به گزارش مسیر اقتصاد جنگ اوکراین عمق ارتباطات بینالمللی کشورها و اثرگذاری آنها بر یکدیگر را نشان داد. این مسئله بیش از هر چیز بر امنیت انرژی اروپا اثر گذاشت و موجب شد امیدی که اوایل سال ۲۰۲۲ میلادی و بعد از پایان محدودیتهای کرونایی، در زمینه رشد اقتصادی ایجاد شده بود، به سرعت از بین برود. بعد از کاهش محدودیتهای کرونایی اقتصاد کشورهای غربی شرایط خوبی داشت و انتظار میرفت رشد اقتصادی کشورهای اروپایی و آمریکا به مرور شدت بگیرد؛ در عین حال قیمت محصولات نیز به دلیل رشد تقاضا و بهبود شرایط اقتصادی، با آهنگ ملایمی در حال افزایش بود. اما رشد شدید قیمت حاملهای انرژی درپی جنگ اوکراین، از یک طرف موجب شد روند رشد قیمتها تشدید شود و از طرف روند افزایش تولید ناخالص داخلی در اروپا و آمریکا را به شدت تاثیر قرار داد.
این شرایط موجب شده است بسیاری از تحلیلگران اقتصادی به این سئوال بپردازند که آیا اقتصاد غرب به سمت رکود تورمی در حال حرکت است. رکود تورمی زمانی رخ میدهد که با وجود کاهش میزان تولید در اقتصاد، قیمتها روندی صعودی داشته باشد؛ چنین وضعیتی بدترین اتفاقی است که میتواند برای اقتصاد کشورها رخ دهد.
رکود تورمی دهه ۱۹۸۰ تکرای میشود؟
در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی نرخ تورم در کشورهای اروپایی به دلیل رشد شدید قیمت جهانی نفت تا ۹ درصد افزایش یافت. دولتهای غربی و به طور خاص آمریکا برای جلوگیری از رشد تورم، نرخ بهره را افزایش دادند. رشد نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا تا سطح ۲۰ درصد، به کلی انگیزه هرگونه سرمایهگذاری را از بین برد و یک رکود عمیق در بسیاری از کشورهای جهان، خصوصا کشورهای اروپایی ایجاد کرد.
این روند موجب شد در سال ۱۹۸۲ میلادی نرخ تورم اندکی کاهش یابد و به حدود ۷ درصد برسد؛ ولی در طرف مقابل نرخ بیکاری به نزدیک ۱۰ درصد رسید. (در حال حاضر نرخ بیکاری در حدود ۳.۶ درصد است.)
محدودیت عرضه و رشد تقاضا در بازار جهانی نفت
هرچند در حال حاضر برخی از اقتصاددانان معتقدند نرخ تورم بالای فعلی در اروپا و آمریکا زودگذر است و در زمانی کوتاه فروکش خواهد کرد و اتفاق نظری درخصوص وقوع رکود تورمی در آینده نزدیک وجود ندارد، اما وارد شدن یک شوک جدید میتواند شرایط را به کلی برهم بزند؛ و این شوک میتواند تحریم نفت روسیه از سوی اروپا باشد.
در حال حاضر قیمت انرژی در آمریکا و اروپا به ارقامی بی سابقه رسیده و یکی از دلایل اصلی تورمهای بالا در اقتصاد این کشورها محسوب میشود. علاوه بر این ذخایر نفت کشورهای جهان برای جبران کمبود عرضه مورد استفاده قرار گرفته و در طول یک سال و نیم اخیر نزدیک به ۶۰۰ میلیون بشکه کاهش یافته است؛ که سریعترین کاهش در تاریخ محسوب میشود. در حال حاضر به دلیل کمبود عرضه نفت، ظرفیت فعال پالایش نفت در آمریکا به کمترین میزان از سال ۲۰۱۵ تا به حال رسیده است.
بر اساس پیش بینی آژانس بینالمللی انرژی، در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ میلادی، عرضه نفت ۷۰۰ هزار بشکه در روز کمتر از میزان تقاضا خواهد بود و انتظار میرود کاهش موج فعلی محدودیتهای کرونایی در چین نیز در آینده نزدیک بر میزان تقاضای نفت در جهان بیفزاید.
تحریم نفت روسیه اروپا را با «رکود تورمی» مواجه خواهد کرد
در چنین شرایطی تحریم کامل نفت روسیه از سوی اروپا، عرضه نفت در جهان را بیش از میزان فعلی با محدودیت مواجه میکند و نتیجهای جز وارد شدن یک شوک جدید قیمتی به بازار ندارد و انتظار میرود قیمت هر بشکه نفت به نزدیک ۲۰۰ دلار برسد.
افزایش مجدد قیمت حاملهای انرژی به سرعت نرخ تورم را در اقتصاد جهان، خصوصا در آمریکا و اروپا تحت تاثیر قرار خواهد داد و مشکلات بخش تولید این کشورها را نیز تشدید میکند. بنابراین تحریم نفت روسیه که انتظار میرود با افزایش نرخ بهره در کشورهای غربی همراه شود، میتواند شرایط را برای ایجاد رکود تورمی در اقتصاد آمریکا و اروپا فراهم کند.
منبع: اویل پرایس
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل