به گزارش مسیر اقتصاد تنگه تسوشیما که به عنوان کانال شرقی تنگه کره نیز شناخته می‌شود، در چهارراه مهم شمال شرق آسیا قرار دارد که برخی از بزرگترین اقتصادهای جهان مانند ژاپن، کره جنوبی و چین در آن قرار دارند.
تنگه تسوشیما از نظر موقعیت جغرافیایی، اقتصادی و ترانزیتی
تنگه تسوشیما به طول ۲۴۳ کیلومتر، آبراه باریکی است که کره جنوبی و ژاپن، دو قدرت کلیدی در اقیانوس هند و اقیانوس آرام را به هم متصل و به عنوان نقطه ورود به دریای ژاپن عمل می‌کند که برخی آن را به عنوان یک درب پشتی استراتژیک به روسیه و چین می‌دانند. این تنگه یک گذرگاه دریایی مهم است؛ زیرا هر چهار کشور و مسیرهای کشتیرانی که آسیا را به اروپا وصل می‌کند از آن عبور کرده است و این موضوع تنگه تسوشیما را در چشم انداز ژئوپلیتیکی شمال شرق آسیا با عبور سالانه میلیون‌ها تن بار مهم می‌کند.
این تنگه به سبب موقعیت جغرافیایی به یک نقطه مهم برای تجارت جهانی و به ویژه برای کشورهای G۲۰ که مجموعاً حدود ۷۵ درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهند، تبدیل خواهد شد. تنگه تسوشیما علاوه بر اهمیت اقتصادی، امنیتی و فرهنگی از اهمیت زیست محیطی قابل توجهی نیز برخوردار است. جغرافیای منحصر به فرد و جریان‌های اقیانوسی این تنگه، آن را به زیستگاهی ضروری برای طیف متنوعی از گونه‌های دریایی تبدیل کرده است.
اهمیت تنگه تسوشیما برای کشورهای منطقه و فرامنطقه
در ابتدا، تنگه تسوشیما به عنوان مسیر دریایی اولیه برای واردات نفت ژاپن از اهمیت بالایی برخوردار است. این تنگه برای امنیت انرژی این کشور حیاتی است؛ زیرا بیش از ۹۰ درصد واردات نفت و گاز توکیو از این تنگه عبور می‌کند. اقتصاد ژاپن به طور قابل توجهی به واردات نفت وابسته است و تقریباً تمام این نفت از خاورمیانه می‌آید که از طریق تنگه مالاکا و دریای چین جنوبی پیش از عبور از تنگه تسوشیما و ورود به دریای چین شرقی می‌گذرد. در نتیجه، هرگونه وقفه در جریان نفت از طریق این تنگه ممکن است بر اقتصاد و امنیت انرژی ژاپن تأثیر بگذارد. همچنین، بنادر غربی ژاپن از جمله فوکوکا، از طریق تنگه تسوشیما به سایر نقاط جهان متصل هستند.
اقتصاد کره جنوبی نیز به شدت به تجارت دریایی وابسته است و بخش عمده‌ای از صادرات و واردات آن از طریق دریا و از تنگه تسوشیما به ویژه به ژاپن، چین و آسیای جنوب شرقی منتقل می‌شود. اکثر مسیرهای کشتیرانی کره جنوبی به ویژه تجارت با بنادر ساحل غربی ایالات متحده (ایالات متحده) مانند سیاتل و سانفرانسیسکو از تنگه تسوشیما می‌گذرد. همچنین جزیره تسوشیما که در مرکز این تنگه قرار دارد، سابقه طولانی تبادل فرهنگی و اقتصادی با شبه جزیره کره دارد.
تنگه تسوشیما برای حفظ صلح و امنیت منطقه حیاتی است؛ زیرا ایالات متحده شریک مهم ژاپن است. موقعیت استراتژیک تنگه تسوشیما به عنوان دروازه‌ای به دریای ژاپن و اقیانوس آرام یکی از مهم‌ترین عوامل اهمیت آن برای ایالات متحده است. با توجه به حضور نظامی این کشور در کره جنوبی از زمان جنگ کره، این بنادر و تنگه برای ایالات متحده بسیار مهم هستند.
همچنین این تنگه یک مسیر کشتیرانی مهم برای تجارت چین با ژاپن، کره جنوبی و سایر کشورهای منطقه است. برای چین به عنوان یک کشور تجاری که عمدتاً به حمل و نقل دریایی برای رساندن محصولات خود به بازارهای سراسر جهان متکی است، این تنگه یک مسیر ترانزیت حیاتی محسوب می‌شود. این تنگه برای استراتژی دریایی چین در شمال شرقی آسیا نیز بسیار مهم است، زیرا به پکن اجازه می‌دهد تا نیروی دریایی خود را فراتر از خط ساحلی خود قرار دهد.
