به گزارش مسیر اقتصاد بازار متشکل ارزی که در ماه های اخیر بانک مرکزی به دنبال ایجاد آن است، تغییر شیوه نرخ گذاری ارز نقدی را هدف خود قرار داده است. در بازار متشکل ارزی قرار است معاملات اسکناس و نقد عمده انجام شود. بر این اساس، صادرکنندگان و دارندگان ارز می توانند از طریق صرافی ها، نرخ مورد نظر خود را در سامانه بازار متشکل به ثبت برسانند.
بازار متشکل ارزی نرخ ارز را از معاملات عمیق استخراج می کند
بازار متشکل ارزی بنا دارد وابستگی طولانی مدت نرخ گذاری در بازار ارز به مرجع هایی مانند امارات و دیگر نقاط ارزی خارج از کشور را تغییر دهد و یک مرجع و روش نرخ گذاری جدیدی ایجاد نماید که در داخل کشور مستقر است و از معاملات عمیق و واقعی به دست می آید.
اما یک بحث مهم در موفقیت بازار متشکل این است که همه بازیگران باید در آن مشارکت کنند. بازیگران اصلی بازار متشکل شامل بانک مرکزی، بانک ها و صرافی های دارای مجوز هستند. از میان این سه قلم بازیگر بازار، صرافی ها اهمیت ویژه ای دارند که مشارکت همه آنها ضروریست.
حضور مقیّد صرافی ها لازمه اثرگذاری بازار متشکل ارزی
در حال حاضر طبق اعلام عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی حدود ۶۵۰ صرافی در کشور فعال هستند. از میان این تعداد صرافی، حدود ۱۰۰ واحد برای فعالیت در بازار متشکل اعلام حضور کرده اند. این درحالیست که باید برای حضور تمامی صرافی ها چاره اندیشی شود. چراکه با افزایش عضویت صرافی ها در بازار متشکل، عمق بازار و تعداد معاملات افزایش می یابد و مسأله شکل گیری نرخ های جدید توسط صرافی ها خارج از بازار برطرف می شود.
یکی از مسائلی که موجب می شود صرافی‌ها رغبتی به حضور در بازار متشکل ارزی نداشته باشند، مسأله کاهش قدرت عملکرد آن ها است. لازمه رفع این مسأله عدم برخورد دستوری بانک مرکزی در معاملات این بازار است. صرافی ها باید بتوانند آزادی عمل خود را داشته باشند؛ هرچند این آزادی عمل باید مقید و چارچوب مند باشد.
الزامات مشارکت تمامی ذینفعان در بازار متشکل ارزی چیست؟
بانک مرکزی باید این اجازه را به صرافی ها بدهد که با سودی که به طور معمول در بازار به دست می آورند، کار کنند؛ در واقع اگر سود از پیش تعیین شده ای برای صرافی ها مشخص شود، آنها وارد این بازار نخواهند شد. مزیت بازار متشکل ارزی نیز دستوری عمل نکردن آن است تا شیوه تعیین نرخ نقدی ارز را کارآمد کرده و آن را به معاملات عمیق متصل کند. در نتیجه در این بازار باید صرافی ها از آزادی عمل لازم برخوردار باشند و هزینه ای متحمل فعالیت آنها نشود.
البته نگرانی هایی از این بابت وجود دارد؛ به عنوان نمونه برخی صرافان با سوء استفاده اقدام به خرید ارز در بازار متشکل به نرخ عمده می‌کنند و سپس آن را به صورت خرده فروشی به بهای بالاتر در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. لازمه مقابله با چنین مسائلی، وجود مقررات جدی و نظارت بر فعالیت صرافی ها است تا خارج از چارچوب بازار متشکل به فعالیت نپردازند.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
