به گزارش مسیر اقتصاد حرکت به سمت اقتصاد برونگرا یکی از مهمترین ارکان اقتصاد مقاومتی است. اقتصاد برونگرا به معنای هدف گیری بازارهای صادراتی است؛ بر این اساس، در بند ۱۰ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی آمده است که بایستی به صورت همه جانبه و هدفمند، از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت حمایت شود.
تولید «تحت لیسانس» خارجی‌ها اهداف صادراتی را محقق نمی‌کند
در مورد ضرورت حرکت خودروسازان و قطعه سازان داخلی به سمت بازارهای صادراتی در کشور اجماع نظر وجود دارد؛ اما در مورد نحوه‌ی دست‌یابی به بازارهای صادراتی اختلاف نظر دیده می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند باید با مشارکت شرکت‌های خارجی، خودروهای با برند آنها در کشور تولید و سپس از طریق شبکه فروش آنها صادر شود.
با این وجود، این تنها راه همکاری با شرکای خارجی در صنعت خودرو نیست و مشارکت با شرکت‌های خارجی به اشکال مختلف امکانپذیر است؛ این موارد عبارتند از:
- همکاری خودروساز داخلی با خودروساز خارجی از طریق ایجاد یک شرکت مشترک
- همکاری خودروساز داخلی تحت لیسانس یک خودروساز خارجی
- همکاری خودروساز داخلی با تأمین کنندگان (قطعه سازان) خارجی
- همکاری تأمین کنندگان داخلی با تأمین کنندگان خارجی
تجربه صنعت خودروی کشور نشان می دهد که همکاری خودروساز داخلی با خودروساز خارجی به صورت های مختلف، منجر به انتقال فناوری مؤثر و تحقق اهداف صادراتی نمی شود. چرا که خودروساز خارجی می داند که اگر خودروساز داخلی مستقلاً توانایی طراحی و تولید خودرو را داشته باشد، دیگر به سراغ او نخواهد رفت و عملاً بازار ۸۰ میلیون نفری ایران را از دست خواهد داد؛ لذا حاضر نیست در این زمینه با شرکت داخلی همکاری نماید.
بررسی ها نشان می دهد با وجود افزایش چند برابری نرخ ارز در سال گذشته، صادرات برخی محصولات خودروسازان نسبت به مدت مشابه سال ۹۶ کاهش یافته است. به عنوان نمونه، میزان صادرات محصولات پژو در گروه صنعتی ایران خودرو، در سال ۹۷ به ۱۷۹ دستگاه رسیده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش ۷۵ درصدی مواجه شده است. همچنین میزان صادرات محصول سمند این خودروساز از ۲۲۰ دستگاه در سال ۹۶ به ۶۳ دستگاه در سال ۹۷ رسیده و با کاهش ۲۵۰ درصدی مواجه شده است. در گروه خودروسازی سایپا نیز وضعیت بدین صورت است. میزان صادرات پراید از ۱۴۹۶ دستگاه در سال ۹۶ به ۵۹ دستگاه در سال ۹۷ رسیده و با کاهش ۲۴۰۰ درصدی مواجه شده است.
توسعه صادرات خودروسازان از طریق همکاری با تأمین‌کنندگان قطعات
اما در همکاری خودروساز داخلی با تأمین‌کننده خارجی، این مشکل وجود ندارد. علاوه بر این تأمین‌کننده خارجی می‌داند که اگر فناوری یک قطعه یا مجموعه خودرو نظیر موتور یا گیربکس را در اختیار شرکت‌های ایرانی قرار دهد، عملاً یک مشتری جدید برای خود فراهم کرده است .
تجربه کشور کره جنوبی نیز این موضوع را تأیید می کند. به عنوان نمونه شرکت خودروسازی هیوندایی در برابر هر گونه مشارکت خارجی که استقلال شرکت را محدود می کرد، ایستادگی می نمود. از طرفی این شرکت خودروساز کره ای برای تحقق انتقال فناوری به سراغ تأمین کنندگان قطعات رفت و این اقدام موجب شده تا در حال حاضر نیمی از محصولات این خودروساز به بازارهای مختلف جهان صادر شود.
بر این اساس پیشنهاد می‌شود برای تحقق اهداف صادراتی در صنعت خودرو، دو اقدام زیر انجام شود:
یک) خودروسازان داخلی به جای همکاری با خودروسازان خارجی، با تأمین‌کنندگان مجموعه‌های مختلف خودرو وارد همکاری شده و فناوری هر بخش را جداگانه جذب نمایند؛ سپس محصول نهایی را با برند خود یکپارچه به بازار ارائه کنند.
دو) خودروسازان داخلی به جای واگذاری سهام کارخانه‌های خود به خودروسازان خارجی که موجب می‌شود تا مدت زمان طولانی، در آن کارخانه‌ها محصولات با برند خارجی مونتاژ شود، بر روی توسعه محصول با برند بومی سرمایه‌گذاری نمایند؛ در این صورت علاوه بر این‌که انتقال فناوری به شرکت‌های داخلی راستی‌آزمایی می‌شود، در بازاریابی صادراتی آزادی عمل بیشتری خواهند داشت.
انتهای پیام/ تولید و اشتغال
