به گزارش مسیر اقتصاد علی ملک‌زاده با حضور در برنامه «گفتگوی اقتصادی» رادیو گفتگو در مورد بررسی راهکارهای کاهش فرار مالیاتی به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت.
مقابله با فرار مالیاتی لازمه تحقق رشد ۶۰ درصدی درآمدهای مالیاتی
علی ملک زاده مسئول گروه مالیات اندیشکده اقتصاد مقاومتی با اشاره به میزان درآمدهای مالیاتی مصوب در بودجه سالانه کشور گفت: حدود ۵۲۶ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی برای سال پیش رو بر عهده سازمان مالیاتی گذاشته شده است که نسبت به سال گذشته افزایش بیش از ۶۰ درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که درصد تحقق درآمدهای مالیاتی در سال گذشته حدود ۱۱۲ درصد بوده است.
وی در ادامه در مورد امکانسنجی تحقق درآمدهای مالیاتی سال حاضر گفت: چند دلیل وجود دارد که امکان‌پذیری تحقق درآمدهای مالیاتی مصوب را پشتیبانی می‌کند. دلیل اول وجود تورم بالا در کشور است. با وجود اینکه تورم باعث کاهش تقاضا و احتمالا کاهش درآمد فعالان اقتصادی می‌شود اما از سویی موجب تورم نسبی درآمدهای مشمول مالیات نیز می‌شود و بخشی از افزایش درآمدهای مالیاتی از این ناحیه تامین می‌شود.
وی افزود: دلیل دیگر برای افزایش درآمدهای مالیاتی، کاهش فرار مالیاتی از طریق شناخت مودیان جدید و گام‌های اجرایی راه‌اندازی سامانه مودیان است. طبق گفته رئیس سازمان مالیاتی صرفا با ساماندهی کارتخوان‌های بانکی بیش از ۲.۵ میلیون مودی جدید شناسایی شده است. ضمن اینکه با تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری، بسیاری از روش‌های جایگزین استفاده از کارتخوان پوشش داده شده و شکاف مالیاتی به میزان بسیار زیادی کاهش می‌یابد.
ملک زاده با اشاره به میزان فرار مالیاتی در کشور گفت: میزان شکاف مالیاتی به معنایی اعم از فرار مالیاتی، اجتناب مالیاتی، معوقات مالیاتی و … و در واقع میزان «درآمد مالیاتی از دست رفته» در کشور طی یک برآورد حداقلی که در اندیشکده اقتصاد مقاومتی انجام شده در سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۳۲ هزار میلیارد تومان بوده است.
مشاغل، بیشترین سهم را در فرار مالیاتی دارند
در ادامه برنامه، ملک زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر میزان سهم گروه‌های مختلف از میزان فرار مالیاتی در کشور اظهار داشت: بنا بر مطالعات انجام شده طی سال‌های اخیر بخش مشاغل بیشترین میزان سهم شکاف مالیاتی در کشور را دارند. مشاغل بخش بزرگی از جامعه اقتصادی کشور اعم از همه اصناف و پزشکان و وکلا و … را تشکیل می‌دهند. نکته جالبتر اینجاست که این بخش به طور میانگین تنها سهم ۴ درصدی از تامین درآمدهای مالیاتی را بر عهده دارد در حالی که سهم بیش از ۲۰ درصدی از تشکیل تولید ناخالص داخلی کشور را داراست.
برآورد دقیق از شکاف مالیاتی مقدمه مقابله با فرار مالیاتی است
ملک زاده درباره راهکارهای مقابله با فرار گفت: پیش از هر اقدامی برای مقابله با فرار مالیاتی، باید درک روشنی از میزان کل درآمد مالیاتی از دست رفته داشته باشیم تا بتوانیم عملکرد سازمان مالیاتی را در میزان کاهش فرار مالیاتی و تاثیر سیاست‌هایش در مقابله با فرار مالیاتی بسنجیم. باید یک سنجه کلی و غایتی تعریف شده باشد که بتوان از مسیر آن میزان موفقیت سازمان مالیاتی در کاهش فرار را سنجید.
وی افزود: این سیاست، اقدامات سازمان مالیاتی را قابل ارزیابی و موثر خواهد کرد و میزان سهم و اثر علل مختلف در نپرداختن مالیات را معین و اندازه‌پذیر خواهد کرد.
تقویت زیرساخت‌های اطلاعاتی، مهمترین راهکار مقابله با فرار
کارشناس اندیشکده اقتصاد کقاومتی گفت: بعد از اینکه میزان شکاف مالیاتی به نحو دقیق مشخص شد، باید با تحلیل شکاف مالیاتی علل از دست رفتن درآمدهای مالیاتی را کشف کرد. قوانین و مقررات نامناسب، ضعف زیرساخت‌های اطلاعاتی، مشکلات اجرایی و فرآیندی مالیات‌ستانی، ضعف فرهنگ مالیاتی و … از سلسله علل مرسوم فرار مالیاتی هستند. اما مهمترین و اولویت دارترین اقدام، ارتقای زیرساخت های اطلاعاتی است.
وی افزود: طرح جامع مالیاتی و سامانه مودیان دو زیرساخت جدی اطلاعاتی برای نظام مالیاتی است. متاسفانه طرح جامع به سرانجام و نتیجه قابل قبولی نرسیده است و سامانه مودیان نیز تا رسیدن به بلوغ نهایی خود مسیر طولانی در پیش دارد. لذا باید تا زمان استقرار کامل سامانه مودیان و همچنین پوشش خلاهای اطلاعاتی این سامانه، از سایر زیرساخت های اطلاعاتی مرسوم در دنیا نظیر استفاده از اطلاعات اشخاص ثالث مالیاتی استفاده کرد.
در این راستا سازمان مالیاتی باید توجه جدی تر و منسجم تری به ایجاد سامانه اطلاعات اشخاص ثالث، سوت زنی و استفاده هوشمندانه از اطلاعات طرح جامع مالیاتی و سایر نهادهای دولتی و غیردولتی داشته باشد.
انتهای پیام/ مالیات
