به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مسیر اقتصاد گسترش اختلاف طبقاتی در دنیا بحث‌های زیادی را در سال‌های اخیر برانگیخته است. به‌صورت مشخص تصمیم بریتانیا برای ترک اتحادیه اروپا و انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان ریاست جمهوری ایالات‌متحده باعث شده است که تحلیل گران این واقعیت‌ها را خروش اقلیت ها و خشم دنیای نابرابر تحلیل کنند. این مسئله همچنین نگاه فقرا به جهان را مأیوسانه‌تر کرده است.
شکاف روزافزون ثروتمندان با طبقه متوسط و ضعیف
بحث‌های پیرامون نابرابری پس از رأی سنای امریکا پیرامون مالیات بیشتر شده است. سنا در اصلاحات مالیاتی، مالیات بر ارث برای ثروتمندان و شرکت‌های دولتی را به بحث گذاشته است. همچنین به دلیل حضور ثروتمندان بزرگ جهان در امریکا دامنه این قانون به سایر نقاط دنیا می‌رسد.
شکل زیر نمودار تملک دارایی خانواده‌های مختلف آمریکایی در بین سال‌های ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۳ را نمایش می‌دهد.
همچنان که شکل نشان می‌دهد ۱۰ درصد خانواده‌های ثروتمند امریکا در این دوره زمانی ثروتشان چند برابر شده است و ۵۰ درصد مردم فقیر همچنان در فقر خود دست‌وپا می‌زنند. خانواده‌های متوسط نیز یا رشدی نداشته‌اند و یا میزان رشدشان ناچیز بوده است.
نابرابری مسئله‌ای تاریخی
مخالفان ترامپ صرفاً اصلاحات مدنظر وی را باعث افزایش نابرابری در امریکا می‌دانند؛ اما نابرابری ثروت، مسئله جدیدی در امریکا و سایر نقاط جهان نیست. مطالعه‌ی تیموتی کوهلر و ۱۷ نفر دیگر از دانشگاه ایالتی واشنگتن (WSU) نشان می‌دهند که در ادوار گذشته امریکا و جهان، همواره نابرابری وجود داشته و فوران این نابرابری خود را در اختلاف‌های مدنی و شورش‌های اجتماعی نشان داده است.
ضریب جینی نمایش‌دهنده رشد نابرابری در قرون اخیر
در سال ۱۹۱۲، جامعه‌شناس و متخصص آمار ایتالیایی Corrado Gini ابزاری برای اندازه‌گیری توزیع ثروت در جوامع را معرفی کرد که به‌افتخار او ضریب جینی نام‌گرفته است. در این شاخص که به‌سادگی قابل‌اندازه‌گیری است عدد ۱ معرف جامعه کاملاً نابرابر و عدد صفر بیانگر جامعه‌ای با توزیع ثروت مساوی برای همه است.
کوهلر و همکارانش ضریب جینی را در مقیاس بزرگ‌تری به‌کاربرده‌اند. آنان با استفاده از ضریب جینی قرون گذشته را مطالعه کرده و نتایج آن را در مجله طبیعت دانشگاه واشنگتن چاپ کرده‌اند.
آنان به این نتیجه رسیده‌اند که نابرابری در اروپا، امریکای شمالی و تمام دنیا موجب بروز بحران‌های اجتماعی گشته است و واکاوی بحران‌های معاصر این اختلاف طبقاتی شکل‌گرفته را نشان می‌دهد.
اگر در گذشته هر خانواده صاحب زمین کشاورزی، اسب و دام مطابق وسع خود بوده است، امروز بنگاه‌های بزرگ کشاورزی، صنعتی و خدماتی حاکم بر تمام مردم‌اند.
رشد نابرابری در سطح دنیا در گزارش جهانی ثروت ۲۰۱۷
مطابق گزارش جهانی ثروت در سال ۲۰۱۷ نه‌تنها در خود امریکا اختلاف طبقاتی افزایش‌یافته است، بلکه ثروت‌های جهانی عمدتاً در اختیار سرمایه‌داران آمریکایی و چینی قرارگرفته‌اند تا بسیاری از کشورهای جهان با سرمایه ناچیز سر کنند. این واقعیت مبیّن بالاترین نابرابری ثروت در یک کشور توسعه‌یافته و بیانگر عمق نابرابری در دنیای امروز است.
عواقب ناخوشایند نابرابری اقتصادی برای جوامع
کوهلر، استاد دانشگاه واشنگتن تمایل به رقابت را در کودکان آمریکا و جهان موردبحث قرار داده است. به گفته وی کودکان فقیر جهان توان رقابت عادلانه با همسالان خود را از دست می‌دهند و کودکان ایالات‌متحده نیز به دلیل از دست رفتن انگیزه رقابت، دیگر به دنبال احیای رؤیای آمریکایی نخواهند بود.
او می‌گوید مردم باید بدانند که نابرابری می‌تواند اثرات زیان باری بر سلامتی، تحرک، اعتماد و همبستگی اجتماعی داشته باشد و همچنان که نابرابری در قرون گذشته جوامع را به سمت فروپاشی برده است، نابرابری امروز به شکل جدی‌تری امنیت را تهدید می‌کند.
در همین رابطه والتر شیدل در کتابش این تهدید را با خونسردی بیان می‌کند و می‌گوید نابرابری زمانی کاهش پیدا می‌کند که قاچاق و حملات خشونت‌بار افزایش یابد. وی می‌افزاید در زمان صلح و ثبات است که نابرابری بیشتر می‌شود. او با استناد به تاریخ اذعان می‌کند که شکاف طبقاتی در قالب جنگ‌های نظامی، انقلاب‌ها، فروپاشی دولت‌ها و مصیبت‌های فاجعه‌بار بارها و بارها ثروتمندان را نابود کرده است.
بیان کتابی و علمی شیدل طعنه‌ای به دنیای مدرن محسوب می شود. وی در وجهی متفکرانه همگان را به مطالعه آثار چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و هیل ولز دعوت می‌کند تا به درکی صحیح از وضعیت فقرا دست یابند.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد
