به گزارش مسیر اقتصاد چهارمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «الزامات تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه»، سه شنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۴ الی ۱۷ با همکاری اندیشکده اقتصاد مقاومتی و با میزبانی «اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه» برگزار شد. این نشست، چهارمین نشست تخصصی از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی بود که در بازه آبان تا اسفندماه سال جاری با موضوع «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در حال برگزاری است. یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی فرآیندی چندماهه است که با افتتاحیه شروع شده، سپس با چندین نشست تخصصی ادامه مییابد و در نهایت با برگزاری اختتامیه در تاریخ ۲۹ بهمن ماه و همزمان با سالروز ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به کار خود پایان میدهد. همچنین در جریان این همایش، به جای مقاله «طرح سیاستی» دریافت، بررسی و داوری میشود تا مورد استفاده تصمیم‌گیران و دستگاهها قرار گیرد.
در این نشست پیرامون راهبرد «تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه» و اهداف و آثار این راهبرد پرداخته شد و کارشناسان و مسئولان درباره موانع و الزامات تبدیل شدن ایران به هاب غذایی در دو شاخه ترانزیت و فرآوری گفتگو کردند و نیازمندی‌های هر دستگاه برای تحقق راهبرد «تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه» مطرح شد.
ظرفیت بالای ایران در تبدیل شدن به هاب غذایی
مهدی امینی دبیر انجمن متخصصین علوم و صنایع غذایی در این نشست اظهار داشت: برگزاری این همایش اقدام ارزشمندی است؛ در اواخر دهه ۸۰ برای اولین بار ایران توانست ۵۰۰ هزار تن گندم صادر کند و به رینگ صادراتی وارد شد. این باعث شد برای اولین بار مسئله هاب غلات مطرح شود و همایشی با این موضوع و با حضور کشورهای همسایه از جمله کشورهای منطقه اوراسیا برگزار شد.
وی افزود: از آن زمان تا به حال ظرفیت بالایی در این زمینه وجود داشته است ولی از آن‌ها بهره نبرده‌ایم. در آن زمان با کمبود زیرساختی مواجه بودیم ولی امروز در مقایسه با اواخر دهه ۸۰، ظرفیت بنادر، ظرفیت حمل و نقل ریلی و زیرساخت‌های مرزی کشور توسعه پیدا کرده است و از این منظر جلو رفته‌ایم و حتی سرمایه بخش خصوصی به این حوزه جذب شده است.
تنها ۳۰ درصد ظرفیت صنایع غذایی فعال است
دبیر انجمن متخصصین علوم و صنایع غذایی بیان داشت: باید توجه داشته باشیم که هاب به معنی تبادل است؛ همانطور که تجارت به معنی تبادل است. شاید این تصور پیش بیاید که اقتصاد مقاومتی راهبرد تولید همه محصولات را پیشنهاد می‌کند، ولی این تصور غلط است و در نگاه اقتصاد مقاومتی، تبادل و تجارت حائز اهمیت است.
وی افزود: ظرفیت‌های تولید در کشور بسیار بالاست و در اغلب صنایع غذایی حدود ۳۰ درصد فعال است و برخی اقدامات دولت نیز مانع ورود بخش خصوصی به تجارت با کشورهای خارجی است که دلیل آن یارانه‌ای بودن بخشی از این حوزه است.
زیرساخت‌ها و قوانین دو بخش اصلی موانع تبدیل ایران به هاب غذایی
مهدی امینی دبیر انجمن متخصصین علوم و صنایع غذایی با اشاره به اینکه در بحث موانع در دو بخش زیرساخت‌ها و قوانین با مشکل مواجه هستیم، گفت: امروز در بحث ترانزیت به قدری عقب هستیم که هنوز قیمت تمام شده را بر حسب فرانک حساب می‌کنیم. در واردات کالا از مسیر ریلی از کشورهای آسیای میانه، امروز با مشکلات زیرساختی جدی مواجه هستیم.
وی افزود: واردات غلات با حجم زیاد باید از مسیر ریلی انجام شود ولی مشکلات از جمله لزوم تعویض بوژی در مرزها، نبود سردخانه به مقدار کافی و ظرفیت پایین ناوگان، مانع این مسیر است. بخش خصوصی یک بار وارد این حوزه شد ولی به دلیل وقوع اتفاقات نامطلوب، در آینده نزدیک وارد این حوزه نخواهد شد.
مشکلات سوآپ و سازمان‌های صادرکننده مجوز در تجارت
امینی گفت: موضوع دیگری که میتوان در بحث تبدیل شدن به هاب غذایی منطقه به آن اشاره کرد، بحث سوآپ است؛ ما در جنوب کشور تولید محصولات کشاورزی داریم و میتوانیم محصولات وارداتی از شمال را صرف استان‌های شمالی کنیم و محصولات خودمان را از جنوب کشور صادر کنیم. اما این اتفاق نیز با چالش‌های جدی مواجه است که فعلا اقدامی برای رفع آن‌ها نشده است و قوانین فعلی نیز مشکلات را تشدید کرده است.
وی افزود: سازمان‌ها و نهادهایی چون استاندارد و اصلاح نباتات نیز خودشان به مانعی در توسعه تعاملات تبدیل شده‌اند؛ چه از منظر صدور مجوز و چه از منظر هزینه‌ای که بر تجارت بار می‌کنند. بنابراین امروز کار کردن در این حوزه با مشکلات جدی مواجه شده است.
پیشنهاد ایجاد بورس کالای مشترک با کشورهای آسیای میانه
امینی ادامه داد: به عنوان یک پیشنهاد، ایران می‌تواند برای ایجاد یک بورس کالای مشترک با کشورهای آسیای میانه با این کشورها وارد تعامل شود و روابط مالی و تجاری ذیل این بورس مشترک تعریف شود. راه اندازی این بستر می‌تواند به ایجاد اعتماد متقابل بین دولت‌ها و بخش خصوصی دو طرف کمک کند.
وی افزود: من معتقدم تا زمانی که ارز ترجیحی وجود دارد، هیچ انگیزه‌ای برای ترانزیت شکل نخواهد گرفت. امروز همه رویه‌های داخلی کشور، خصوصا در بخش محصولات کشاورزی، برای واردات شکل گرفته است و در این شرایط صادرکننده با مشکلات فراوانی مواجه است.
امینی ضمن تشکر از آقای امینی رعیا و همکارانشان که مسئولیت پروژه هاب غذایی را پذیرفته‌اند و در این حوزه به دولت کمک می‌کنند، گفت: من توصیه می‌کنم با چند کشور محدود کار آغاز شود و با بخش خصوصی نیز تعامل شود. به طور خاص ترکیه می‌تواند الگوی خوبی برای ما باشد. در دوران جنگ اوکراین، ترکیه توانست به عرضه کننده انحصاری ذرت اورکراین تبدیل شود و عملا برنده این جنگ بود.
انتهای پیام/ کشاورزی
