مسیر اقتصاد/ ساختار جدید نظارت بانکی بریتانیا پس از تصویب قانون خدمات مالی در سال ۲۰۱۲ ایجاد شد. در این ساختار، سه سازمان اداره هدایت مالی(FCA) ، اداره نظارت احتیاطی و کمیته سیاست مالی نقش دارند و باید مستقیما به مجلس و وزارت خزانه داری پاسخگو باشند.
۳ نهاد فعال برای نظارت بانکی در بریتانیا
بدین ترتیب بانک مرکزی بریتانیا به همراه ۳ نهاد دیگر، مسئولیت نظارت بانکی را بر عهده دارند. در تقسیم بندی وظایف نظارتی میان این سه سازمان، اداره نظارت احتیاطی وظیفه نظارت احتیاطی خرد بر بنگاه‌هایی که از لحاظ سیستمی مهم هستند را برعهده دارد؛ اداره هدایت مالی، مسئولیت نظارت احتیاطی بر بنگاه‌هایی که چندان از نظر سیستمی اهمیت ندارند و همین طور مسئولیت نظارت کسب و کار (محافظت از منافع مصرف کنندگان) را برعهده دارد؛ مسئولیت نظارت احتیاطی کلان نیز برعهده کمیته سیاست مالی است.
با توجه به اینکه اداره نظارت احتیاطی و کمیته سیاست مالی، هر دو زیر مجموعه بانک مرکزی بریتانیا هستند، به طور کلی می‌توان گفت که مسئولیت نظارت احتیاطی برعهده بانک مرکزی بریتانیا است.
ویژگی های روش نظارت بانکی در بریتانیا
این روش نظارتی به روش PRA معروف است و دارای سه ویژگی زیر است:
- قضاوت محوری: به کار گیری قضاوت در تعیین ایمنی و سلامت عملکرد بنگاه های مالی،
- آینده نگری: ارزیابی بنگاه‌ها نه تنها در مورد ریسک‌های جاری، بلکه همچنین با توجه به ریسک‌هایی که بنگاه‌ها در آینده با آن‌ها مواجه می‌شوند، صورت می‌گیرد،
- تمرکز: تمرکز بر مسائل و بنگاه‌هایی که بیش‌ترین ریسک را متوجه ثبات مالی سیستم مالی می‌کنند.
بر این اساس، PRA برنامه‌های نظارتی را برای مؤسسات گوناگون اجرا می‌کند و هر ساله هیئت مدیره مؤسسات را از نتایج ارزیابی‌های خود و ریسک‌های مهمی که هر مؤسسه با آن روبرو است، مطلع ساخته و آن ها را ملزم به اجرای اقدامات اصلاحی می‌کند.
مزایای چارچوب نظارت بانکی در بریتانیا
قوانین بریتانیا در حوزه نظارت بیشتر بر ساختار و اهداف و وظایف کلی نهادهای نظارتی و روابط میان آن ها متمرکز بوده و محدوده عملکرد نهادها را به صورت کلی مشخص می کند. این قوانین وارد مباحث روش‌های نظارت نشده و آن را به خود نهادها واگذار می‌کند تا با مشورت با هم، کار نظارت را دنبال کنند.
ویژگی چارچوب نظارت بانکی بریتانیا، این است که بانک مرکزی در حوزه نظارت احتیاطی خرد و کلان نقش اساسی و محوری دارد. همچنین در این سیستم، به ابعاد مختلف نظارت شامل نظارت احتیاطی خرد، نظارت احتیاطی کلان و نظارت کسب و کار توجه شده و مسئولیت هریک از آن‌ها به طور جداگانه مشخص شده است.
ثبات مالی هدف اصلی بانک مرکزی بریتانیا نیست
نکته قابل تأمل در قوانین نظارت بانکی بریتانیا، اهدافی است که برای نظارت بانکی تعیین شده است. برخلاف دیدگاه رایج در ادبیات نظارت بانکی که هدف اصلی نظارت بانکی را ثبات سیستم از طریق کنترل ریسک معرفی می‌کند، در قوانین بریتانیا اهدافی نظیر محافظت از مصرف کننده، رقابت، رشد و اشتغال همتراز هدف ثبات مالی و حتی در مواردی مقدم بر آن در نظر گرفته شده است.
نتیجه اینکه در تدوین قانون نظارت بانکی کشور باید اهداف نظارت و مواردی که بر آن نظارت می‌شود، متناسب با اهداف کل نظام اقتصادی مشخص و تصریح شود.
منابع:
۱- The Bank of England’s supervision of financial market infrastructures
۲- United Kingdom: Basel Core Principles for Effective Banking Supervision
۳- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، بررسی سیستم نظارت بانکی در کشورهای منتخب
انتهای پیام/ نظام مالی
