مسیر اقتصاد/ تا پیش از روی کار آمدن بایدن در آمریکا، انتظار میرفت وی در صورت پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری، در یکی از اولین اقدامات خود آمریکا را به برجام بازگرداند. اما هر چقدر که از دوران ریاست جمهوری وی می‌گذرد، پایبندی وی به فشار حداکثری علیه ایران و تداوم استفاده از ابزار تحریم‌ها بیش از پیش نمایان می‌گردد. در روزهای اخیر مقامات دولت آمریکا بارها تاکید کرده‌اند که قصد ندارند تا پیش از اجرای کامل برجام از سوی ایران، به تعهدات خود در قالب این توافق بازگردند. درحالیکه این خواسته آمریکا به وضوح خلاف سیاست‌های تعیین شده از سوی رهبر انقلاب است؛ که مبتنی بر آن باید ابتدا تمامی تحریم‌ها از سوی آمریکا برداشته شود و پس از راستی آزمایی آن از سوی جمهوری اسلامی، ایران نیز به طور متناسب به اجرای تعهدات خود بازگردد.
خطرات اجرای ایده بازگشت گام به گام ایران و آمریکا به اجرای تعهدات
در این میان عده‌ای ایده بازگشت گام به گام ایران و آمریکا به اجرای تعهداتشان را مطرح کرده‌اند؛ بر اساس این ایده هرکدام از طرفین به طور همزمان و با اجرای اقدامات کوچک اما موثر، اعتماد طرف مقابل را برای بازگشت به اجرای کامل برجام جلب می‌کنند.
این ایده از این جهت مردود است که چون آمریکا نزدیک به ۴ سال قبل به صورت یکطرفه از توافق برجام خارج شده است، اساسا حق ندارد برای بازگشت خود شرط تعیین کند و اولین گام برای به رسمت شناختن طرف آمریکایی در مذاکرات، اجرای کامل برجام و رفع تمامی تحریم‌هایی است که در این مدت وضع شده است. علاوه بر این اجرای این ایده به تحریم‌های آمریکا در دوران ترامپ رسمیت می‌بخشد و عملا این پیام را برای طرف مقابل ارسال می‌کند که همچنان میتواند از ابزار وضع تحریم جدید برای تحمیل خواسته‌های خود به ایران استفاده کند.
افزایش فروش نفت ایران با کند شدن تیغ تحریم‌ها
نکته دیگر اینکه بر اساس گمانه زنی ها آمریکا قصد دارد آزاد کردن بخشی از پول‌های بلوکه شده و تسهیل در فروش نفت ایران از کانال‌های تحت نظارت خود را به عنوان یک امتیاز به جمهوری اسلامی مطرح کند و با استفاده از آن ایران را قانع کند که به تعهدات خود در قبال برجام، خصوصا راستی آزمایی های گسترده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بازگردد.
در این زمینه باید توجه داشت که به اذعان گزارش‌های خارجی، فروش نفت ایران در ماه‌های اخیر به واسطه کند شدن تیغ تحریم‌ها و همراهی خریداران، افزایش یافته و منابع حاصل از آن نیز به طور کامل در دسترس ایران قرار می‌گیرد. به طور مثال انتظار میرود در ماه جاری میلادی فروش نفت ایران تنها به کشور چین به بیش از ۸۵۰ هزار بشکه در روز برسد که بیشترین میزان در طول ۲ سال اخیر است.[۱]
افزایش قیمت نفت به دلیل افزایش تقاضا و کاهش تولید
از طرف دیگر قیمت جهانی نفت در طول یکسال اخیر از حدود ۲۰ دلار در هر بشکه به آستانه ۷۰ دلار رسیده است و به دلیل عدم افزایش تولید کشورهای تولیدکننده از یکسو و افزایش قابل توجه تقاضا از سوی دیگر، انتظار میرود روند افزایش قیمت همچنان ادامه داشته باشد. در این شرایط مطرح شدن خبر تسهیل فروش نفت ایران میتواند از روند افزایش قیمت نفت بکاهد و حتی آن را کاهش دهد.
تسهیل فروش نفت از کانال های تحت نظارت آمریکا یک امتیاز برای ایران نیست
نکته مهم دیگر اینکه افزایش میزان فروش نفت ایران در مقطع فعلی، به ناتوانی آمریکا در رصد معاملات آن نیز وابستگی شدیدی دارد. در واقع چنانچه ایران بخواهد همانند دوران برجام، از طریق کانال‌های تحت نظارت آمریکا اقدام به فروش نفت نماید، بخشی از خریداران فعلی نفت ایران نیز از فهرست خریداران خارج خواهند شد؛ چراکه به دلیل نا اطمینانی از بازگشت تحریم‌ها، این احتمال را می‌دهند که از سوی آمریکا شناسایی و در آینده و در صورت بازگشت تحریم‌ها از سوی این کشور جریمه شوند.
بنابراین در شرایطی که میزان فروش نفت ایران با وجود تحریم‌های آمریکا در حال افزایش است، منابع حاصل از آن بدون هیچ مشکلی به کشور بازمی‌گردد و قیمت جهانی نفت نیز با آهنگی نسبتا شدید درحال افزایش است، تسهیل فروش نفت بیشتر ایران از کانال‌های تحت نظارت آمریکا نه تنها مزیتی برای ایران ندارد، بلکه موجب کاهش قیمت نفت و کاهش خریداران نفت ایران می‌شود و امکان بلوکه شدن منابع حاصل از فروش نفت در آینده نزدیک را درپی دارد.
پینوشت:
[۱] ایسنا؛ کدخبر: ۹۹۱۲۲۲۱۶۵۴۳
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
