پایان کار سازمان تجارت جهانی فرا رسیده است؟

به گزارش مسیر اقتصاد در طول سال های اخیر مسائلی همچون جنگ تجاری آمریکا و چین، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و تظاهرات گسترده مردم در کشور فرانسه، بی ثباتی در عرصه بین الملل را افزایش داده است.

این درحالیست که در طول دهه های اخیر یکی از اهداف اصلی کشورهای جهان از راه اندازی سازمان های بین المللی و به طور خاص سازمان تجارت جهانی، ایجاد ثبات در عرصه بین الملل بوده است.

عدم توانمندی WTO در تحقق ثبات در تجارت جهانی

یکی از مهم ترین پیش نیاز های تصمیم گیری بازرگانان و سرمایه گذاران درخصوص آینده، وجود شرایط با ثبات و پیش بینی پذیر از شرایط حاکم بر بازارهای جهانی است. اما وقوع حوادث اخیر موجب شده است امکان پیش بینی درخصوص شرایط حاکم بر عرصه تجارت بین الملل در آینده امکان پذیر نباشد.

بی ثباتی حاکم بر تجارت جهانی، بی اعتمادی کشورهای جهان به کارکرد سازمان تجارت جهانی را در پی داشته است؛ چراکه از سال ۱۹۴۷ که کشورهای جهان توافقنامه گات را منعقد کردند، که بعدها به سازمان تجارت جهانی ارتقاء یافت، مهم ترین هدف آن ها ایجاد ثبات در تجارت جهانی عنوان شده بود.

تضعیف قدرت WTO از دهه ۹۰ میلادی آغاز شده است

روند تضعیف سازمان تجارت جهانی، از زمان شکل گیری این سازمان در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی آغاز شده است. از همان زمان بسیاری از کشورها به قوانین وضع شده از سوی WTO اعتراض کردند و برخی نیز از عمل به تعهدات آن سر باز زده اند.

عدم اجرای کامل قوانین سازمان تجارت جهانی از سوی کشورهای جهان و عدم توانمندی این سازمان در الزام کشورها به اجرای قوانین، در طول دهه های اخیر به مرور WTO را به یک سازمان نمادین تبدیل کرده است که در عمل از قدرت اجرایی برخوردار نیست.

پایان کار سازمان تجارت جهانی فرا رسیده است؟

با اینحال تا پیش از سال ۲۰۱۸ میلادی، کشورهای جهان درخصوص تغییر ساختار تجارت جهانی و به طور خاص تغییر ساختار WTO تصمیمی اثرگذار اتخاذ نکرده اند.

اما در سال های اخیر و به طور خاص از زمان تغییر نگاه دولت آمریکا به این سازمان، بسیاری از مسائل تغییر کرده است و کشورهای جهان، ضمن اعتراف به عدم کارایی سازمان تجارت جهانی در راهبری نظام تجارت بین الملل، به دنبال تغییر ساختار WTO هستند.

اکنون بسیاری از تحلیلگران عرصه تجارت بین الملل معتقدند سازمان تجارت جهانی، دست کم با ساختار کنونی، آخرین روزهای خود را سپری می کند.

آمریکا مهم ترین عامل تضعیف WTO

در سال های اخیر کشور آمریکا بیشترین اقدامات را در راستای تضعیف سازمان تجارت جهانی در دستور کار قرار داده است.

افزایش تعرفه های تجاری علیه دیگر کشورها خصوصا چین، الزام دیگر کشورهای جهان به محدود نمودن داوطلبانه صادرات به آمریکا و اعمال محدودیت های وزنی در واردات کالا به آمریکا، تنها بخشی از اقدامات دولت آمریکاست که در طول ماه های اخیر در دستور کار قرار گرفته است و همگی آن ها به وضوح خلاف قواعد سازمان تجارت جهانی است. با اینحال دولت آمریکا این محدودیت ها را با استناد به مسئله «امنیت ملی» اجرای نموده و معتقد است سازمان تجارت جهانی حق اظهار نظر در خصوص آن ها را ندارد.

به این موارد باید جلوگیری از اضافه شدن قاضی جدید به نهاد داوری سازمان تجارت جهانی را نیز اضافه کرد که در آینده نزدیک به تعطیلی این نهاد داوری و در نتیجه از بین رفتن کلی ضمانت اجرای قوانین WTO منجر خواهد شد.

کشورهای جهان به مرور اجرای قوانین WTO را کنار می‌گذارند

این اقدامات آمریکا در نهایت موجب می شود دیگر کشورهای جهان نیز به مرور زمان به دنباله روی از این کشور روی بیاورند و از اجرای قوانین سازمان تجارت جهانی سر باز بزنند.

چراکه به طور طبیعی کشورهای جهان تا زمانی پایبندی به قوانین را ادامه خواهند داد، که از آن منفعتی بدست آورند؛ درحالیکه اگر کشور بزرگی همچون آمریکا، که حامی اصلی WTO محسوب می شود، اجرای قوانین را متوقف کند، در عمل دیگر کشورها نیز نفعی از اجرای قوانین نخواهند برد.

منبع: پایگاه تحلیلی بارونز yon.ir/XVcot

انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل