به گزارش مسیر اقتصاد صالح رحیمی با حضور در برنامه «گفتگوی اقتصادی» رادیو گفتگو در مورد نحوه محاسبه یارانه های انرژی، اثرات افزایش ناگهانی قیمت حامل‌های انرژی و راهکارهای موجود به بیان دیدگاه های خود پرداخت.
سهم قابل توجه بنزین در هزینه های خانوار
صالح رحیمی کارشناس انرژی اندیشکده اقتصاد مقاومتی در این برنامه درباره اثرات افزایش قیمت بنزین گفت: افزایش قیمت بنزین یک اثر مستقیم در هزینه خانوار و یک اثر تورمی در اقتصاد کلان دارد. بر اساس داده های مرکز آمار، ۱۵ درصد از مصرف‌کنندگانی که بیشترین مصرف را از بنزین دارند، متعلق به دهک‌های اول تا چهارم هستند و ۵ درصد از پرمصرف‌های بنزین نیز مربوط به دهک‌های اول و دوم می‌باشند. جالب اینجاست که بخش زیادی از دهک اول را خانوارهای تحت پوشش حمایتی و زنان سرپرست خانوار تشکیل می‌دهند، پس کوچک‌ترین افزایش قیمت این حامل انرژی، مستقیما در زندگی خانوار اثر می‌گذارد.
وی ادامه داد: افزایش قیمت بنزین اثرات تورمی نیز دارد که آن هم یک اثر مستقیم و یک اثر غیرمستقیم به دلیل تحریک انتظارات تورمی دارد. کشور ما در شرایطی است که انتظارات تورمی به شدت فعال است و کوچک ترین تغییر یا خبری مانند اخبار حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در اقتصاد و شرایط زندگی مردم اثر می‌گذارد.
مقایسه ایران با کشورهای دیگر بدون توجه به حقایق اقتصادی کشورها اشتباه است
رحیمی افزود: متاسفانه در کشور رسانه هایی هستند که شرایط تورمی ایران را با آمریکا مقایسه می‌کنند و اینطور ادعا می‌کنند که چون افزایش قیمت بنزین در آمریکا اثر تورمی نداشته، پس در ایران هم نخواهد داشت. خب اولا خود این ادعا که تغییر قیمت بنزین در آمریکا تورم ندارد، باید بررسی شود که درست است یا خیر اما با فرض صحیح بودن آن، سوال این است که کجای اقتصاد ایران و آمریکا مشابه است؟ حجم اقتصادها، بازارهای دو کشور و انتظارات تورمی فعال در ایران و آمریکا متفاوت است و این موارد خیلی مهم است.
این کارشناس انرژی ادامه داد: اینکه صرفا آماری را از یک کشور دیگر بیاوریم و اینطور نتیجه بگیریم که خب اینجا هم همان می‌شود، اتفاقا در سال‌های اخیر تجربه کردیم که همان نمی‌شود و اتفاقات خیلی بدتری می‌افتد.
منظور از یارانه پنهان هزینه فرصت از دست رفته فروش داخل است
رحیمی اضافه کرد: اینکه انرژی دارایی ارزشمندی برای ایران است را کسی انکار نمی‌کند و باید به بهترین شکل تخصیص پیدا کند و حداکثر سودآوری را برای منافع ملی داشته باشد. همچنین هیچکس منکر بهره وری بالا و صرفه جویی و مدیریت مصرف نیست، اما بحث این است که با این حقایق چه نتیجه‌ای گرفته می شود.
وی در ادامه گفت: آنچه که به اسم یارانه پنهان عنوان می‌شود، هزینه فرصت از دست رفته فروش داخلی انرژی است. در حال حاضر این عدد را اینطور محاسبه می‌نمایند که اختلاف قیمت مرجع با قیمت فروش داخلی را ضربدر کل مصرف داخلی می‌کنند که این محاسبه صحیحی نیست زیرا کل مصرف داخل را نمی‌توان صادر کرد. اگر مقدار صحیح را در نظر بگیرند تازه می‌توان به آن گفت «هزینه فرصت» نه یارانه، استفاده از عبارت یارانه های انرژی در اینجا، تصمیم گیر را گمراه می کند.
اقتصاد مقاوم به معنای ریاضت اقتصادی نیست
رحیمی در بخش دیگری از برنامه گفت: چنانچه حامل‌های انرژی در داخل تولید شود، یارانه معادل است با اختلاف قیمت تمام شده با قیمت فروش داخلی آن حامل که در واقع باید این را روی کل دید، یعنی اختلاف کل هزینه های تولید حامل انرژی با تمام درآمد ناشی از فروش داخلی آن را در نظر گرفت. تولید داخل به تحقق اقتصاد مقاومتی کمک می‌کند اما واقعیت این است که این امر به سرمایه گذاری و تامین مالی نیاز دارد و مجموعه عواملی وجود دارد که می تواند این موضوع را دچار چالش بکند.
وی افزود: اقتصاد مقاوم به معنای ریاضت اقتصادی نیست، بلکه اقتصادی است که در مقابل تکانه های بین المللی مقاوم باشد و شکننده نباشد.
قیمت گذاری پلکانی بدون فشار به عموم مردم، درآمد دولت را افزایش می‌دهد
این کارشناس انرژی با اشاره به نامه اندیشکده اقتصاد مقاومتی به رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: راهکار پیشنهادی ما در این نامه، قیمت گذاری پلکانی بود که راهکاری کوتاه مدت و قابل اجرا برای دولت است چراکه در گاز و برق استفاده از این روش، فشار اقتصادی را از اقشار ضعیف برداشته و بر اقشار پرمصرف و پردرآمد تمرکز می‌کند. البته به ویژه درباره بنزین باید گفت، لزوما هر پرمصرفی پردرآمد نیست، اما توجه کنید که دو دهم درصد از قبوض برق، ۷ درصد از کل مصرف برق سهم دارند که متوسط مصرف این گروه ۸۶۰۰ کیلووات ساعت است در حالی که در مناطق عادی، الگوی مصرف ۳۰۰ کیلووات ساعت است یعنی بیش از ۲۰ برابر الگو مصرف می‌کنند.
تامین بودجه غیر نفتی با پول حامل های انرژی!
وی در پایان افزود: چرا برق برای این گروه نباید گران شود درحالیکه مشترکی با چنین مصرفی در خانه اش استخر و جکوزی دارد و افزایش قیمت برق این گروه، به مردم فشاری وارد نخواهد کرد. در نهایت عرض کنم که دولت برای کسری بودجه ای که قرار بوده غیر نفتی باشد، نباید به سراغ حامل‌های انرژی بیاید. دولت راهکارهای دیگری مانند کاهش هزینه ها و اخذ ۱۳۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی دارد که باید این‌ها را دنبال کند.
انتهای پیام/ انرژی
