به گزارش مسیر اقتصاد علیرغم بحران فراگیر جمعیت در جهان که بیشتر کشورها را در بر گرفته، قزاقستان کشوری آسیایی است که توانسته است تا حد خوبی در برابر این بحران مقاومت نماید و با اتخاذ سیاست های مناسب، نرخ باروری خود را بالا نگه دارد.
نرخ رشد جمعیت قزاقستان از سال ۱۹۵۵ تاکنون، به غیر از بازه ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰، همواره مثبت بوده است. براساس پیش بینی پایگاه اطلاعاتی worldometers، این کشور که در ۱۹۵۵ تنها کمتر از ۸ میلیون نفر جمعیت داشته و هم اکنون جمعیتی بالغ بر ۱۸.۵ میلیون نفر دارد، تا سال ۲۰۵۰ نیز همواره پرجمعیت تر خواهدشد تا به مرز ۲۳ میلیون نفر برسد. میانگین سنی مردم قزاقستان در بازه مذکور از ۲۳.۳ به ۲۹.۶ رسیده است و پیش بینی می شود تا ۲۰۵۰ به ۳۴.۶ برسد.
سیاست‌های تشویقی قزاقستان برای پیشگیری از بحران جمعیت
نرخ بارروی قزاقستان در همین بازه از ۴.۴۱ به ۲.۶۷ رسیده و پیش بینی می شود تا ۲۰۵۰ دچار افت قابل توجهی شود و در نهایت به ۲.۰۹ تقلیل یابد که تقریبا برابر با حد جانشینی است. بنابراین پس از این زمان آینده جمعیتی این کشور جای نگرانی دارد.
این مساله ای است که مورد توجه مسئولین و دولتمردان قزاقسستان قرار گرفته و موجب شده است از سال ها پیش سیاست هایی را در جهت تشویق مردم به فرزندآوری و پیشگیری از بحران جمعیتی اتخاذ نمایند.
سیاست های تشویقی، به نفع فقرا و مستضعفین
براساس برخی پژوهش های انجام شده و طرح پرسش هایی در میان خانواده های فقیر، این نتیجه حاصل شده است که کمک های فرزندآوری دولت توسط خانواده ها برای تهیه ضروریات زندگی نظیر ذغال سنگ برای پخت غذا استفاده می شود. آن ها با استفاده از این کمک ها قادر به ادامه زندگی هستند و بدون آن شرایط زندگی برایشان بسیار طاقت فرسا خواهدبود.
با توجه به کمک های مالی که به ازای هریک از فرزندان خانواده به آن ها تعلق می گیرد، بسیاری از مادران تمایل دارند که ۴ فرزند یا بیشتر داشته باشند. چرا که کمک های مالی به منزله کمک قابل توجهی به بهبود وضع اقتصادی خانواده است.
ایجاد زیرساخت های سلامت، راهکاری بنیادین برای مشکل جمعیت
اهداف اصلی سیاست های خانواده قزاقستان بارداری سلامت و ایمن و همچنین تامین سلامت همه جانبه مادران است. در قزاقستان نیز مانند جوامع اروپایی افزایش درصد زنان شاغل، موجب تشدید مشکل نگهداری از فرزندان شده است. این کشور نیز برای حل این مشکل به گسترش مهدکودک ها و مراکز مراقبت از کودکان روی آورده است.
قزاقستان زیرساخت های قانونی پویا و توانمندی را برای تامین سلامت افراد و دسترسی آن ها به خدمات سلامت فراهم نموده است؛ این مساله در مورد سلامت تناسلی اهمیت بیشتری می یابد و بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. تامین این زیرساخت ها به عنوان بخش هایی از قانون اساسی تلقی می شود و دولت ها موظفند آن را اجرا نمایند. یکی از دستاوردهای مهم ایجاد این زیرساخت ها، کاهش چشمگیر مرگ و میر افراد و خصوصا نوزادان بوده است.
در راستای تحقق برنامه های سلامت قزاقستان، بخش قابل توجهی از بودجه ملی این کشور به خدمات سلامت اختصاص یافته است.
محدودیت های قانونی سقط جنین
یکی از اولین روش های کنترل جمعیت در قزاقستان سقط جنین بوده است. این سیاست که حدود یک قرن پیش و در دوران رونق فرزندآوری اتخاذ شده بود، در سال ۱۹۳۶ در راستای سیاست های حمایت از فرزندآوری به عملی غیرقانونی تبدیل شد.
با وجود آسیب های ناشی از منع قانونی سقط جنین مانند شیوع سقط های غیرمجاز و عوارض پزشکی ناشی از آن ها، بار دیگر این عمل تحت شرایط خاصی مجاز دانسته شد. هم اکنون سقط جنین در قزاقستان تنها در ۱۲ هفته اول بارداری مجاز است.
حمایت مادران و حقوق آن ها در قزاقستان
دولتمردان قزاقستان با تدوین سیاستی با عنوان «حمایت از مادران»، بر ایجاد کیفیت بالای آموزش، شغل مناسب و آزادی، فرصت استفاده از فعالیت های بانکی و رانندگی خودرو برای دختران، حفظ احترام به دختران، همسران و مادران و جلوگیری از هرگونه بی احترامی و خشونت، مقابله جدی دولت با موارد فحشا، برده کشی جنسی و نگاه ابزاری به زنان و انجام حمایتهای خاص از خانواده های تک سرپرست و ارائه برنامه شغلی منعطف و شرایط کار در منزل برای آنها تاکید کرده است.
اتخاذ به موقع سیاست های حمایتی، حاصل درک درست از بحران جمعیت
مهم ترین مساله در مورد وضعیت سیاست های جمعیتی قزاقستان این است که این کشور با توجه به نرخ باروری فعلی و پیش بینی آینده جمعیتی، تا دچار شدن به بحران جمعیتی چند دهه فرصت دارد.
با این حال سیاستمداران از هم اکنون اقدامات لازم را برای افزایش و حفظ ثبات نرخ باروری و مقابله با بحران انجام می دهند. این ناشی از آگاهی نسبت به ماهیت سیاست های جمعیتی است. سیاست های جمعیتی به آسانی تغییرپذیر نیستند بلکه سال ها زمان خواهدبرد تا بتوان سیاستی جدید را در بطن جامعه و فرهنگ مردم وارد نمود.
منابع:
پایگاه اطلاعاتی yon.ir/dJldf ،worldometers
پایگاه مقالات علمی yon.ir/oNJwM ،ssrn
عیارآنلاین، yon.ir/U8Btx
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
