مسیر اقتصاد/ هفته گذشته آمریکا موفق نشد از طریق شورای امنیت سازمان ملل متحد، تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند. اما همانطور که مقامات این کشور پس از آن شکست تأکید کرده بودند، تمدید این تحریم‌ها به قدری برای آمریکا اهمیت دارد که این کشور برنامه‌های خود برای اجرای سازوکار اسنپ بک یا همان ماشه در قالب برجام را برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران آغاز کرده است.
آمریکا به رغم خروج از برجام اسنپ بک را فعال می‌کند
به این ترتیب دولت ترامپ قصد دارد این هفته سازوکار اسنپ بک را علیه ایران در شورای امنیت فعال کند؛ این اقدام به رغم خروج یکجانبه دولت آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ انجام می‌شود.
مقامات آمریکایی معتقدند هرچند این کشور بیش از ۲ سال قبل به طور رسمی از برجام خارج شده است، اما همچنان به عنوان یک مشارکت کننده اولیه و همچنین یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، می‌تواند با استناد به جزئیات سازوکار اسنپ بک، از این سازوکار بهره ببرد و به توافق هسته‌ای با ایران پایان دهد.
روش آمریکا در استفاده از سازوکار اسنپ بک در برجام چیست؟
روشی که آمریکا برای فعال کردن سازوکار اسنپ بک پیش رو دارد یک اقدام دو مرحله‌ای است. در مرحله اول آمریکا درخواست استفاده از این سازوکار را به سازمان ملل ارائه می‌کند که بر اساس پیش بینی ها با مخالفت دیگر طرف‌های برجام مواجه می‌شود. در مرحله دوم آمریکا با استناد به عضویت دائم خود در شورای امنیت مخالفت دیگر طرف‌های برجام را وتو می‌کند و به این ترتیب حق استفاده از اسنپ بک برای خود را اثبات می‌کند.
هرچند استفاده از روش فوق به بی اعتباری هرچه بیشتر سازوکارهای حاکم بر سازمان ملل منجر می‌شود و بی اعتمادی بیشتر کشورهای جهان به آمریکا را درپی دارد، اما در نهایت این کشور خواهد توانست به رغم خروج از برجام، به این توافق پایان دهد.
واکنش ایران چه خواهد بود؟
بنابراین تنها پس از گذشت چند روز از خوشحالی رسانه‌ها و مقامات طرفدار برجام در ایران به دلیل شکست آمریکا در تمدید تحریم تسلیحاتی، که آن را نشانه قوت برجام عنوان کردند، اکنون شرایطی به مراتب وخیم تر برای طرفداران برجام پیش آمده که کلیت آن را تهدید می‌کند.
در این شرایط گمانه زنی ها درخصوص واکنش ایران به استفاده آمریکا از سازوکار اسنپ بک بالا گرفته است. در این زمینه خبرگزاری رویترز بر اساس اطلاعاتی که از سه منبع آگاه در ایران گرفته، مدعی شده است ایران برخلاف انتظار واکنش متقابلی نخواهد داشت و همچنان در انتظار تغییر دولت در آمریکا خواهد نشست.
رویترز مدعی شده است حتی با وجود فعال شدن سازوکار اسنپ بک، ایران در برجام خواهد ماند. چند مقام آگاه اما ناشناس ایرانی به این خبرگزاری اطلاع داده‌اند که ایران سرنوشت توافق هسته‌ای را وابسته به انتخابات ماه نوامبر آمریکا می‌داند و تا آن زمان هیچ اقدامی در زمینه کاهش نظارت‌های هسته‌ای و یا خروج از NPT در دستورکار ندارد.
بر اساس گزارش رویترز استدلال این مقامات ایرانی از این قرار است که دولت ایران انتظار دارد جو بایدن در انتخابات پیش رو پیروز شود و بار دیگر به برجام بازگردد، از این رو در برابر تمام تلاش‌های دولت ترامپ در زمینه فروپاشی برجام و خارج کردن ایران از این توافق مقاومت می‌کند و همچنان به تعهدات خود در قالب برجام متعهد خواهد بود.[۱]
واکنش ایران چه باید باشد؟
پیش از این مسیر اقتصاد هشدار داده بود که برخلاف شعارهای مقامات دولتی و رسانه‌های طرفدار دولت و تأکید آن‌ها بر قوت برجام، آمریکا همچنان می‌تواند به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت و نه یک عضو برجام، با استفاده از سازوکار اسنپ بک در قالب برجام، تحریم تسلیحاتی و در واقع تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند.
هدف اصلی ایران از ورود به مذاکره با آمریکا و کشورهای غربی، برداشته شدن تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه آمریکا بود که در تجارت دوجانبه ایران با دیگر کشورهای جهان اختلال ایجاد کرده بود. اما امروز کار ایران به جایی رسیده که نه تنها در طول بیش از ۴ سال اخیر به دلیل تحریم‌های ثانویه آمریکا از توافق برجام بهره‌ای نبرده، بلکه قرار است به زودی تمامی تحریم‌های سازمان ملل نیز بار دیگر علیه ایران فعال شود.
علاوه بر این عدم واکنش قاطع ایران به اجرایی شدن سازوکار اسنپ بک، همانطور که در طول سال‌های اخیر در مقابل خروج آمریکا از برجام و انفعال اروپایی‌ها در دستورکار قرار گرفته، یک پیام ضعف به طرف مقابل است که در مسیری که پیش آمده همچنان با سرعت به پیش برود.
بنابراین در این شرایط ایران باید برخلاف گمانه زنی های خبرگزاری های خارجی، واکنشی قاطع را در دستورکار قرار دهد و طرف‌های غربی را به اخراج بازرسان آژانس و جمع آوری تمامی دوربین‌های نظارتی و همچنین خروج از NPT در صورت اجرایی شدن سازوکار اسنپ بک تهدید نماید.
پینوشت:
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
