش آن در آبهای بی استفاده ی شور و همچنین قابلیت سازگاری بسیار بالا در شرایط محیطی مختلف، کشورها را برای پرورش این گونه بسیار راغب کرده است؛ به طوریکه امروز بالغ بر ۱۴۰ کشور به پرورش این ماهی می پردازند، حتی کشورهایی مانند عربستان و مصر.
با این حال، پرورش تیلاپیا در ایران از طرف سازمان محیط زیست ممنوع اعلام شده است. با توجه به اینکه ماهی تیلاپیا در اکوسیستم های آبی مختلف به سرعت سازگاری پیدا می کند، در سالهای اخیر نگرانی هایی به علت احتمال فرار و ورود این ماهی به منابع آبی بوجود آمده است؛ در واقع بیان می شود که تیلاپیا با ورود به آبهای آزاد، بر گونه های دیگر ماهیان غلبه کرده و جلوی رشد آنها را می گیرد. محیط زیست نیز به جای اینکه مانند دیگر کشورها، قوانینی برای پرورش این ماهی مقرر نماید، به طور کلی پرونده آن را بسته است.
جهت رفع این نگرانی ها و مخاطرات احتمالی، کشورهای مختلف پرورش این ماهی در سیستم های مداربسته و مناطق مرکزی که به آب راه ندارند را مجاز اعلام نموده اند. لذا کشور ما نیز می تواند از این روش ها استفاده نماید. مخصوصا زمانی که مشاهده می شود واردات این ماهی در سال گذشته بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است که این مسئله، نگرانی بیشتری هم از جهت بهداشتی و هم از جهت خروج ارز در استفاده از این ماهی پرحاشیه ایجاد می کند.
بنابر اظهار نظر یک منبع آگاه، حداقل در ۱۲ استان کشور، پرورش غیرقانونی و بدون استاندارد ماهی تیلاپیا در حال انجام است؛ آن هم نه فقط در مناطق مرکزی کشور که از آبهای آزاد دور هستند، بلکه در مناطق جنوبی مانند خوزستان نیز این پرورش در حال انجام است.
پرورش غیرقانونی ماهی تیلاپیا، به دلیل عدم رعایت استانداردهای لازم می تواند منجر به خسارت های زیان باری گردد؛ لذا پیگیری اعطای مجوز برای پرورش این ماهی باید به یک مساله ملی تبدیل شود تا با ایجاد رویه ها و استانداردهای لازم، روش پرورش تیلاپیا تسهیل گردد.
این اقدام عقلانی باعث می گردد علاوه بر جلوگیری از پرورش غیرقانونی تیلاپیا و ایجاد امکان نظارت بر پرورش دهندگان، از ظرفیت ارزآوری ۶۰ میلیون دلاری و اشتغال زایی ۲۰۰ میلیارد تومانی تولید این ماهی نیز استفاده نمود.
