سیاست‌های تشویقی پرتغال برای فرار از بحران جمعیتی

به گزارش مسیر اقتصاد پرتغال به عنوان عضوی از اتحادیه اروپا، نه تنها از بحران جمعیتی گریبان گیر این اتحادیه مصون نمانده، بلکه گسترده ترین سطح از بحران در این اتحادیه را تجربه می نماید. این کشور که با جمعیت بیش از ۱۰ میلیون نفری، ۸۸ امین کشور پرجمعیت جهان است، در سال ۱۹۵۵، رتبه ۴۷ ام را در جهان دارا بوده است. با وجود رشد ۱.۵ میلیون نفری جمعیت پرتغال در این بازه، نزول شدید رتبه این کشور در جهان نشان از عقب ماندگی آن نسبت به سایر مناطق جهان دارد.

نرخ باروری پرتغال در سال ۱۹۵۵، ۳.۱ بوده که در سال ۲۰۱۹ به ۱.۲۷ رسیده است. در همین بازه میانگین سنی پرتغالی ها از ۲۷ سال به بیش از ۴۴ سال افزایش یافته است. نرخ مهاجرت به پرتغال از ۱۹۵۵، نوسانات زیادی داشته و در برهه هایی موجب کاهش یا افزایش جمعیت آن شده است. از ۲۰۱۵ تا کنون نرخ مهاجرت به پرتغال منفی بوده است.

افزایش میانگین سنی مردم پرتغال به بیش از ۵۳ سال در ۲۰۵۰

پایگاه اطلاعاتی worldometers، آینده جمعیتی پرتغال تا ۲۰۵۰ را پیش بینی نموده که بر این اساس، نرخ باروری پرتغال با افزایش جزئی همچنان کمتر از حد جانشینی باقی خواهد ماند، جمعیت آن نیز کاهش می یابد و با جمعیت چند دهه قبل خود برابر خواهدشد.

اما مهم تر از همه، بحران پیری جمعیت در پرتغال است، تا جایی که این پایگاه میانگین سنی پرتغال را در ۲۰۵۰، بیش از ۵۳ سال پیش بینی نموده است. با این اوصاف پرتغال تا ۲۰۵۰، جزو سالمندترین اعضای اتحادیه اروپا خواهد بود.

بحران های ناشی از کاهش جمعیت

پرتغال عضوی از اتحادیه اروپاست که با شدیدترین بحران در سطح اروپا دست و پنجه نرم می کند؛ بحرانی که شامل افت نرخ باروری و پیری جمعیت است و کشور را در حوزه های رشد اقتصادی، پرداخت حقوق بازنشستگان، خدمات سلامت عمومی و خدمات مراقبت از سالمندان دچار مشکلات اساسی نموده است.

مطابق آن چه در یکی از روزنامه های این کشور درج شده، پرتغال با یک «طوفان جمعیتی واقعی» مواجه است. بحرانی که از ترکیب افت نرخ باروری، رکود اقتصادی و موج مهاجرت تشکیل شده و رفته رفته کشور را به جامعه ای متشکل از خانواده های تک فرزند تبدیل می نماید.

تاثیر متقابل جمعیت و اقتصاد

به گفته یک مشاور آماری ۳۷ ساله، مردم پرتغال تا پس از دریافت مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکتری در دانشگاه هستند و بعد از آن نیز معمولا مدتی دنبال شغل مناسب می گردند و چند شغل موقتی را امتحان می نمایند تا یک شغل ثابت پیدا کنند. در نهایت این افراد هنگامی صاحب فرزند دوم یا سوم می شوند که بیش از ۴۰ سال سن دارند.

براساس گزارش ارائه شده توسط OECD، پس از وقوع بحران مالی در پرتغال، نرخ باروری متاثر از وضعیت اقتصادی، افت قابل توجهی پیدا کرده است.

تاثیر عینی پیری جمعیت در روستا ها

تاثیر جمعیت رو به کاهش و در عین حال سالخورده، هم اکنون نیز در صدها روستایی که به محل سکونت جمعیتی سالمند تبدیل شده، به وضوح قابل مشاهده است. مدارس در این روستاها تعطیل شده چرا که خدمات و امکانات دولتی به دلیل عدم صرفه اقتصادی بسته شده و در شهرها متمرکز شده اند.

بزرگسالان در سن کار اقدام به مهاجرت به کشورهای دیگر یا شهرهای بزرگتر در پرتغال نموده اند. برخی شهرستان ها و روستا ها مشوق های مالی را برای تولد نوزادان در نظر گرفته اند که مبلغ این مشوق ها می تواند تا ۱۰۰۰ یورو باشد. گرچه به نظر می رسد برای اعطای این مشوق ها خیلی دیر شده است.