مسیر اقتصاد/ در یادداشت های قبل، به دیدگاه های غالب در مسئله پول و تاثیر سیاست پولی بر متغیرهای حقیقی پرداخته شد و مطرح گردید که پول از دیدگاه کلاسیک ها و نئوکلاسیک ها، در کوتاه مدت و بلندمدت و از نظر پولیون در بلندمدت، بر متغیرهای حقیقی اقتصادی هیچ تاثیری ندارد و صرفا موجب افزایش قیمت ها و تورم خواهد شد. همچنین بخشی از مکتب اتریش به این مسئله اذعان دارند که تزریق پول به اقتصاد اثر حقیقی دارد؛ اما اثر این تزریق مخرب و منفی است.
در ادامه سلسله یادداشت های خنثایی پول، در این مطلب به تشریح دیدگاه سوم پول خواهیم پرداخت که معتقد به عدم خنثایی پول بوده و سیاست پولی را بر متغیرهای حقیقی بسیار موثر و کارآمد می داند.
خلق پول هدفمند باعث رشد اقتصادی می‌شود
دیدگاه سوم معتقد است که پول در اقتصاد یک مقوله خنثی نیست و نقشی بسیار کلیدی در اقتصاد ایفا می کند. به بیان دیگر، در منابع تولید از چند متغیر کلیدی نام از جمله زمین، سرمایه، نیروی کار و … برده می شود؛ و باید گفت از مهم ترین این منابع «پول» است.
این تلقی و نگرش مثبت به پول، از سوی مکاتبی همچون پساکینزی ها مطرح می شود و جدیدترین مکتب فکری این نهله، نظریه پولی تولید است؛ نظریه پرداز مهم این مکتب فکری، گرازیانی بوده است.
در این دیدگاه چرخه تولید یک فرآیند پولی است و از خلق پول و تزریق پول آغاز می شود و با امحا پول پایان می یابد. در واقع جریان تولید برای اینکه شکل بگیرد، نیاز به سرمایه دارد و نظام بانکی با خلق پول از هیچ، این سرمایه را تأمین می کند و بعد از اینکه بنگاه اقتصادی، تولید را به سرانجام رساند و وام را به بانک برگرداند، پول خلق شده امحا خواهد شد. پس باید گفت پول خنثی نیست و نقشی کلیدی در تولید و رشد اقتصادی دارد.
در این دیدگاه، اگر بانک مرکزی متناسب با تقاضای حقیقی شکل گرفته از بازار (بنگاه تولیدی)، پول جدید خلق کند و به آن بنگاه تزریق کند، آن بنگاه اقتصادی با آن سرمایه کار کرده و بعد از اینکه تولید به ثمر رسید، علاوه بر اینکه پول را به بانک بر می گرداند، باعث تولید و اشتغال می گردد و رونق اقتصادی شکل می گیرد.
پول لازمه تولید است
در این ادبیات، پول به هچ عنوان خنثی نیست و می تواند آثار اقتصادی و حقیقی بر جای بگذارد. لذا «پول مقدم بر تولید» چنانچه در دسترس کارآفرینان توانمند و مجهز به دانش فنی قرار گیرد، قادر است آن‌ها را موفق به اکتساب، جمع‌آوری و هماهنگ‌سازی عوامل متکثر و بیکار تولید کند.
نتیجه این نوع نگاه به پول، این است که سیاست پولی می تواند در دوره های رکودی کشور، نقشی بسیار تعیین کننده ایفا کند. به این معنا که در مواقع رکود و زمانی که بیکاری بسیار شدت گرفته است، با یک سیاست پولی متناسب و خلق و هدایت پول به بخش های خالی و دارای مزیت نسبی، علاوه بر اینکه می توان آن بخش را فعال نمود، در صورت حمایت از پیشران ها می توان دیگر بخش ها را نیز فعال و رشد اقتصادی و اشتغال خوبی را ایجاد کرد.
در یادداشت های بعدی سازوکار این سیاست و نحوه آن بیان خواهد شد.
انتهای پیام/ نظام مالی
