به گزارش مسیر اقتصاد در ماه های اخیر سازمان تجارت جهانی شرایط نامطلوبی را پشت سر گذاشته است؛ در این مدت بسیاری از کشورهای جهان، از کشورهای توسعه یافته تا کشورهای در حال توسعه، انتقادات گسترده ای را به عملکرد این سازمان مطرح کرده اند.
علاوه بر این آمریکا به عنوان حامی اصلی WTO و کشوری که نقشی محوری در شکل گیری این سازمان داشته است، ضمن مطرح نمودن انتقادات متعدد، تهدید کرده است از این سازمان خارج خواهد شد؛ اقدامی که در صورت تحقق به معنی پایان کار WTO در عرصه تجارت جهانی خواهد بود. این کشور همچنین با جلوگیری از اضافه شدن داور جدید به WTO می تواند تا پایان سال جاری میلادی، تعطیلی نهاد داوری این سازمان را رقم بزند.
اصلاح ساختار WTO یک خواسته جهانی
اکنون تمامی کشورهای جهان بر ضرورت اصلاح ساختار WTO اتفاق نظر دارند و بسیاری از کشورها درحال ارائه نظرات خود درخصوص جزئیات این اصلاح ساختاری هستند.
اولین پیشنهاد رسمی اصلاح ساختار WTO چند ماه قبل از سوی اتحادیه اروپا مطرح شد. این پیشنهاد بر افزایش اختیارات سازمان تجارت جهانی تأکید داشت که در نهایت با مخالفت آمریکا و بسیاری از کشورهای در حال توسعه مواجه گردید.
آمریکا خواهان کاهش محدودیت کشورهای ثروتمند در WTO
روز گذشته برخی از پیشنهادات آمریکا در زمینه اصلاح ساختارهای سازمان تجارت جهانی رسانه ای شد. بر این اساس خواسته اصلی آمریکا کاهش محدودیت های کشورهای ثروتمند عضو WTO، در اجرای قوانین و حمایت از تولیدکنندگان داخلی است.
آمریکا مدعی شده است باید به مزیت های کشورهای «درحال توسعه» در سازمان تجارت جهانی پایان داده شود و مزایایی همچون امکان افزایش دو برابری یارانه بخش کشاورزی و لغو محدودیت زمانی برخی قوانین تجاری، که اکنون تنها برای کشورهای درحال توسعه فراهم است، برای کشورهای ثروتمند همچون آمریکا نیز فراهم گردد.
«توسعه» جزء کارکردهای سازمان تجارت جهانی است؟
مدافعان ساختار فعلی سازمان تجارت جهانی ۴ کارکرد اصلی را برای این سازمان در نظر می گیرند که عبارتند از «مذاکره و دستیابی به توافقات جدید»، «داوری اختلافات»، «رصد انطباق قوانین با تحولات عرصه جهانی» و «کمک به توسعه کشورهای جهان»؛
به همین دلیل از سال ۲۰۰۱ میلادی در قواعد سازمان تجارت جهانی، امتیازاتی برای کشورهای «در حال توسعه» در نظر گرفته شده است تا به نوعی از توسعه بیشتر آن ها حمایت گردد. اما این مسئله همواره مورد انتقاد کشورهای توسعه یافته همچون آمریکا بوده است.
چه کشورهایی «درحال توسعه» هستند؟
ابهام دیگر در این زمینه تعریف دقیق شرایط «درحال توسعه» بودن کشورهاست. اکنون بسیاری از کشورها از جمله چین و هند و حتی کره جنوبی و عربستان به عنوان کشورهای درحال توسعه در سازمان تجارت جهانی عضویت دارند و از مزیت هایی همچون افزایش یارانه و مدت طولانی تر اعمال محدودیت های تجاری بهره می برند.
همچنین بسیاری از کشورها تلاش نموده اند از تغییر وضعیت از «درحال توسعه» به «توسعه یافته» جلوگیری کنند تا همچنان از مزیت های گفته شده بهره مند باشند. این مسئله نیز همواره یکی از انتقادهای کشورهای توسعه یافته، خصوصا آمریکا به سازمان تجارت جهانی بوده است.
اختلاف کشورهای جهان درخصوص WTO عمیق تر می شود
پیشنهادات آمریکا درخصوص اصلاح ساختاری WTO، که به معنی افزایش امتیازات و اختیار عمل کشورهای توسعه یافته و ثروتمند در اعمال سیاست های تجاری است، با مخالفت بسیاری از کشورهای جهان مواجه شده است.
این مسئله در کنار دیگر مسائلی همچون عدم دستیابی به توافق جدید در طول دو دهه اخیر، مشکلات گسترده در رسیدگی به شکایات از سوی کشورها و همچنین به روز نبودن بسیاری از قوانین سازمان تجارت جهانی، نشان می دهد درحال حاضر اختلافات عمیقی در بین کشورهای جهان درخصوص جایگاه این سازمان در عرصه تجارت جهانی وجود دارد و به مرور زمان به عمق این اختلافات افزوده می شود.
منبع: رویترز yon.ir/Rz4qX
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