تنگه تسوشیما یک مکان استراتژیک مهم برای دسترسی دریایی روسیه به اقیانوس آرام است. این تنگه به دلیل دسترسی مستقیم به بازارهای شرق آسیا، مسیر تجاری قابل توجهی برای روسیه است. صادرات گاز و نفت روسیه به کره جنوبی، چین و ژاپن باید از این تنگه عبور کند. تنگه تسوشیما برای روابط دیپلماتیک روسیه با ژاپن نیز مهم است. جزایر کوریل که توسط روسیه اداره می‌شود و در شمال ژاپن قرار دارد، موضوع مناقشه ارضی طولانی مدت بین دو کشور است.
کاهش تهدیدها با مشارکت و هم‌افزایی کشورها
تنگه تسوشیما با پنج تهدید بزرگ روبرو است که می‌تواند با همکاری کشورها کاهش یابد. نخست، این تنگه باریک و شلوغ در معرض حوادث دریایی است که می‌تواند موجب نشت نفت و سایر بلایای زیست محیطی شود. از همین روی کشورهای منطقه برای کاهش خطر حوادث و سوانح، سامانه‌ای را برای تبادل اطلاعات ترافیک دریایی و شرایط آب و هوایی راه اندازی کرده و برای افزایش ایمنی دریایی و جلوگیری از چنین سوانح، پروتکل‌هایی را برای گزارش و بررسی حوادث ایجاد کرده‌اند.
دوم، اختلافات ارضی بین ژاپن و کره جنوبی بر سر مالکیت چند جزیره در این تنگه وجود دارد. این اختلافات پتانسیل تبدیل شدن به درگیری‌های مسلحانه را دارد که می‌تواند امنیت تنگه را تهدید کند. مناقشه بر سر «صخره‌های لیانکورت» سابقه‌ای طولانی دارد که به اوایل قرن بیستم باز می‌گردد و پیامدهای گسترده‌تری برای روابط بین ژاپن و کره جنوبی و همچنین برای ثبات منطقه‌ای دارد.
سوم، فعالیت‌های نظامی کره شمالی تهدیدی جدی برای این تنگه است. نیروی دریایی این کشور به انجام عملیات زیردریایی در این منطقه مشهور بوده و آزمایش‌های موشکی آن نیز از این منطقه انجام شده که نگرانی‌هایی را در مورد ایمنی کشتی‌ها در این منطقه افزایش داده است.
چهارم، این تنگه یک منطقه ماهیگیری حیاتی است و ماهیگیری غیرقانونی توسط کشتی‌های چینی و کره شمالی یک مشکل دائمی است. این موضوع نه تنها پایداری حیات شیلات را تهدید می‌کند، بلکه خطراتی را برای ایمنی کشتی‌های ماهیگیری قانونی نیز به همراه دارد.
پنجم، تغییرات آب و هوایی پتانسیل ایجاد تغییرات قابل توجهی در جریان‌های اقیانوسی و الگوهای آب و هوایی را دارد که می‌تواند بر ایمنی و قابلیت کشتیرانی تنگه تأثیر بگذارد. افزایش سطح آب دریاها و افزایش فعالیت طوفان نیز می‌تواند موجب فرسایش سواحل و آسیب به زیرساخت‌های حیاتی مانند بنادر و خطوط کشتیرانی شود.
برای تقویت امنیت دریایی، بستری مشترک برای تبادل اطلاعات و پاسخ هماهنگ به تهدیدات امنیتی توسط کشورهای منطقه ایجاد شده است. این همکاری، شامل هماهنگی گشت‌های دریایی، عملیات نظارتی و همچنین به اشتراک گذاری اطلاعات در مورد دزدی دریایی، قاچاق و سایر مسائل امنیتی است. اهمیت استراتژیک تنگه به عنوان یک مسیر حیاتی کشتیرانی دریایی در شرایط عدم اطمینان ناشی از تنش‌های ژئوپلیتیکی بین ایالات متحده، چین و روسیه افزایش یافته است که می‌تواند تنش‌های از پیش موجود بین ژاپن-روسیه و ژاپن و چین را نیز تشدید کند. بنابراین، اطمینان از عبور ایمن و آزاد از طریق تنگه تسوشیما، جزء مهمی از تلاش‌های امنیتی دریایی است که بخشی از چارچوب‌های همکاری هند و اقیانوسیه است.
منبع: او آر اف آنلاین
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
