به گزارش مسیر اقتصاد نقش آفرینی نفت به عنوان منبع درآمد برای کشورهای صادرکننده نفت از اهمیت بسزایی برخوردار است و بررسی میزان وابستگی بودجه کشورها به درآمدهای نفتی می‌تواند دولت‌ها را در سیاست‌گذاری‌های پولی و مالی و برنامه‌های زیربنایی و توسعه‌ای کمک کند.
قیمت ۹۲ دلاری نفت برنت در سال ۲۰۲۳ براساس پیش‌بینی اداره اطلاعات انرژی آمریکا
مطابق پیش‌بینی مؤسسات بین‌المللی، رشد اقتصادی جهان بسیار تحت تأثیر تحولات ناشی از مناقشه روسیه و اوکراین و رویکردهای متفاوت اقتصادهای نوظهور قرار گرفته است. بنابراین میزان رشد اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۲ معادل ۳.۲ درصد و در سال ۲۰۲۳ این میزان به ۲.۷ درصد تقلیل می‌یابد. انتظار می‌رود با توجه به محدودیت در رشد تقاضا، میزان مصرف نفت در جهان طی سال جاری و براساس پیش‌بینی‌های موجود نظیر آژانس بین‌المللی انرژی، میزان رشد تقاضای جهانی نفت برای سال جاری حدود ۲.۳ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۳ حدود ۱.۷ میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
میزان تقاضای جهانی نفت در سال آینده حدود ۱۰۱.۶ میلیون بشکه در روز پیش‌بینی شده است. براساس پیش‌بینی ماه دسامبر اداره اطلاعات انرژی آمریکا، قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۳ حدود ۹۲ دلار به ازای هر بشکه خواهد بود. بحران انرژی اروپا و استمرار مناقشه روسیه و اوکراین در کنار توافق ماه اکتبر اوپک پلاس به منظور کاهش تولید و عرضه نفت باعث شد که مؤسسات بین‌المللی، تحلیل‌های متفاوتی برای قیمت جهانی نفت داشته باشند. در جدول ذیل به اختصار میزان متوسط قیمت پیش‌بینی شده توسط برخی مؤسسات منتخب ارائه شده است.
اکثر مؤسسات بین‌المللی با عدم قطعیت، اقدام به پیش‌بینی قیمت نفت نمودند. عوامل اثرگذار در تغییرات کاهشی قیمت نفت در سال ۲۰۲۳ را می‌توان تداوم جنگ روسیه و اوکراین، نفوذ ایالات متحده بر اتحادیه اروپا به منظور حفظ امنیت عرضه و استمرار رکود اقتصادی ناشی از بحران انرژی میان کشورهای واردکننده انرژی عنوان کرد. توافق کاهش عرضه اوپک پلاس در ماه اکتبر نیز از دیگر عوامل مؤثر در پیش‌بینی قیمت‌ها بودند. با وجود این در تمامی پیش‌بینی‌ها قیمت نفت در سال آینده بیش از ۹۰ دلار خواهد بود.
قیمت پیشنهادی نفت در بودجه اکثر کشورها در سال ۲۰۲۳ به طور متوسط بین ۷۰-۸۸ دلار
در جدول زیر به اختصار، قیمت‌های پیشنهادی نفت در بودجه سالیانه برخی کشورهای منتخب برای سال ۲۰۲۳ ارائه شده است. شایان توجه است که این قیمت‌ها ممکن است پس از تصویب با تغییرات همراه باشد و در این جدول، آخرین قیمت‌های مندرج در جراید مرتبط با کشورها ذکر شده است.
اکثر کشورهای منتخب قیمت صادراتی نفت در بودجه سال ۲۰۲۳ را به طور متوسط بین ۷۰-۸۸ دلار به ازای هر بشکه پیشنهاد کردند و این در حالی است که متوسط پیش‌بینی‌ها برای قیمت جهانی نفت براساس متوسط قیمت نفت برنت و پیش‌بینی اداره اطلاعات انرژی آمریکا حدود ۹۲ دلار به ازای هر بشکه خواهد بود.
درآمد ۲۷ میلیارد دلاری حاصل از فروش نفت در سال آینده با در نظر گرفتن شرایط تحریم
اثرات نوسانات ناشی از تحولات ژئوپلیتیکی منطقه از ابتدای سال جاری بر قیمت نفت به شکلی بوده که متوسط قیمت نفت برنت که در هفته نخست ژانویه ۲۰۲۲ به ۷۶ دلار به ازای هر بشکه رسیده بود، در هفته دوم ماه مارس به بیش از بشکه‌ای ۱۲۰ دلار منتهی شد. در هفته پایانی ماه سپتامبر قیمت نفت به حدود ۷۸ دلار به ازای هر بشکه نزدیک شد که علل این کاهش قیمت‌ها را می‌توان ادامه برداشت ۲۴۰ میلیون بشکه از ذخایر استراتژیک توسط آمریکا و کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی، یا به عبارت دیگر آزادسازی ذخایر استراتژیک دانست.
با توجه به اینکه برای پیش‌بینی قیمت نفت در بودجه سالیانه، عمده کشورها به ویژه کشورهایی که وابستگی بیشتری به صادرات نفتی دارند با نوسانات قیمت نفت مواجهند، بنابراین علاوه بر تحولات اثرگذار سیاسی بر بازار جهانی نفت، میزان سرمایه‌گذاری‌ها برای افزایش تولید با توجه به حجم ذخایر و سیاست‌های توسعه صادرات در کنار مقاصد صادراتی را می‌توان از عوامل مهم برشمرد. در نمودار زیر روند تغییرات قیمت نفت سنگین صادراتی ایران طی یک سال گذشته ارائه شده است.
با فرض استمرار تحریم‌ها و ادامه مناقشه اوکراین و تلاش روسیه برای جایگزین کردن بازار اروپا و تمرکز بر بازار شرق آسیا، همچنین به دلیل پیش‌بینی کاهش رشد اقتصاد ی در اقتصادهای نوظهور، میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران حدود یک میلیون بشکه در روز فرض می‌شود.
براساس پیش‌بینی‌های ارائه شده از قیمت جهانی نفت در سال آتی و با در نظر گرفتن شرایط تحریم، قیمت هر بشکه نفت نیز معادل ۷۵ دلار در نظر گرفته می‌شود. در این صورت انتظار می‌رود درآمدهای حاصل از فروش نفت به حدود ۲۷.۳ میلیارد دلار بالغ گردد. قاعدتا در سناریوی رفع تحریم‌ها و افزایش میزان فروش نفت کشور، اعداد محاسبه شده، متفاوت خواهند شد.
منبع: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شماره مسلسل: ۱۸۶۱۵
انتهای پیام/ انرژی
