هر ساله بانک مرکزی در انتهای سال نرخ تسعیر ارز را برای بانک‌ها اعلام می‌کند و این نرخ مبنایی برای تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی بانک‌ها می‌شود. بسیاری از بانک‌ها حتی بانک‌هایی که در آستانه زیان هستند، می‌توانند از محل رشد تسعیر نرخ ارز سودهای بسیار بالایی را شناسایی کنند. در این راستا احسان راکعی کارشناس حوزه پول و بانک در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: طی چند سال اخیر، کشور ما رشد پرشتاب نرخ ارز را تجربه کرده است و بانک‌ها نیز توانستند از محل تسعیر نرخ ارز سودهای خوبی را شناسایی کنند.
ملت و پاسارگارد بانک‌هایی که بیشترین نفع را از نوسان ارزی بردند
راکعی با اشاره به اینکه بانک‌ها با اینکار هم سود شناسایی می‌کنند و هم نسبت کفایت سرمایه خود را از این طریق بهبود می‌بخشند، افزود: این اقدام از نظر بانک‌ها یک ابزار خیلی مفیدی است که بتوانند بخش زیادی از زیانشان را از طریق سود تسعیر ارز پوشش بدهند.
این کارشناس حوزه بانکی درباره وضعیت باز ارزی بانک‌ها گفت: بر اساس آخرین صورت‌های مالی منتشر شده، بانک ملت در بین بانک‌های دیگر بیشترین منفعت را از رشد نرخ ارز برده است. پوزیشن ارزی این بانک نزدیک به ۵ میلیارد یورو است. با فرض رشد بیش از ۴۰ درصدی نرخ ارز، می‌تواند سود بسیار بالایی را نسبت به سال قبل خود شناسایی کند.
راکعی ادامه داد: در بین بانک‌های خصوصی نیز، بانک پاسارگاد پوزیشن ارزی بهتری نسبت سایر بانک‌ها دارد. بخش عمده‌ای از دارایی‌های نقدی پاسارگاد را موجودی نقد ارزی تشکیل می‌دهد. بانک‌های صادرات و تجارت نیز کمتر از ۱ میلیارد یورو پوزیشن ارزی دارند.
بانک‌ها از محل منابعی که دسترسی ندارند، نباید سود شناسایی کنند
این کارشناس حوزه پول و بانک ضمن برشمردن شناسایی سود ارزی موهومی توسط بانک‌ها گفت: نکته مهم در این رابطه این مسئله است که خیلی از بانک‌ها سود ارزی موهومی و غیرواقعی شناسایی می‌کنند. به طور مثال بانکی را داریم که بخشی از دارایی‌های ارزی آن تسهیلات ارزی است. بخش زیادی از این تسهیلات ارزی در طبقه‌ی معوق مشکوک الوصول است اما متاسفانه بانک‌ها آنها را تسعیر می‌کنند. این اقدام موجب می‌شود که دارایی ارزی‌شان بیشتر از بدهی‌شان باشد. در نتیجه پوزیشن ارزی‌شان مثبت می‌شود و از این محل سود شناسایی می‌کنند. البته خیلی از بانک‌ها این کار را انجام می‌دهند.
این کارشناس حوزه پول و بانک افزود: رشد نرخ ارز باعث می‌شود بانک‌هایی هم که وضعیت ارزی مناسبی ندارند دارایی‌های ارزی خود را که عمدتا در طبقه غیرجاری قرار دارد تصحیح و سود شناسایی کنند. البته نهادهای نظارتی باید مانع شناسایی سود از این طریق شوند، چرا که این سود‌ها باعث می‌شود بانک‌ها کفایت سرمایه خود را به صورت غیرحقیقی بالا ببرند.
سود شناسایی شده توسط بانک‌ها با کیفیت نیست
راکعی اضافه کرد: بهره دیگری که بانک‌ها از افزایش نرخ ارز می‌برند این است که بخشی از دارایی‌های ارزی‌شان در قالب وجوه نقد تحت عنوان سپرده نزد شعب خارجی است. بخشی از این پول‌ها که حالا ارزهای مختلفی هم هستند در شعب خارجی بلوکه است. بانک‌ها اینها را نیز تسعیر می‌کنند که سوء استفاده است. این مسئله نیز باعث شناسایی سود غیرواقعی و موهومی می‌شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین رشد نرخ ارز یکی از آیتم‌های جذاب برای بانک‌ها است که بتوانند زیان خود را از طریق سودهایی که شناسایی می‌کنند، پوشش دهند. از طرفی یکسری بانک‌ها از طریق تسعیر مطالبات غیرجاری ارزی خود و وجوه بلوکه شده تسعیر ارز می‌کند و سود غیرواقعی و بی‌کیفیت شناسایی می‌کنند که نیازمند ورود نهادهای نظارتی در این خصوص است.
انتهای پیام/ پول و بانک
