نقش خطوط سوآپ ارزی در تامین ارز مورد نیاز منطقه یورو

به گزارش مسیر اقتصاد خطوط سوآپ ارزی توافقی بین دو بانک مرکزی با هدف مبادله ارز است. سوآپ ارزی به بانک مرکزی امکان می‌دهد نقدینگی ارز خارجی مورد نیاز خود را از بانک مرکزی صادرکننده آن ارز دریافت کند. معمولاً هدف از برقراری سوآپ ارزی توسط بانک‌های مرکزی، تأمین نقدینگی مورد نیاز بانک‌های تجاری داخلی به ارز خارجی است.

به عنوان مثال، خط سوآپ با فدرال رزرو آمریکا، بانک مرکزی اروپا و تمام بانک‌های مرکزی ملی در منطقه یورو (یورو سیستم) را قادر می‌سازد تا دلار را در ازای معادل یورویی مبلغ مورد نظر، از فدرال رزرو دریافت کنند. این قراردادها بخشی از مجموعه ابزارهای سیاست پولی بانک‌‌های مرکزی از دهه‌های گذشته بوده است.

ضرورت استفاده بانک مرکزی اروپا از خطوط سوآپ ارزی

در حالی که خطوط سوآپ ارزی در ابتدا توسط بانک‌های مرکزی برای تأمین مالی جهت برخی مداخلات در بازار استفاده می‌شد، در سال‌های اخیر به ابزاری مهم برای حفظ ثبات مالی و جلوگیری از تأثیر تنش‌های بازار بر اقتصاد واقعی تبدیل شده‌اند.

به عنوان مثال، قراردادهای سوآپ ارزی که توسط بانک مرکزی اروپا از سال ۲۰۰۷ ایجاد شد، در جهت تامین نقدینگی ارز خارجی برای بانک‌های داخلی بوده است. هنگامی که وضعیت تامین مالی با یک ارز مشخص، دچار وضعیت نامناسبی می‌شود، تامین مالی دارایی‌های مرتبط با این ارز برای برای بانک‌های خارج از آن حوزه ارزی دشوار می‌شود؛ چراکه آن‌ها دسترسی مستقیمی به بانک مرکزی خارجی صادرکننده ارز ندارند. اما اگر بانک مرکزی داخلی خط سوآپ ارزی با بانک مرکزی خارجی داشته باشد، بانک مرکزی داخلی می‌تواند بدون استفاده از ذخایر ارزی، نقدینگی مورد نیاز بانک‌های خود را به صورت ارزی تامین کند.

برای مثال، در طول بحران مالی ۲۰۰۸، بازارهای تامین مالی به دلیل افزایش ریسک، وارد رکود شدند. در این شرایط به‌دست آوردن دلار آمریکا برای تأمین مالی دارایی‌هایشان به این ارز، برای بانک‌های منطقه یورو دشوار شد. بانک مرکزی اروپا و فدرال رزرو برای جلوگیری از اقداماتی همچون فروش ناگهانی دارایی‌ها توسط بانک‌ها و در نتیجه تحریک تغییرات شدید قیمت‌ها، خط سوآپ ارزی ایجاد کردند که به بانک مرکزی اروپا (سیستم یورو) اجازه می‌داد تا دلار آمریکا را به بانک‌های مستقر در منطقه یورو ارائه کند.

بانک مرکزی اروپا با کدام بانک های مرکزی قرارداد سوآپ ارزی دارد؟

در سال ۲۰۱۱ بانک مرکزی اروپا، همراه با بانک انگلستان، بانک کانادا، بانک ژاپن، فدرال رزرو آمریکا و بانک ملی سوئیس، شبکه‌ای از خطوط سوآپ ارزی را راه‌اندازی کردند که به بانک‌های مرکزی عضو امکان می‌داد متقابلا از یکدیگر ارز دریافت کنند. همچنین از آوریل ۲۰۲۰، از خطوط سوآپ برای اعطای وام به ارز دلار و فرانک سوئیس به بانک‌های منطقه یورو و همچنین اعطای وام یورویی به بانک‌های بریتانیا استفاده شده است.

پس از بحران مالی، بانک مرکزی اروپا ترتیباتی را برای عرضه یورو به بانک‌های مرکزی دانمارک و سوئد فراهم کرد. بانک مرکزی اروپا همچنین ترتیبات موقتی برای عرضه یورو به بانک‌های مرکزی مجارستان و لهستان و همچنین به بانک مرکزی لتونی (قبل از پیوستن این کشور به منطقه یورو در سال ۲۰۱۴) انجام داد.

در سال ۲۰۱۳، بانک مرکزی اروپا یک قرارداد سوآپ ارزی با چین ایجاد کرد که نشان‌دهنده اهمیت رو به رشد این کشور و رشد سریع تجارت و سرمایه‌گذاری بین کشور چین و منطقه یورو بود. این توافق به عنوان پشتوانه تامین نقدینگی برای منطقه یورو عمل می‌کند تا به بانک‌های این منطقه اطمینان دهد که یوان چین، حتی درصورتی که بازار دچار اختلال شود، همچنان در دسترس خواهد بود.

نقش خطوط سوآپ ارزی در تامین ارز مورد نیاز منطقه یورو

در شرایط عادی اگر یک بانک تجاری در منطقه یورو به دلار نیاز داشته باشد (به عنوان مثال برای ارائه وام دلاری به مشتری یا تامین مالی واردات از آمریکا) به بازار ارزهای خارجی روی می‌آورد. اما اگر هزینه‌های تامین مالی دلار خیلی زیاد باشد یا اگر بازار دچار رکود عرضه شود، بانک تجاری می‌تواند به بانک مرکزی کشور خود مراجعه کند. در این مورد خاص، بانک مرکزی اروپا به دلیل وجود خط سوآپ ارزی با فدرال رزرو آمریکا می‌تواند دلار دریافت کند و در اختیار بانک تجاری قرار دهد.

بانک مرکزی اروپا از زمان بحران مالی جهانی عملیات ارائه منظم دلار آمریکا را انجام داده است، که از طریق آن بانک‌های منطقه یورو می‌توانند اعلام کنند که به چه میزانی قصد دارند دلار (با نرخ بهره از پیش تعریف شده) دریافت کنند. همچنین در ازای دلار، آن‌ها باید وثیقه مناسبی را به بانک مرکزی اروپا ارائه کنند که ارزش آن توسط بانک مرکزی اروپا تعیین می‌شود.

لازم به ذکر است که بسیاری از این قراردادهای سوآپ ارزی عمدتاً به عنوان یک اهرم اطمینان عمل می‌کنند که هرگز فعال نشده‌اند. به عبارت دیگر بانک مرکزی اروپا در راستای سیاست کلی خود برای اطمینان از سطح بالای آمادگی عملیاتی خود، به طور مرتب ابزارهای سیاست پولی خود را توسعه می‌بخشد تا مطمئن شود که در شرایط ضروری و در صورت نیاز می‌تواند به راحتی از این ابزارها استفاده کند.

منبع: بانک مرکزی اروپا

انتهای پیام/  تجارت و دیپلماسی