به گزارش مسیر اقتصاد در طول بیش از یک سال اخیر و از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، این کشور سیاست های تجاری یکطرفه ای را با هدف حمایت از تولیدات داخلی اتخاذ نموده است که به شدت مورد اعتراض دیگر کشورهای جهان قرار گرفته است.
در این زمینه حتی کشورهایی که از نظر سیاسی متحد اصلی آمریکا محسوب می شوند، همچون اتحادیه اروپا و ژاپن نیز از سیاست های تجاری یکطرفه آمریکا در امان نبوده اند.
افزایش تعرفه های واردات به طور مکرر و با بهانه های امنیت ملی و همچنین شروع یک جنگ تجاری گسترده با چین از جمله اقدامات دولت آمریکا در این زمینه در طول ماه های اخیر بوده است.
فروپاشی نظام تجارت جهانی برپایه WTO نتیجه جنگ تعرفه ای
اما باید توجه داشت تنها نتیجه شکل گیری این جنگ تجاری و به طور خاص تعرفه ای از سوی آمریکا، کاهش میزان تجارت بین کشورها و اثرگذاری آن بر نرخ رشد اقتصادی آن ها نیست.
در یک نگاه کلان تر روند کنونی دولت آمریکا به فروپاشی ساختار سازمان تجارت جهانی، به عنوان رهبر فعلی جهان در عرصه تجارت منجر خواهد شد.
از زمان پایان یافتن جنگ دوم جهانی، کشورهای جهان به منظور نظم دهی به ساختار تجارت جهانی و مدیریت متمرکز آن، نهادی را شکل دادند که در ادامه نام آن به سازمان تجارت جهانی تغییر پیدا کرد. این سازمان در طول ۷ دهه فعالیت خود روند تجارت بین کشورها را تسهیل کرده است و از این منظر یک اثرگذاری تاریخی داشته است.
اما اثرگذاری آمریکا بر این سازمان برکسی پوشیده نیست و در صورتی که ایالات متحده به روند بی اعتنایی خود به این سازمان ادامه دهد، اعتبار آن با مشکلات جدی مواجه می شود و در نهایت به فروپاشی نظام تجارت جهانی به رهبری WTO منجر خواهد شد.
آمریکا دوجانبه گرایی را برگزیده است
رویکرد دولت جدید آمریکا در زمینه تجارت جهانی به کلی با ساختار فعلی آن فاصله دارد. دولت آمریکا به رویکرد دوجانبه گرایی روی آورده و ترجیح می دهد با هریک از کشورهای جهان در قالب مذاکرات دوجانبه به توافق دست یابد. اما در این زمینه نیز به دلیل توقعات گسترده این کشور، تاکنون دستاوردهای قابل توجهی حاصل نشده است.
در واقع آمریکا همچنان قصد دارد سلطه خود بر تجارت جهانی را ادامه دهد اما به دنبال آن است که روشی جدید در این خصوص در دستور کار قرار دهد که آن تحمیل خواسته ها از طریق توافقات دوجانبه است.
کشورهای دیگر تسلیم خواسته های آمریکا نشده اند
اما عدم دستیابی به توافقات مشترک با دیگر کشورها نتوانسته است مانعی برای آمریکا در اعمال قوانین مورد نظر خود باشد. این کشور در طول ماه های اخیر به طور یکجانبه قوانین محدود کننده تجاری را اعمال کرده است و به دیگر کشورهای جهان اعلام کرده است درصورتی که با اجرای این قانون از سوی آمریکا مخالف هستید، برای جلب نظر این کشور به پای میز مذاکره دوجانبه بروید.
با اینحال تا به حال کشورهای جهان تسلیم خواسته های آمریکا نشده اند و به اقدام متقابل علیه این کشور روی آورده اند. اقدامات متقابل این کشورها علیه آمریکا صحنه تجارت جهانی را به یک جنگ تجاری سوق داده است که رهبر آن، یعنی سازمان تجارت جهانی هیچگونه اثرگذاری مثبتی در آن ندارد.
انفعال سازمان تجارت جهانی در شرایط تشدید جنگ های تعرفه ای و تجاری راه افتاده از سوی آمریکا، از طرفی نشان می دهد که این سازمان در الزام کشورهای قدرتمندی همچون آمریکا به پایبندی به قوانین تجارت جهانی هیچ قدرتی ندارد و از طرف دیگر WTO را با سرعت بیشتری به سمت فروپاشی سوق می دهد.
منبع: فارین پالسی
